7862447412

Fot. 1 Rodzina Kapuścińskich (Ryszard - dolny rząd, czwarty od lewej)

Rodzice małego wówczas Ryszarda często zmieniali miejsce zamieszkania, dlatego też przyszły autor Cesarza nazywany jest dzieckiem osadników¹. W rok po jego narodzinach na świat przychodzi siostra - Barbara. W 1938 roku Kapuściński uczęszcza do Szkoły Podstawowej nr 5 przy ulicy Kościuszki. Nauka prowadzona jest po polsku, jako że oświata ma być elementem programu polonizacji tych ziem. W dorosłym życiu pisarz wspomina, że jego kolegami byli Ukraińcy, Litwini, Białorusini, Ormianie i Żydzi. Odmienność obyczaju i religii była wówczas na Kresach sprawą oczywistą². Zapewne wychowywanie się wśród tak wielu narodowości i kultur miało ogromny wpływ na późniejsze życie Kapuścińskiego i wybór zawodu, który wykonywał aż do śmierci.

Kiedy wybucha wojna mały Ryszard ma 7 lat, ojciec pisarza zostaje zmobilizowany. Reszta rodziny spędza wakacje u rodziny we wsi Pawłów koło Rejowca, ale na wieść o rozpoczęciu wojny wracają do Pińska. W momencie wkroczenia oddziałów sowieckich 17 września 1939 roku na Polesie Józef Kapuściński dostaje się do niewoli sowieckiej (jest podporucznikiem rezerwy Armii Polesie). Udaje mu się jednak uciec z transportu do obozu w Smoleńsku. Wraca jedynie na jedną noc do domu, gdyż musi się ukrywać. W szkole Ryszarda zaczyna obowiązywać rosyjski. Na początku 1940 roku rodzinę Kapuścińskich zaczyna nachodzić NKWD, jako że

10

1

   Tamże, s. 15.

2

   W. Bereś, K. Bumetko. Kapuściński: nie ogarniam świata... Warszawa 2007 s. 241.