TEMAT WYDANIA  Stropy i sufity podwieszone
mgr inż. Marek Stachyra*
Zalety sufitów podwieszanych
We współczesnym budownictwie komercyjnym (lub uży- c) ze względu na widoczność rusztu  z rusztem wi-
teczności publicznej) sufity podwieszane stały się jednym docznym, ukrytym, częściowo ukrytym.
z dominujących systemów wykańczania wnetrz. Co warte Ruszt i zawiesia są zwykle wykonane z ocynkowanej stali,
podkreślenia, systemy te zdobywają coraz większą popular- a elementy połaci, czyli wypełnienia, z wełny mineralnej (ka-
ność na rynku budownictwa mieszkaniowego. Tak dynamicz- miennej lub szklanej), gipsu lub metalu. Inne materiały są
na ekspansja systemów sufitów podwieszanych monolitycz- używane znacznie rzadziej. Rodzaj rusztu (konstrukcji) decy-
nych czy kasetonowych była możliwa dzięki: relatywnie pro- duje w głównej mierze o właściwościach technicznych sufitu,
stemu montażowi, efektywności ekonomicznej, estetyce, do- takich jak np. nośność, natomiast materiał i postać elementów
brym parametrom technicznym oraz innym cechom i korzy- wypełnienia (płyt) o właściwościach użytkowych, takich jak
ściom, o których poinformuję w artykule. akustyka, odbicie światła czy estetyka.
Zgodnie z normą PN-EN 13964 sufit podwieszany to sufit Stosowanie sufitów podwieszanych niesie za sobą liczne
zawieszony za pomocą zawiesia lub mocowany bezpośrednio i bardzo wymierne korzyści. Najważniejsze z nich to:
albo za pomocą kształtownika (profila) przyściennego do kon- " efektywność ekonomiczna;
strukcji nośnej (stropu, dachu, belki i ściany) w pewnej odległo- " powstanie przestrzeni, w której można schować instalacje;
ści od znajdującego się powyżej stropu lub dachu. Należy " szybki i prosty montaż;
zwrócić uwagę, że cechą istotną sufitu podwieszanego, wg tej " łatwy dostęp do schowanych instalacji;
definicji, jest jego odstęp od stropu, a nie podwieszenie. Tak " bardzo dobre właściwości ochrony ppoż.;
więc, sufit rozpięty między dwiema ścianami i przymocowany " zróżnicowane właściwości akustyczne i możliwość
do nich jest też sufitem podwieszanym. kształtowania akustyki pomieszczeń;
Sufit podwieszany składa się zazwyczaj z następujących " łatwość napraw, remontów i wymiany;
elementów (rysunek): " estetyka.
 mocowania górnego (kołek, dybel mocujący wieszak Efektywność ekonomiczna. Sufit podwieszany jest tanim
do stropu); i szybkim sposobem na wykończenie stropu, szczególnie
 zawiesia (wieszak, drut, sprężyna itp.); w przypadku dużych powierzchni obiektów. Koszt zamonto-
 kształtowników nośnych i ewentualnie poprzecznych, wanego (materiał + robocizna) sufitu z płyt gipsowo-
stanowiących ruszt sufitowy; -kartonowych lub z wełny mineralnej wynosi 40  50 PLN/m2.
 płyt wypełniających, stanowiących połać sufitową; W przypadku gdy dodamy niskie zazwyczaj koszty eksploata-
 kształtowników przyściennych, tzw. profili przyściennych; cji, to zysk ze stosowania sufitów podwieszanych staje się
 akcesoriów dodatkowych. oczywisty.
Trzeba zaznaczyć, że nie wszystkie elementy muszą wy- Powstanie pustki międzysufitowej. W przestrzeni utwo-
stępować wkażdym suficie podwieszanym. rzonej pomiędzy sufitem podwieszanym a stropem można
Istnieje wiele rodzajów sufitów podwieszanych. Można je ukryć instalacje techniczne: elektryczne, wentylację, klimaty-
podzielić wg następujących kryteriów: zację, instalacje energetyczne, ppoż. itp. Ma to istotny wpływ
a) sposób montażu i dostępność do przestrzeni ponad- na funkcjonalność pomieszczeń oraz elegancki wygląd.
sufitowej  na monolityczne  nierozbieralne z utrudnio- Szybki i prosty montaż. Większość systemowych sufitów
nym dostępem do przestrzeni (np. typowy sufit GK na podwieszanych jest tak pomyślana, aby do minimum skrócić
konstrukcji CD60) oraz kasetonowe  rozbieralne z rela- czas montażu. Dodatkowo praca jest prosta; od pracowni-
tywnie łatwym dostępem do przestrzeni; ków rzadko wymaga się fachowych umiejętności. Korzyść ta
b) ze względu na materiał wypełnienia na mineralne jest osiagalna tylko i wyłącznie wtedy, gdy korzysta się z sy-
(z miękkiej lub twardej wełny mineralnej), gipsowe, gi- stemowych produktów i rozwiązań.
psowo-kartonowe, metalowe, drewniane itd.; A
atwy dostęp do schowanych instalacji. Sufity kaseto-
nowe mają modułową budowę, dzięki czemu w dowolnej
chwili można wyjąć część płyt, dokonać inspekcji czy napraw
i szybko zamontować wyjęte elementy bez ich uszkodzenia.
W przypadku sufitów monolitycznych konieczne jest monto-
wanie klap rewizyjnych, jeśli chcemy zachować dostęp do
pustki międzysufitowej.
Ochrona ppoż. Materiały, z których produkowane są sufity
podwieszane, mają klasę A1, A2 lub B pod względem reakcji
na ogień. Należy podkreślić, że nowa norma sufitowa nakła-
da obowiązek podania klasy palności produktu na opakowa-
Budowa sufitu podwieszanego: 1  konstrukcja nośna (strop np.be-
niu. Ponadto zestawy sufitów podwieszanych charakteryzują
tonowy); 2  mocowanie górne; 3  zawiesie; 4  kształtownik nośny
się cechą nazywaną odpornością ogniową. Jest to zdolność
rusztu sufitowego; 5  element połaci sufitowej; 6  kształtownik
przegrody do powstrzymania rozprzestrzeniania się pewnego
przyścienny (profil przyścienny)
hipotetycznego pożaru wyrażona w minutach. Klasy odporno-
* Rigips Polska  Stawiany Sp. z o.o. ści ogniowej oznacza się symbolem REI (każda litera dotyczy
3  2006 (nr 403)
44
Stropy i sufity podwieszone  TEMAT WYDANIA
innego rodzaju odporności). Sufity podwieszane osiągają od- W Polsce montuje się kilka milionów m2 sufitów podwiesza-
porność ogniową do 120 min (dane wraz z świadectwami ba- nych rocznie, a doświadczenia ostatnich miesięcy pokazują pe-
dań można uzyskać od producentów). wien niepokojacy trend. Wypadki zerwania się sufitów, które
Akustyka. Sufity podwieszane charakteryzują dwie, istotne miały miejsce w Poznaniu, dwukrotnie w Gdańsku, Częstocho-
z punktu użytkownika cechy: pochłanianie dz
więku i izolacyj- wie, na Śląsku, a ostatnio w Wola Parku w Warszawie, dowo-
ność akustyczna. Pochłanianie dz
więku to zdolność materiału dzą spadku jakości montażu i samych produktów. W przypad-
do absorpcji i rozproszenia energii akustycznej docierającej do ku gdy wez
miemy pod uwagę, że w ciagu ostatnich lat grubość
danej powierzchni. Wyrażane jest w postaci ułamka i oznacza- produkowanych konstrukcji metalowych zmniejszyła się o 20%,
ne jako ąw. Odpowiednie dobranie i użycie materiałów o wła- zawiesia, które pierwotnie miały grubość 1 mm, teraz często
ściwym pochłanianiu dz
więku pozwala na korygowanie czasu mają 0,8 mm bądz
0,6 mm, a inspektorzy nadzoru oraz projek-
pogłosu w danym pomieszczeniu, co w konsekwencji zapew- tanci nie przywiązują zbytniej wagi do restrykcyjnego wyspecy-
nia komfort akustyczny. Warto zaznaczyć, że zbyt mocne wy- fikowania konkretnego sufitu, to znajdujemy odpowiedz
, dla-
tłumienie nie jest właściwe i powoduje, tzw. martwą akustykę czego takie wypadki mają miejsce i będą miały w przyszłości.
wnętrza. Przyjmuje się, że czas pogłosu powinien wynosić Lokalni producenci zamienników systemowych produktów,
0,5  1,2 s, zależnie od pomieszczenia. takich jak profile, zawiesia, akcesoria itp., nie dbają o jakość,
Przy doborze właściwego sufitu podwieszanego trzeba gdyż jeśli nastąpi zerwanie sufitu podwieszanego, i tak nie bę-
kierować się podstawowymi wymaganiami technicznymi, ja- dą kojarzeni z danym wypadkiem. Taka jest rzeczywistość. Sy-
kie musi spełnić. Należy więc odpowiedzieć sobie na nastę- tuacja może się zmienić po wprowadzeniu normy EN-13964,
pujące pytania: choć obserwując przestrzeganie systemowych APROBAT
 jaka jest potrzebna nośność rusztu? TECHNICZNYCH, można mieć wątpliwości.
 jaki może być maksymalny ciężar sufitu? Norma EN-13964 powstała pod koniec 2004 r., a na początku
 czy jest wymagana odporność ogniowa i ile ma wynosić? 2005 r. została wprowadzona uznaniowo w Polsce jako zharmo-
 jaka jest wymagana odporność na wilgoć? nizowana norma PN-EN 13964. Ujednolica ona wymagania, me-
 czy jest potrzebny dostęp do przestrzeni międzysufitowej? tody badania i znakowania sufitów podwieszanych, co klientom
 jakie są potrzeby i wymagania dotyczące akustyki, izola- znacznie ułatwi porównywanie różnych sufitów. Okres dostoso-
cyjności i pochłaniania dz
więków? wawczy, który był pierwotnie wyznaczony do końca 2005 r., zo-
Po ustaleniu odpowiedzi na te pytania określimy, jaki ma stał ostatnio przedłużony o 18 miesięcy, czyli do końca czerwca
być sufit, kierując się: wyglądem powierzchni (estetyka), pre- 2007 r. Trzeba jednak zauważyć, że większość producentów już
ferowanym materiałem wypełnienia (trwałość), ceną (ko- dostosowała produkty do tej normy bądz
kończy ten proces
sztem, jaki możemy ponieść). i wkrótce wszystkie sufity będą znakowane CE.
Wymagania normowe dotyczące właściwości...
(dokończenie ze str. 41)
robów budowlanych i elementów budynku. Część 2: Klasyfika-
Wymagania dotyczące płyt typu A i typu P są następujące: cja na podstawie badań odporności ogniowej;
" wytrzymałość na zginanie  oceniana jest obciążeniem " odporność na uderzenia  zależy od zmontowanego syste-
niszczącym przy zginaniu siłą liniową przyłożoną w środku mu; odporność na uderzenia całego systemu wraz z płytami po-
rozpiętości; wartość dopuszczalnego obciążenia nisz- winna zostać określona zgodnie z PN-EN 13965:2004 Sufity
czącego zależy od grubości płyty i kierunku zginania; podwieszone  Wymagania i metody badań;
w przypadku płyt typu A obciążenie niszczące powinno wy- " izolacyjność akustyczna  zależy od zmontowanego sy-
nosić co najmniej: stemu; izolacyjność akustyczna od dz
więków powietrznych
 160 N (kierunek poprzeczny) i 400 N (kierunek podłuż- systemu wraz z płytami powinna zostać określona
ny) przy grubości płyty 9,5 mm; wg PN-EN 20140-3:1999 Akustyka. Pomiary izolacyjności
 210 N (kierunek poprzeczny) i 550 N (kierunek podłuż- akustycznej w budynkach i izolacyjności akustycznej
ny) przy grubości płyty 12,5 mm; elementów budowlanych. Pomiary laboratoryjne izolacyj-
w przypadku płyt typu P obciążenie niszczące powinno wy- ności od dz
więków powietrznych elementów budowlanych
nosić odpowiednio: i PN-EN ISO 717-1:1999 Akustyka. Ocena izolacyjności aku-
 125 N (kierunek poprzeczny) i 180 N (kierunek podłuż- stycznej w budynkach i izolacyjności elementów budowla-
ny) przy grubości płyty 9,5 mm; nych. Izolacyjność od dz
więków powietrznych;
 165 N (kierunek poprzeczny) i 235 N (kierunek podłuż- " pochłanianie dz
więków  analogicznie jak izolacyjność
ny) przy grubości płyty 12,5 mm; akustyczna powinno być określone wg odpowiednich norm
" reakcja na ogień  klasy reakcji na ogień (z wyjątkiem akustycznych;
płyt perforowanych) wg PN-EN 13501-1:2004 Klasyfikacja " przewodność cieplna  powinna zostać określona
ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynku. wg PN-EN 12524:2003;
Część 1: Klasyfikacja na podstawie reakcji na ogień; " tolerancje wymiarowe:
" odporność ogniowa  zależy od zmontowanego systemu,  długość: płyty typu A  0/-5 mm; płyty typu P  0/-6 mm,
a nie od samego wyrobu; odporność ogniowa systemu z pły-  szerokość: płyty typu A  0/-4 mm; płyty typu P  0/-8 mm,
tami gipsowo-kartonowymi powinna zostać sklasyfikowana  grubość: płyty typu A  ą0,5 mm; płyty typu P  ą0,6 mm.
zgodnie z PN-EN 13501-2:2004(U) Klasyfikacja ogniowa wy- mgr inż. Weronika Kukulska
3  2006 (nr 403)
45