ĆWICZENIE 3
OZNACZANIE DOLNEJ I GÓRNEJ
GRANICY WYBUCHOWOÅšCI (DGW I GGW)
PAR C I E C Z Y
I. CZ
ŚĆ TEORETYCZNA
1.1. Definicje DGW i GGW
Granice wybuchowości stanowią bardzo ważny parameti bezpieczeństwa pożarowego i
wybuchowego palnych związków. Mieszanina palnych par i cieczy z powietrzem lub innym
utleniaczem może ulec wybuchowemu spaleniu tylko wtedy, gdy stężenie składnika palnego
zawiera się w określonych granicach. Te graniczne wartości, najniższa i najwyższa, przy
których proces spalania może mieć jeszcze miejsce, nazywa się dolną i górną granicą
wybuchowości
Dolna granica wybuchowości (DGW) - jest to najniższe stężenie składnika palnego w
mieszaninie z powietrzem lub innym gazem utleniającym, przy którym zapłon jest juz
możliwy.
Górna granica
wybuchowości (GGW) %
jest to ; najwyższe stężenie
składniki palnego w
mieszaninie z powetrzem
lub innym gazem
utleniającym, przy którym
zapłon jest jeszcze możliwy.
Zarówno dolną, jak i górną
granicę wybuchowości
określa się w procentach
objętościowych lub g/m1
powietrza (gazu
utleniajÄ…cego) Nie wszystkie mieszaniny palnych par sÄ…
wybuchowe. Zapłonowi - a w konsekwencji wybuchowi -
ulegać mogą tylko takie mieszaniny, których stężenie
znajduje się pomiędzy DGW i GGW (patrz rys. 1 ).
Poniżej DGW nadmiar powietrza w mieszaninie z parami
cieczy palnej jest zbyt duży. Wydzielone ciepło pochodzące z
reakcji spalania z różniczkowałnej objętości
me wystarcza do ogrzania kolejnej objętości do minimalnej temperatury zapoczątkowania
reakcji spalania (do temperatury zapłonu); zapłon jest niemożliwy.
2 W DGW nadal występuje nadmiar utleniacza w stosunku do składnika palnego, ale nie jest on najmniej równa Qmin. niezbędnego do zapoczątkowania procesu egzotermicznego spalania. Qmin
na tyle duży. by uniemożliwić zapoczątkowanie reakcji spalania. Efekt cieplny reakcji praktycznie równe ilości ciepła niezbędnej do ogrzania powietrza od temperatury początkowej do
wskutek nadmiaru powietrza jest minimalny. ok. 15OO-1550K. Rozprzestrzenianie płomienia jest możliwe zatem wtedy,
3.Powyżej DGW nadmiar utleniacza w stosunku do par cieczy zmniejsza sie. przez co rośnie
gdy Q1+Q2>Qstraty1+ Qstraty2
efekt cieplny reakcji spalania na jednostkę objętości.
Granice wybuchowości nie są wielkościami stałymi i zależą od wielu parametrów. Do
4.Maksymalna temperatura wybuchu (efekt cieplny) występuje przy spalaniu nieco powyżej najważniejszych czynników wpływających na wartości granic wybuchowości należą:
stężenia stechiometiycznego (stężenia wynikającego z reakcji spalania), tj. gdy następuje " temperatura,
całkowite spalania utleniacza i materiału palnego " ciśnienie,
5.Powyżej stężenia stcchiometrycznego występuje nadmiar składnika palnego w mieszaninie z " domieszka gazów obojętnych.
powietrzem Jednakże jest to obszar wybuchowości, a więc zapłon i rozprzestrzenianie się " energia z
ródła zapłonu,
płomienia w mieszaninie jest możliwe. Efekt cieplny w miarę zbliżania się do GGW maleje, " kierunek propagacji płomienia
gdyż część ciepła pochodząca z reakcji utleniania zużywana jest na ogrzanie nadmiaru
składnika palnego (straty). Temperatura
6 W GGW stężenie par cieczy w mieszaninie z powietrzem osiąga wartość maksymalną, przy Ze wzrostem temperatury dolne granice wybuchowości (z wyjątkiem CO) ulegają obniżeniu, a
górne - podwyższeniu, a więc zakres granic wybuchowości, tzn. zakres stężeń leżących między
której może wystąpić zapłon i rozprzestrzenianie się płomienia. Efekt cieplny wybuchu jest
dolną a górną granicą wybuchowości powiększa się. Na ogół obniżenie dolnej granicy
minimalny.
wybuchowoÅ›ci na każde 100% wynosi 8-12% jej wartoÅ›ci w 20°C. IstniejÄ… jednak zwiÄ…zki
7. Powyżej GGW nadmiar składnika palnego w stosunku do utleniacza jest tak duży, że zapłon, a
wykazujące duże odchylenia od tych średnich wartości
tym samym rozprzestrzenianie się płomienia w mieszaninie jest niemożliwe.
W podwyższonej temperaturze mniejsza jest różnica pomiędzy minimalną temperaturą
Warunkiem koniecznym do zapalenia mieszaniny jest istnienie bodz
ca energetycznego,
zapoczątkowania reakcji egzotermicznych a temperaturą otoczenia. Część ciepła zawarta jest już
posiadajÄ…cego odpowiedni zapas energii, inicjujÄ…cego proces spalania Wydzielona w bodz
cu
w samej mieszaninie i zostaje przekazana do kolejnej różniczkowej objętości dV, powodując tyra
energia ci ciplna zostaje częściowo przekazana bezpośrednio otaczającej z
ródło zapłonu
samym potrzebę dostarczenia mniejszej ilości ciepła (pochodzącego od punktowego bodz
ca
mieszaninie, w której zainicjowana zostaje egzotermiczna reakcja spalania substancji palnej w
energetycznego, koniecznego do spowodowania zapłonu).
utleniaczu Jeżeli bilans cieplny jest dodatni, wówczas proces spalania będzie mógł się dalej
W przypadku DGW spalaniu będą wiec mogły ulec również mieszaniny bardziej
rozprzestrzeniać na całą objętość. W przeciwnym razie proces spalania stopniowo zanika.
rozcieńczone, zaś w przypadku GGW również o większym stężeniu. Wpływ temperatury na
granice wybuchowości ilustruje rys. 3.
Ze wzrostem
temperatury poczÄ…t­
kowej obszar wybu­
chowości mieszaniny
palnej rośnie.
Mieszanina, która była
niepalna w niższej
temperaturze, może ulec
wybuchowi w
temperaturze wyższej
(A-B).
Z wykresu widać
wyraz
nie, że stężenie
par równe DGW w
cieczy powstaje do­
kÅ‚adnie w ich tempe­
raturze zapłonu.
Rozprzestrzenianie płomienia jest możliwe tylko wtedy, gdy do każdej różniczkowej objętości
spalania dV=dxdydz dostarczona jest z każdej poprzedniej objętości ilość ciepła co
Temperatura zapłonu i DGW par są ze sobą ściśle związane i przedstawiają dwie strony tego
Kierunek propagacji płomienia
samego procesu. Temperatura zapłonu wskazuje najniższą temperaturę cieczy, przy której
Najszerszy zakres wybuchowości uzyskuje się w pionowo ustawionych rurach przy dolnym
mieszanina par cieczy z powietrzem jesi palna, DGW wskazuje stężenie par w tej mieszaninie. zapłonie (kierunek wstępujący rozchodzenia się płomienia). Najwęższy zakres wybuchowości
uzyskuje się przy rozprzestrzenianiu się płomienia ku dołowi (kierunek zstępujący, a pośredni
przy poziomym).
Ciśnienie
Obniżenie ciśnienia poniżej atmosferycznego wpływa na powolne zawężenie granic
wybuchowości, aż do całkowitego ich zaniku. 1. 2. Definicja wybuchu, niektóre typy wybuchów
Podwyższenie ciśnienia ponad atmosferyczne wpływa na ogół rozszerzające na granice
wybuchowości, a w szczególności na górną Wyjątek stanowi CO, który wykazuje obniżenie
Wybuch jest zawsze wynikiem wywiązywania się energii w odpowiednio krótkim czasie i
górnej granicy wybuchowości pod zwiększonym ciśnieniem Ze względu na to, ze straty ciepła z
odpowiednio małej objętości, to znaczy w taki sposób, ze powstaje fala ciśnieniowa, występuje
różniczkowej objętości dV są proporcjonalne do powierzchni wymiany ciepła, zaś ilość
gwałtowny przyrost ciśnienia i temperatury. Istnieje wiele podziałów wybuchów Niżej zostaną
wydzielonego ciepła jest proporcjonalna do ilości zawartego w dV składnika palnego 0 względne
przedstawione tylko niektóre rodzaje wybuchów.
jednostkowe straty ciepła przy podwyższonym ciśnieniu początkowym są mniejsze, stąd też
rozszerzenie granic wybuchowości Istnieje jednak kilka wyjątków od tej reguły. Przy ciśnieniach
Wybuch detonacyjny
niższych od atmosferycznego przebieg zmian w dużym stopniu zależy od ubocznych procesów
Detonacje przebiegają z bardzo dużą i stałą prędkością liniową rozprzestrzeniania wynoszącą
częściowego utleniania
np. dla pyłów nawet kilka tysięcy m/s W strefie przemiany powstaje wysoka temperatura (18O0-
20OO°C), a fala uderzeniowa wyprzedzajÄ…ca falÄ™ detonacyjnÄ… jakby  podpala" czynnik,
Domieszka gazów obojętnych
powodując nagłą zmianę stanu skupienia i nagły wzrost ciśnienia rzędu kilkuset MPa
Jeżeli do mieszaniny składnika palnego i utleniacza dodać gazu obojętnego, wówczas
następuje podwyższenie dolnej granicy wybuchowości i znaczne obniżenie górnej granicy
Wybuch deflagracyjny
wybuchowości.
Dcflagracja charakteryzuje siÄ™
Obszar wybuchowości ulega zawężeniu i powyżej pewnej ilości dodanego składnika palnego
tym. że szybkość rozprzestrzeniania
mieszanina przestaje być palna.
się czoła płomienia w mieszaninie
Dodatek gazu obojętnego (N2. CO2. H2O) z jednej strony zmniejsza ogólne stężenie tlenu w
jest stała i zależna od ilości ciepła
mieszaninie, zaś z drugiej strony zwiększa ilość bezproduktywnie ogrzewanego ciepłem reakcji
przekazywanego od gazów do
par cieczy. Większa ilość ciepła zostaje przekazana do gazu obojętnego, maleje temperatura w
mieszaniny w wyniku
różniczkowej objętości spalania 1 rozprzestrzenianie się płomienia możliwe jest w zawężonym
przewodnictwa i promieniowania
obszarze stężeń.
Spalanie deflągracyjne bywa często
Minimalne stężenie tlenu, przy którym możliwe jest jeszcze rozprzestrzenianie się płomienia
nazywane wolnym spalaniem w
przy rozcieńczeniu gazami obojętnymi dla większości substancji palnych (z wyjątkiem H2,
przeciwieÅ„stwie do spalania kine­
C2H2, CS2, C2H4, N2H4) wynosi zwykle 10-16%. np. dla N2 ok. 11%, dla CO2 Ok. 13-
tycznego, które nazywane jest
l4~%,~dlaH2O ok. 16%
szybkim spalaniem. Spalanie
Obszar wybuchowości zanika, jeżeli ilość gazu obojętnego dodanego do mieszaniny
deflągracyjne przebiega z prędkością
większości substancji palnych w powietrzu wynosi od 20- 40%. np dla N2 ok. 40%, dla CO2 ok.
zbliżoną do wartości prędkości
2800%, dla H20 ok. 20-23%
dz
więku.
Wybuch punktowy
Energia z
ródła zapłonu
W tym modelu pomija siÄ™ masÄ™ i rozmiary czynnika ulegajÄ…cego wybuchowi. Przedmiotem
Przy niewielkich wartościach energii wraz ze wzrostem ilości dostarczonej ze z
ródła, zakres
analizy są wyłącznie efekty gazodynamiczne Określona wartość energii w trakcie wybuchu
granic wybuchowości ulega rozszerzeniu Nie każde wylądowanie iskrowe (bądz
inne z
ródło) jest
wywiązywana jest w jednym punkcie przestrzeni, w której następnie rozchodzi się fala ciśnienia
w stanie zapalić mieszaninę palną Poza niektórymi wyjątkami {H2, CS2, CH2 i inne) minimalna
Tworzenie siÄ™ takiej fali przedstawiono na rys. 5.
energia zapłonu gazowych substancji palnych w powietrzu wynosi ok. O,25-K),30 mJ
Zamknięta w naczyniu mieszanina par cieczy z powietrzem pod wpływem punktowego
bodz
ca energetycznego utlenia się i zachodzi reakcja egzotermiczna, której towarzyszy wzrost
ciÅ›nienia i wytworzenie siÄ™ ciepÅ‚a Część tego ciepÅ‚a idzie na straty poprzez wymianÄ™ z oto­
czeniem, a część podwyższa energię wewnętrzną czynnika. W związku z tym mogą zaistnieć trzy
przypadki.
f&bilans cieplny jest dodatni, ilość ciepła akumulowanego w mieszaninie (zyski) jest większa
od ilości ciepła odprowadzonego na zewnątrz naczyniu (straty). Prowadzi to do wybuchu
cieplnego.
f&krzywe zysków i strat przecinają się. Punkt przecięcia A (początku wybuchu cieplnego)
wymaga doprowadzenia energii z zewnÄ…trz;
Wynikiem powstania fali jest spadek ciśnienia w punkcie wybuchu znacznie poniżej wartości
f& krzywe sÄ… styczne - przypadek graniczny wybuchu cieplnego.
ciśnienia w czole fali. Zjawisko to prowadzi do powstania podciśnienia z* falą ciśnieniową (rys.
6.)
I. 3. Ciśnienie i temperatura wybuchu
Ciśnienie towarzyszące wybuchowi jest różne w zakresie granic wybuchowości i zależy od
rodzajów składnika palnego i jego stężenia w mieszaninie z powietrzem, a także od temperatury
wybuchu (patrz rys 8.) i współczynnika zmiany objętości
Pokazane na rys. 6. wielkości charakteryzujące fale wybuchu, a mianowicie: wartość ciśnienia
(Ap) oraz czas trwania nadciśnienia (At) pozwalają oszacować spodziewane skutki wybuchu.
Wartości Ap i At zalezą od odległości od miejsca wybuchu punktowego oraz wywiązanej tam
energii
Wybuch cieplny
W modelu wybuchu cieplnego pomija siÄ™ efekty gazodynamiczne, a ogranicza siÄ™ do zjawisk
związanych z kinetyką reakcji chemicznych i związaną z tym generacją j wymianą ciepła Model
wybuchu cieplnego przedstawiono na rys. 7.
Dla większości substancji palnych minimalna temperatura spalania rośnie od ok. 1500-ISSOK
przy DGW do 2500K przy stężeniu nieznacznie wyższym od stechiometrycznego. a następnie
maleje do ok 11OO-130OK przy GGW.
W DGW ciśnienie wybuchu podobnie jak efekt cieplny reakcji spalania jest minimalny.
Powyżej DGW. w miarę wzrostu stężenia składnika palnego w mieszaninie z utleniaczem
ciśnienie wybuchu rośnie osiągając maksimum przy stężeniu stechiomeirycznym
Po przekroczeniu stężenia siechiometrycznego ciśnienie wybuchu maleje, aż do minimalnego
w GGW.
Bardzo duży wpływ na ciśnienie wybuchu ma tzw. współczynnik zmiany objętości, który II. CZ
ŚĆ DOŚWIADCZALNA
definiuje się jako stosunek objętości gazów spalinowych tworzących się w warunkach wybuchu
do objętości par cieczy przed leakcją spalania.
2.1. Czynności wstępne
Najbardziej groz
ny wybuch w skutkach jest wtedy, gdy objętość gazów spalinowych jest
dużo większa niz objętość substratów biorących udział w trakcie zapoczątkowania reakcji
2.1.1. Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia należy sprawdzić wyposażenie
utleniania.
stanowiska zgodnie ze schematem 2 1.2 Sprawdzić
połączenia wszystkich elementów wg schematu. 2.1.3 Zapoznać się
1. 4. Wykorzystanie granic wybuchowości w praktyce
z BHP na tym stanowisku.
Oznaczanie granic wybuchowości par cieczy w praktyce pozwala na ocenę zagrożenia
wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych i w konsekwencji wyznaczenie w
pomieszczeniach i przestrzeniach zewnętrznych odpowiednich stref zagrożenia wybuchem.
Na podstawie ż 29 ust 3 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 3. 11. 1992
roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów
(Dz. U. Nr 92, poz. 462) w pomieszczeniach należy wyznaczyć strefę zagrożenia wybuchem,
jeżeli może w nim wystąpić mieszanina wybuchowa o objętości co najmniej 0.01 m2 w zwartej
przestrzeni.
Na podstawie ż 29 ust. 4 ww. rozporządzenia ustanawia się następującą klasyfikację stref
zagrożenia wybuchem: Z0 - strefa, w której mieszanina wybuchowa gazów, par lub mgieł może
występować stale lub
długotrwale w normalnych warunkach pracy, Z1 - strefa, w której mieszanina wybuchowa
gazów, par lub mgieł może występować w normalnych warunkach pracy; Z2- strefa, w której
istnieje niewielkie prawdopodobieństwo wystąpienia mieszaniny wybuchowej gazów,
par lub mgieł, przy czym mieszanina wybuchowa może występować jedynie
krótkotrwale.
Na podstawie ż 6 ust. 5 rozporządzenia pomieszczenie, w którym może wytworzyć się
mieszanina wybuchowa powstała z wydzielającej się takiej ilości palnych gazów, par, mgieł lub
pyłów, której wybuch mógłby spowodować przyrost ciśnienia w tym pomieszczeniu
przekraczający 5 kPa, określa się jako pomieszczenie zagrożone wybuchem
I. 5. Charakterystyka porównawcza eksperymentalnych metod do oznaczania DGW
par cieczy
2.2. WÅ‚Ä…czenie przyrzÄ…du
Istnieje wiele metod do oznaczania DGW par cieczy Aktualnie w Polsce brak jest
unormowań w tym zakresie.
2.2.1. Włączyć wtyczkę przewodu zasilającego generator do gniazda sieci 220V, 50 Hz.
Jak wynika z przeprowadzonej analizy porównawczej poszczególne metody różnią się przede
posiadajÄ…cego zerowanie bÄ…dz
uziemienie 2.2 2 Włączyć przycisk 3, znajdujący się pod
wszystkim:
napisem  SIEĆ". Lampki neonowe umieszczone
f& wielkością i kształtem komory wybuchowej, np wg normy ASTM E 681-79 jest to
nad czterema bezpiecznikami nie powinny się świecić. Zapalenie się którejkolwiek z
komora kulista, natomiast komora stosowana np. w Instytucie Chemii Przemysłowej
nich sygnalizuje uszkodzenie bezpiecznika 2.2.3. Odczekać ok. 6 minut do zapalenia się
jest w kształcie walca,
lampek "GOTOWOŚĆ 1" (4) i  GOTOWOŚĆ
* Sposobem tworzenia mieszaniny parowo-powietrznej, np. zgodnie z wyżej cytowaną
2" (5). 2 2 4 Ustawić pojemność kondensatora na  4", posłjgując się
normÄ… tworzenie mieszaniny odbywa siÄ™ za pomocÄ… pola elektromagnetycznego;
pokrętłem 6.
" miarą wybuchu, np. wg ASTM E 681-79 mieszaninę par cieczy z powietrzem uważa
się za wybuchową jeżeli płomień powstały po zapłonie rozprzestrzenia się po całej
I UWAGA:
objętości komory .
ZABRANIA SI
ZMIANY POJEMNOÅšCI PRZY WI
CZONYM WYSOKIM NAPI
CIU
2,4. Opracowanie wyników
2.3. Wykonanie oznaczenia 2.3 1 Zanotować temperaturę panującą w komorze wybuchowej
TemperaturÄ™ tÄ™ wskazuje
2.4.1. Jeśli dla takiej samej ilości cieczy wykona się trzy próby i chociażby jedna tylko próba dala
" termostat. 2 3 2 Podłączyć końcówkę przewodu do przedmuchiwania komory z
końcówką przewodu wynik pozytywny (nastąpił wybuch, korek został zrzucony), wówczas stężenie
wytworzone przez tę ilość cieczy należy uwa2ać za wybuchowe
wychodzącego z termostatu. 2.3 3 Otworzyć
zawór (8) przy komorze wybuchowej. 2.4 2 Za dolnÄ… granicÄ™ wybuchowoÅ›ci należy przyjąć najniższe stężenie badanej cieczy w mie­
szaninie z powietrzem, przy którym możliwy jest już zapłon (korek zostanie zrzucony z
2.34.Otworzyć zawór przy Sieci powietrznej w celu przedmuchania (oczyszczenia z pozo­
komory wybuchowęj)-
stałości powybuchowych) komory wybuchowej Czynność ta powinna trwać ok. 30 sek
2 4 3. Za górną granicę wybuchowości należy przyjąć najwyższe stężenie badanej cieczy w
2.35.Zaniknąć zawór przy sieci powictrznej.
mieszaninie z powietrzem, przy którym możliwy jest jeszcze zapłon (korek zostanie
2 3.6. Zamknąć zawór (8) przy komorze wybuchowej.
zrzucony z komory wybuchowej)
2 1 7. Rozłączyć końcówkę przewodu do przedmuchiwania komory i końcówkę przewodu
2 4.4. Wyniki badań należy zestawić w tabeli wg poniższego wzoru;
podłączonego do termostatu 2 3 8. Wcisnąć korek 1 w celu uszczelnienia komory
wybuchowej. 2 3.9 Otworzyć zawór (7) 2 3 10 Włączyć pompę próżniową w celu uzyskania w
Rodzaj cieczy
komorze wybuchowej podciśnienia l
Objętość cieczy Kolejna próba
Wynik próby
atm
(pozytywny/negatywny)
2-3 11 Zamknąć zawór (7).
2.3.12.Nabrać pipetą badaną ciecz (mieszaninę) Objętość i rodzaj cieczy wskazuje prowadzący
2 3 13 Pipetę z cieczą wprowadzić do gruszki.
2 3 14 Nacisnąć przy gruszce zawór (3) w celu umożliwienia zassania cieczy do komory
wybuchowej.
2 3 15 Otworzyć zawór (8) w celu wyrównania ciśnień w komorze pomiarowej i na zewnątrz, a
zarazem by wytworzyć mieszaninę parowo-powiełrzną
2 3.l6.Zamknąć zawór(8).
2 3 17 Włączyć wysokie napięcie poprzez naciśnięcie przycisku (1l) umieszczonego pod
2.4.5 Dla poszczególnych objętości cieczy należy obliczyć stężenie par cieczy w mieszaninie z
pokrętłem  REGULACJA WYSOKIEGO NAPI
CIA".
powietrzem w komorze wybuchowej w % i g/l wg wzorów:
2 3.18. Włączyć przycisk  START" (9). Generator pracuje tak długo, jak długo wciśnięty jest ten
przycisk W tym czasie wyzwalana jest iskra elektryczna.
Uwaga:
Objętość komory wybuchowej wynosi 2500 ml.
w momencie wyzwalania iskry należy odsunąć się od komory wybuchuchowej,
Vx - ilość par cieczy w komorze spalania f ml).
wypowiedzieć głośno stowo  uwaga". Zwrócić uwagę na wylatujący korek _
Granice wybuchowości w g/l oblicza się korzystając z proporcji:
1l (objętość badanej cieczy) - (masa 1l badanej cieczy) kg),
2.3 19 Po pomiarze wyłączyć wysokie napięcie przyciskiem  0" (10) umieszczonym pod
al (objętość zadozowanej cieczy) - x (masa zadozowanej cieczy).
pokrętłem  REGULATORA WYSOKIEGO NAPI
CIA"
Na podstawie tak zestawionych proporcji należy wyliczyć
2 3 20 O zaistnieniu reakcji spalania świadczy zrzucenie korka (l).
x (masę zadozowanej objętości) [g]
2.3.21 Po przeprowadzonej próbie należy ponownie przedmuchać komorÄ™ wybuchowÄ…, postÄ™­
Znając objętość z komory spalania i objętość zadozowanej cieczy, można obliczyć, korzystając
pując zgodnie ze wskazówkami zawartymi w pkl. 2.3 9-2.3.14.
z proporcji, objętość zadozowanej cieczy przypadającej na II
2 1 22 Jeśli nie zajdzie reakcja Spalania, czyli nie zostanie zrzucony korek, należy go zdjąć przed
2,5 l (objętość komory) - x (masa zadozowanej cieczy)
przedmuchaniem komory wybuchowej.
II - y (masa zadozowanej cieczy przypadajÄ…ca na U) Na podstawie tak zestawionych proporcji
2 .3 23 Pomiar przeprowadzać 3-krotnie dla każdej objętości cieczy, postępując zgodnie z pkt. 2
należy wyliczyć: y (masę zadozowanej cieczy przypadającą na 1l) Wyniki obliczeń zestawić w
3.8-2.3.23
tabelę wg poniższego wzoru
Objętość cieczy (ml]
Stężenie
[%];[g/l]
Podać DOW i (juw w 2.5. Wnioski
taoeli wg poniższego
wzoru:
Wnioski powinny
zawierać przede
Granice e wybuchowości
wszystkim wartość
DGW/GGW. porównanie
wyników otrzymanych
doświadczalnie z danymi
literaturowymi
Dodatkowych wskazówek
w zakresie opracowania
wyników i wniosków
może udJiehć prowadzący.
2.4.6. Obliczyó dla DGW
i GGW błąd
LITERATURA
względny i
bezwzględny 1.Pofit-Szczepańska:
Wybrane zagadnienia z
pomiaru wg
chemii ogólnej,
poniższych
fizykochemii spalania i
wzorów: a)
rozwoju pożarów.
błąd bezwzględny
Kraków 1994.
2.M. Pofit-Szczepańska:
Chemia pożarnicza
Warszawa 1973.
3.M. Pofit-Szczepańska:
Chemia stosowana.
Warszawa 1965.
4.M. Sheldon DSc (FPA):
A study of flammabilit>'
limils of gases and
vapours. Fire Fire
Prevention 1984 nr 174.
5.A. Pile, I. Zaborowska:
Granice wybuchowości
palnych pai i gazów.
Ochrona przeciw­
pożarowa w Przemyśle
Chemicznym 1971 nr 3,
s. 1.
6.D. Dworccki. I.
Zaborowska: Własności
wybuchowe i palne
aerozoli cieczy.
Ochrono
przeciwpożarowa w
Przemyśle Chemicznym
1974 nr 2. ił.
7.M. Brajla: Iskra
mechaniczna jako
z
ródfo zapłonu
mieszanin
wybuchowych.
Ochrona
przeciwpożarowa w
Przemyśle Chemicznym
1979 nr 1-2, s. I.
8.ASTM
681-79.
9.E. Heidelberg:
Niebezpieczeństwo
zapłonu mieszanin
wybuchowych przez
ładunki elektryczności
statycznej gromadzÄ…ce
siÄ™ na powierzchniach
zbiorników z tworzyw
sztucznych. Biuletyn
Techniczny KGSP 1966
nr 2. s. 17-26.
10.S. Wójcicki: Fizyczne
podstawy wybuchów.
Biuletyn Informacji
Technicznej 1979 nr 2,
s. 4-6.