Arkadiusz Derkacz
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Kolegium Zarządzania i Finansów Niestacjonarne studia doktoranckie z dziedziny nauki o zarządzaniu - edycja X
Rachunek kosztów docelowych w zarządzaniu projektami pozyskanymi z zamówień publicznych
Warszawa, 4 lutego 2011 roku 1. Wprowadzenie
Rachunek kosztów docelowych stosuje się w praktyce gospodarczej w celu przede wszystkim pozyskania odpowiednich informacji, które są konieczne dla skutecznego zarządzania przedsiębiorstwem. Każde przedsiębiorstwo funkcjonuje w określonym kontekście i otoczeniu, na które samo ma wpływ, ale przede wszystkim które to otoczenie wpływa w sposób istotny na samą organizację. Dzisiejsze warunki rynkowe charakteryzują się ogromnym zróżnicowaniem i turbulentnością otoczenia. W tym środowisku istnieją także takie przedsiębiorstwa, które całą swoją działalność operacyjną uplasowały w ramach realizacji zadań pozyskiwanych na drodze zamówień publicznych regulowanych odpowiednimi przepisami prawa polskiego (Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 Prawo Zamówień Publicznych - Dz. U. 2010, Nr 113, poz. 759 z późn. zm.). Przestrzeń ta ma szereg swoich cech charakterystycznych, które w sposób dość istotny wyróżniają się na tle całej gospodarki. Także i tutaj można zaobserwować wielką potrzebę rzetelnych informacji, które stanowią podstawę do podejmowania trafnych decyzji. W związku z tym przedsiębiorstwa funkcjonujące w przestrzeni zamówień publicznych mogą także stosować, i stosują coraz częściej, nowoczesne instrumenty zarządzania kosztami - w tym także zmodyfikowany rachunek kosztów docelowych.
Dla potrzeb przedsiębiorstw, które pozyskują zadania na drodze zamówień publicznych została w pewien sposób zmodyfikowana koncepcja rachunku kosztów docelowych. W oparciu o własne i innych menedżerów doświadczenia w branży infrastrukturalnej i ochrony środowiska autor przedstawia metodę target costing dla projektów inwestycji publicznych. Podkreśla się kilka charakterystycznych elementów, które występują w tym kontekście. Koncepcja rachunku kosztów docelowych w swej oryginalnej wersji jest dedykowana przede wszystkim dla nowych produktów, które przygotowuje się do wprowadzenia na rynek. W kontekście zamówień publicznych mowa będzie natomiast o konkretnych już inwestycjach, które mają powstać na rzecz publicznego zamawiającego, który będzie tutaj jedynym klientem i konsumentem. Projekty te są już szczegółowo określone w specyfikacjach istotnych warunków zamówienia lub programach funkcjonalno -użytkowych. Znane są funkcje, które ma spełniać produkt a także znane są komponenty z których tenże produkt ma się składać. Charakterystyczne jest także to, że owych funkcji i komponentów przyszły producent nie może w żaden sposób zmieniać, dodawać nowych czy redukować istniejących elementów produktu. Z drugiej strony mamy producentów, bądź usługodawców, którzy starają się pozyskać dla siebie prawo do realizacji określonego projektu inwestycyjnego. W tym świetle zmodyfikowana koncepcja rachunku kosztów docelowych będzie służyła menedżerom do podjęcia strategicznych decyzji związanych z samych procesem przetargu publicznego. Informacje płynące z takiej analizy powinny dać odpowiedź na zasadnicze dwa pytania. Czy warto jest startować w określonym przetargu? Jeżeli tak, to jaką należy zaoferować cenę docelową?
Artykuł ten ma na celu przedstawienie zmodyfikowanej koncepcji rachunku kosztów docelowych w zarządzaniu projektami pozyskanymi z zamówień publicznych. W sposób metodologiczny zostają opisane poszczególne kroki rachunku kosztów docelowych, które prowadzą do uzyskania odpowiedzi na kilka istotnych pytań w tej koncepcji. Proces target costing składa się z dwóch faz jego życia.