8592539764

6 PISMO PG

Jubileusz 80-lecia urodzin profesora Zdzisława Edmunda Sikorskiego

Lata szkolne

Zdzisław Sikorski, „Skorpion", urodził się w Wilnie w 1930 roku, w rodzinie st. ogniomistrza W.P. pochodzącego z Pomorza. Od 1933 roku mieszkał w Toruniu, gdzie w latach szkolnych głównie działał w harcerstwie, jako drużynowy i zastępca hufcowego, grał w siatkówkę oraz pływał po Wiśle w klubie wioślarskim. Czasami w bibliotece UMK przygotowywał referaty na lekcje historii prowadzone przez wymagającego profesora Mateusza Puciatę albo na lekcje biologii w Liceum im. Mikołaja Kopernika, wywodzącym się z gimnazjum akademickiego utworzonego już w roku 1594. Maturę zdał w roku 1950, uzyskując dyplom uprawniający do przyjęcia na wyższe uczelnie bez egzaminu wstępnego.

Zdobywanie wiedzy i doświadczenia zawodowego

Chcąc mieszkać w Gdańsku, Zdzisław Sikorski wybrał Wydział Agrotechniczny Politechniki Gdańskiej, a po jego rozwiązaniu studiował na Wydziale Chemicznym (1951-1956). W roku 1954 uzyskał asystenturę u profesora Damazego J. Tilgn-era w Katedrze Technologii Zwierzęcych Produktów Spożywczych. W tym czasie nieomal cały zespół katedry zajmował się wędzą rnictwem.Uświadomionosobiewów-czas zagrożenia wynikające z obecności rakotwórczych węglowodorów w dymie oraz konieczność unowocześnienia wędzenia, zarówno technologii jak i urządzeń. Młodzi asystenci prof. Tilgnera nauczyli się sporo od bardziej doświadczonego, starszego kolegi Michała Pietrzyka, rolnika z wykształcenia, absolwenta UJ. Ówczesny młody zespół stanowili: Nina Baryłko-Pikielna, później współtwórczyni polskiej szkoły analizy sensorycznej, Henryk Daun, obecnie profesor w Rutgers University w USA, Antoni Makowiecki, późniejszy wieloletni dyrektor Okręgowego Przedsiębiorstwa Przemysłu Mięsnego w Gdańsku, Kazimierz Miler, później dyrektor Instytutu Przemysłu Mięsnego w Warszawie i docent w Akademii Rolniczej w Szczecinie, Zenon Ziemba, który stał się autorytetem w zakresie technologii konserw, autorem pierwszego, polskiego podręcznika akademickiego do tego przedmiotu oraz Halina Zimińska, która stworzyła podstawy racjonalnego wykorzystania surowców ubocznych przemysłu rybnego.

W tym zespole Zdzisław Sikorski uzyskał w roku 1956 tytuł mgr inż. chemii, stopień doktora nauktechnicznych, mając lat 30, docenta habilitowanego po pięciu latach, a tytuł profesora nadzwyczajnego i zwyczajnego nauktechnicznych odpowiednio w roku 1973 i 1980. Profesor Tilgn-er, który ze swoimi asystentami często rozmawiał w katedrze po angielsku lub niemiecku, wyznawał zasadę „Nach den Lehrjahren kommen die Wanderjahre" zgodnie z tekstem ludowej piosenki „Das Wandern is des Mullers Lust. Es muss ein schlechter Muller sein, dem niemals fallt das Wandern ein". Zgodnie z tą zasadą swojego Szefa Zdzisław Sikorski uzupełniał swoją wiedzę z zakresu technologii żywności praktykami w browarach w Okocimiu i Dortmundzie, w przemyśle rybnym wSzczecinie,Gdyni, Hamburgu-Altonie i na trawlerze rybackim na Morzu Północnym, w zakładach mięsnych w Gdańsku i w zamrażalni owoców i warzyw w Wi-esloch koło Heidelberga. Temu samemu celowi służyły również krótkotrwałe staże w Universitat Rostock i Technische Univer-sitat Dresden, Leni ngradzkim Technologicznym Instytucie Przemysłu Chłodniczego, Odesskim Instytucie Technologicznym oraz Astrachańskim Technologicznym Instytucie Przemysłu Rybnego, w firmie Lait-ram w Marblehead, Mass. USA, w Bun-desforschungsanstalt ffir Ernahrung, Karlsruhe i Bundesanstalt fur Fleischfor-schung, Kulmbach. W czasie półrocznych i rocznych pobytów zagranicznych Profesor Sikorski pracował w: Ohio State Uni-versity w Columbus (Ohio, USA), CSIRO w Hobart (Australia), w Mount Albert Research Centre w Auckland (Nowa Zelandia) i w National Taiwan Ocean University w Keelung, (Taiwan).

Badania naukowe

Profesor Zdzisław Sikorski powiedział "Pomimo, że do chemii i technologii żywności trafiłem przypadkowo, zainteresowałem się tą dziedziną dzięki dobrej książce (Matuszewski: Mikrobiologia rolnicza), ciekawie prowadzonym wykładom i ważnej tematyce badawczej. Natomiast sukces zawodowy stanowiący podstawę satysfakcji z pracy zawdzięczam w dużej mierze kontaktom i współpracy z mądrymi ludźmi o dużej kulturze i aktywności twórczej".

Prof. Zdzisław Edmund Sikorskiego

Fot. archiwum autora

Początkowo Zdzisław Sikorski opracował pod kierunkiem D. J. Tilgnera technologię oraz urządzenia w skali przemysłowej do elektrostatycznego wędzenia oraz uczestniczył w badaniach składu i przeciwutle-niających właściwości dymu wędzarnicze-go, stosując m.in. nową wówczas technikę - chromatografię gazową; uzyskane w tej dziedzinie doświadczenie spożytkował pisząc dwie pierwsze, polskie książki dot. chromatografii gazowej.

W Katedrze Biochemii Rolniczej w Uniwersytecie Stanowym Ohio w USA Zdzisław Sikorski pracował z prof. F. E. Deatherage nad biochemicznymi przemianami w mięsie. Później, w PG opracował ze swoim zespołem modyfikacje technologii wytwarzania rybnych preparatów białkowych, elementy technologii przetwarzania kryla oraz otrzymywania chityny i chitozanu, metody osadzania enzymów na nośniku chityno-wym, modyfikowanie reologicznych właściwości preparatów kolagenowych i farszów mięsnych oraz odzyskiwanie białek z odcieków produkcyjnych i z mniej wartościowych surowców mięsnych; wyjaśnił niektóre przyczyny zamrażalniczej denaturacji białek ryb i zaproponował sposoby zapobiegania im. Zbadał możliwości wykorzystania surowców pochodzenia morskiego do wytwarzania preparatów enzymatycznych i hydrolizatów do celów biotechnologicznych. W ramach tej tematyki kilkanaście osób uzyskało pod promotorstwem Profesora Sikorskiego doktorat, w tym obecni profesorowie: Piotr Bykowski, Ilona Kołodziejska, Marian Naczk, Krystyna Palka, Maria Sadowska i Józef Synowiecki.

Nr 3/2011