30
Zbiory konstrukcji ze względu na system ogólny można podzielić na rodziny konstrukcji RK«; (n ■ 1, nz), które zapisane są w formie dokumentacji konstrukcyjnych. Tak jak wyróżnione zostały podzbiory dokumentacji konstrukcyjnych, tak samo mogą być wyróżnione podzbiory dokumentacji technologicznych, gdyż każdej dokumentacji konstrukcyjnej powinna odpowiadać dokumentacja technologiczna.
Cechy konstrukcyjne w procesie konstrukcyjnym podlegają zróżnicowaniu ze względu na kryteria wynikające z racji możliwości wytwórczych [28]
CK, = f (O,). (3.8)
Przykładem mogą być zapisy geometrycznych postaci konstrukcyjnych korpusów kół’ zębatych przedstawionych na rysunku 3.4. Rysunek 3.4a odpowiada postaci konstrukcyjnej korpusu dla procesu technologicznego - spawanie, natomiast 3.4b odpowiada postaci konstrukcyjnej dla procesu technologicznego - odlewanie. W obu przykładach są stosowane różne kryteria wytwórcze fi..
i; j ;
Rys. 3.4. Zapisy geometrycznych postaci konstrukcyjnych korpusów kół z wieńcem zębatym Fig. 3.4. Notation of gcomctrical constructional forms of bodics of whccls with a toothcd nm
Różnorodność cech konstrukcyjnych CK, w obrębie rodziny konstrukcji wynika z:
• cech charakterystycznych - wynikających z założeń projektowa konstrukcyjnych (rozpoznanej potrzeby, wymagań przyszłego użytkownika),
• uszczegółowionych systemów - będących wynikiem działań twórczych projektantów i konstruktorów,
• kryteriów wytwórczych - wynikających z racji możliwości wytwórczych
CK, *» f(CCH,,su'*,fi.). (3.9)
Przykładem różnorodności w obrębie rodziny konstrukcji może być zbiór konstrukcji sprzęgieł przeciążeniowych, któremu odpowiada system ogólny przedstawiony na rys. 3.5a. Jeżeli wartość momentu wyjściowego Mo będzie równa wartości momentu przeciążeniowego Mp lub przekroczy ją, to nastąpi poślizg między połówką czynną i bierną sprzęgła. Jeżeli wartość momentu wyjściowego Mo będzie mniejsza od wartości momentu przeciążeniowego Mp, to Mi=Mo. W wyniku prac projektowych system ogólny był w różny sposób uszczegóławiany, zachowując podstawową relację przekształcenia momentu obrotowego.
z*m srtww ocoołco so.
Rys. 3.5. Fragment różnorodność rozwiązań konstrukcyjnych w obrębie rodziny konstrukcji - sprzęgieł przeciążeniowych
Fig. 3.5. Part of the vanety of constmctional Solutions for the family of overłoad couplings
Przykładowe zapisy uszczegółowionych systemów przedstawiono na rys. 3.5b. W pierwszym rozwiązaniu wykorzystuje się zjawisko zatrzasku, natomiast w drugim sił tarcia. Wyróżnionym systemom odpowiadają różne rozwiązania konstrukcyjne (rys. 3.5c). będące głównym czynnikiem różnorodności tej rodziny konstrukcji.
Wyróżniono dwie podstawowe struktury określające zmienność hierarchiczną struktur
rodzin konstrukcji RKn:
• systemowa,
• wariantowa.
Powyższe struktury przedstawione zostaną na przykładzie takich rodzin konstrukcji, jak: sprzęgła przeciążeniowe i wozy żużlowe.