8955898914

48

dostosowania do wymagań przyszłego użytkownika Przykładem takich cech charakterystycznych są. rozpiętość suwnicy, skok siłownika, średnica wewnętrzna piasty sprzęgła. Wyznaczane są wówczas zakresy wartości cech charakterystycznych, według których uporządkowana konstrukcja ma być wybrana. Ta forma przyporządkowania jest również preferowana w elastycznych systemach modułowych konstrukcji.

Proces tworzenia uporządkowanej rodziny konstrukcji może dotyczyć istniejącej rodziny konstrukcji, w której występuje nadmierna różnorodność cech konstrukcyjnych, nazyw any jest bieżącym. Proces ten może być również wyprzedzający, tworzony od podstaw, dla wzorcowej zweryfikowanej praktycznie konstrukcji. Proces bieżący uporządkowania rodzin konstrukcji podejmowany jest najczęściej ze względu na odczuwalne skutki nadmiernej różnorodności istniejących środków technicznych, szczególnie w zakładach wytwórczych i remontowych (69. 79). Bardziej uzasadniony jest proces wyprzedzający, który podjęty jest również w mniejszej pracy, pozwalający na wyeliminowanie w najwcześniejszej fazie tworzenia rodzin konstrukcji (w fazie rozwoju ekstensywnego) powstawania nieuzasadnionego zróżnicowania cech konstrukcyjnych.

Rezultatem tych procesów są uporządkowane rodziny konstrukcji, które mogą występować w formie: 1) zbiorów konstrukcji powtarzalnych, 2) konstrukcji o wzorcowych cechach, 3) typoszeregu konstrukcji, 4) systemu modułowego konstrukcji, 5) konstrukcji katalogowych. 6) konstrukcji znormalizowanych.

Uporządkowane rodziny konstrukcji, wymienione w punktach l, 2, 3, 4, usankcjonowane przez jednostki przemysłowe lub branże, nazywane są konstrukcjami katalogowymi Ich zapis publikowany jest również w celach reklamowych w postaci katalogów. Te same uporządkowane rodziny konstrukcji (pkt 1, 2, 3, 4) uznane za ogólnie obowiązujące przez organizacje normalizacyjne (Komitet Badań Normalizacyjnych. DIN. ISO) nazwano konstrukcjami znormalizowanymi, które publikowane są w postaci norm.

W zależności od stopnia przekształceń cech charakterystycznych i konstrukcyjnych wyróżniono cztery podstawowe modele procesów tworzenia uporządkowanych rodzin konstrukcji:

1)    proces selekcji konstrukcji,

2)    proces tworzenia wzorcowych cech rodziny konstrukcji,

3)    proces tworzenia typoszeregów konstrukcji,

4)    proces tworzenia systemu modułowego konstrukcji.

Pierwsze dwa modele procesów odnoszą się do już istniejących rodzin konstrukcji, natomiast pozostałe dwa modele procesów mogą być stosowane zarówno w bieżącym lub wyprzedzającym tworzeniu uporządkowanych rodzin konstrukcji.

4.1. Proces selekcji konstrukcji

Rodziny konstrukcji, które charakteryzują się dużą złożonością, małą powtarzalnością zastosowań oraz mają, w wyniku rozwoju ekstensywnego, nieustabilizowany poziom techniczny, ze względów ekonomicznych nic poddaje się głębokiemu procesowi uporządkowania Podstawowym działaniem realizowanym w tym procesie jest selekcja spośród zbioru istniejących konstrukcji. Selekcja rozumiana jest tutaj jako wybór przeprowadzony w celu zmniejszenia nieuzasadnionego zróżnicowania w zakresie rodziny konstrukcji. Danymi wejściowymi są zbiory konstrukcji RK_n{kst,;(k-l,kz)} oraz wartości cech charakterystycznych CCH<. rys.4.2. Podstawą uporządkowania rodziny konstrukcji RK„ są częstości powtarzających się potrzeb v, oraz ocena rozwiązań konstrukcyjnych (rozdz. 5.2.6).

Selekcję konstrukcji można przeprowadzić z zastosowaniem oceny uproszczonej (rozdz. 5 4 1) lub. dla bardziej złożonych problemów selekcji (szczególnie gdy zauważa się trudne do oszacowania w sposób obiektywny krytena zdeterminowane, stochastyczne i lingwistyczne), metody oceny z zastosowaniem oceny złożonej (rozdz. 5.4.2). Aby zminimalizować subiektywizm w tym procesie, niezbędne jest zastosowanie metod wielokrytcnalnej oceny rozwiązań konstrukcyjnych z udziałem jak najszerszego grona specjalistów z dziedziny konstruowania, wytwarzania, użytkowania i remontowania środków technicznych [16. 54. 109, 111] Dokonuje się wyboru konstrukcji, tworząc uporządkowaną rodzinę konstrukcji

RK„(kst;(k = l.kz)}. rys 4.2. Selekcja konstrukcji związana jest również z selekcją potrzeb

tworząc zbiór PO„{po ;(i = l.iz)}. Wynikiem procesu jest przyporządkowanie as. określające zależność między wyselekcjonowanymi potrzebami a konstrukcjami (po*-►ksi). co tworzy reguły doboru rodziny konstrukcji RG„.

PRZES1RZEŃ P0TRZE9

CCH, I

|_ni PRZESTRZEŃ' KONSTRUKCJI

¹¹¹    5“., n'

PROCES SELEKCJI KONSTRUKCJI

PRZESTRZEŃ POTRZEB ^ PRZESTRZEŃ KONSTRUKCJI

n’

Rys. 4.2. Model przekształceń w procesie selekcji konstrukcji

Fig. 4.2. Model of transformations in the process of construction sclectipn