8955900064

Ffaufiert, Tani 'Boimy

dzi). Od tej chwili sytuacja z ąuasi komediowej zmienia się raptownie - pani Bovary zaczyna myśleć o samobójstwie, mdleje i dostaje zapalenia opon mózgowych. Jakkolwiek postępowała, chociaż była egzaltowana i nieuczciwa, w tym momencie zaczynamy jej współczuć, a narastający nastrój katastrofy powoduje, że nasz odbiór tak jej osoby, jak całej sytuacji się zmienia - nie na długo jednak. A to dlatego, że Emma, pokonawszy chorobę, wpada w inny rodzaj egzaltacji: w nadmierną rezygnację, pokorę i pobożność. Przesadna uczuciowość, egzaltacja - to cechy, które Flaubert zdaje się uważać za źródło wszelkiego zła; w parze z nimi idzie zawsze znieczulenie na potrzeby innych, czego przykładem jest obojętność Emmy wobec córki i męża. Nie współczuje mu, lecz pogardza nim, gdy ten ponosi klęskę jako lekarz, nie dostrzega jego dobroci ani starań, a jedyne lepsze uczucia, jakie zaczyna do niego żywić, stanowią chwilową reakcję na jej klęski. Podobnie obojętna w stosunku do córki - Emma nieliczne dowody uczucia wobec niej okazuje tylko wówczas, gdy takie gesty jej samej przynoszą satysfakcję. Egzaltacja uczuciowa równa się obojętności na innych, egotyzmowi, egoizmowi.

To, co, jak widzieliśmy, wyinterpretować można z dzieł sentymentalnych i romantycznych, Flaubert ukazał (choć nie nazwał wprost!) jawnie, posługując się neutralnym z pozoru opisem, zabarwionym jedynie niekiedy ironicznie²⁴⁰.

Kolejna perypetia w życiu Emmy wiąże się z faktem obejrzenia (z inicjatywy troskliwego Karola) Łucji z Lamermooru, opery powstałej na kanwie powieści Walter Scotta²⁴¹. Opera ta podziałała na nią podobnie, jak niegdyś lektury powieści, i stworzyła gotowość psychiczną do nawiązania kolejnego romansu ze spotkanym właśnie w teatrze Leonem, który tymczasem stracił niewinność i zaczął uwodzić Emmę bez ogródek. Naiwna dobroć Karola (ależ dobrał sobie repertuar teatralny!) stworzyła po temu okazję.

²⁴⁰ Zwraca na to również uwagę Girard, odwołując się też do historii Tristana i Izol-dy: Romantyczna namiętność jest więc dokładnym przeciwieństwem tego, za co chce uchodzić. To (...) zacięta wojna, jaką wypowiadają sobie dwie rywalizujące miłości własne. Egoistyczna wcdka (...), s. 115.

²¹¹ Jej paryska premiera miała miejsce w 1839 roku, zaś fabuła dotyczyła zawiłych i zakończonych śmiercią losów kochanków Edgara i Łucji, którą chciano wydać za innego.

162