9414912427

Podstawowe materiały i wyroby budowlane. Drewno i tworzywa drzewne. Dr inż. Mariusz Gaczek odporność również po ścięciu drzewa. Spowodowane jest to dużą zawartością substancji toksycznych dla grzybów i owadów w komórkach (tzw. związków twardzielowych) oraz mniejszą przepuszczalnością wody i tlenu. Twardziel najczęściej jest ciemniejsza od bielu (co jest wywołane utlenianiem się garbników i substancji fenolowych zawartych w tym obszarze), ale u niektórych gatunków różnice w zabarwieniu są niezauważalne. Ponadto twardziel jest mniej podatna na pęcznienie i kurczenie się drewna podczas zmian jego wilgotności [3],

W związku z różnymi formami występowania twardzieli rozróżnia się [4]:

•    drzewa twardzielowe o zabarwionej twardzieli - np.: sosna, modrzew, dąb,

•    drzewa twardzielowe o nie zabarwionej twardzieli - np.: jodła, świerk,

•    drzewa o zabarwionej i nie zabarwionej twardzieli, np.: jesion, wiąz,

•    drzewa beztwardzielowe (bielaste), np.: brzoza, buk, grab, grusza, jawor, klon, olcha, osika.

U niektórych drzew liściastych beztwardzielowych, występuje po ich ścięciu tzw. fałszywa twardziel. Pojawia się ona najczęściej w drewnie buka, brzozy i klonu, zwykle w przyrdzeniowej części pnia, w postaci brunatnych plam [4], Powstawanie fałszywej twardzieli interpretuje się jako efekt obrony drzewa przed działaniem czynników zewnętrznych, np. grzybów [3],

Podstawowym składnikiem drewna są substancje organiczne, stanowiące główny materiał budowy błon komórkowych, w ilości ok. 96% suchej masy. Należą do nich: celuloza, lignina i hemicelulozy. Ponadto drewno zawiera substancje mineralne (np. krzemiany i węglany) oraz substancje uboczne (żywice, gumy, woskotłuszcze, barwniki, garbniki, alkaloidy i in.).

3. Wpływ drzewa na podłoże gruntowe

Korzenie drzewa tworzą wraz ze znajdującym się pod ich wpływem gruntem pewną bryłę, wewnątrz której grunt jest najczęściej przesuszony, a w przypadku gruntów pęczniejących (np. iłów) także skurczony. Skurcz gruntu powoduje jego osiadanie. Rozmiary bryły przesuszenia określają zasięg pola wpływu drzewa na podłoże gruntowe. Można przyjąć, że zasięg ten jest odwróconym stożkiem o podstawie w przybliżeniu kołowej, mającej promień równy [5]:

•    1,5 wysokości drzewa rosnącego pojedynczo,

•    2 wysokości najwyższego drzewa rosnącego w grupie.

Wysokość stożka jest równa w przybliżeniu zasięgowi korzeni w kierunku pionowym, który może wynosić nawet kilkanaście i więcej metrów.

Jeśli fundamenty budowli posadowionej na gruncie pęczniejącym znajdują się w poziomie posadowienia w zasięgu strefy wpływu drzewa na podłoże gruntowe, zachodzi niebezpieczeństwo nierównomiernego osiadania budowli i dodatkowo pękania jej elementów.

Stopień zagrożenia budowli przez rosnące w pobliżu drzewo można określić za pomocą tzw. współczynnika zagrożenia [5]:

3