Egzamin z pisania koncentruje się na podobnej tematyce i składa się z dwóch zadań - odpowiedzi na e-maila, do 50-60 słów oraz krótkiego sprawozdania lub listu (wypowiedź między 180 a 200 słów). Na tę część przeznaczone jest 45 minut.
O egzaminach BULATS należ}' powiedzieć, że są zdecydowanie niedoceniane, być może ich popularność nie jest jeszcze duża ze względu na niewielką świadomość tej marki na polskim rynku, ale są łatwe w organizacji, dobrze przygotowane merytorycznie i miarodajne. Są typowy mi egzaminami diagnostycznymi, który ch nie można nie zdać, prezentują jedynie poziom zaaw ansow ania językow ego, podobnie jak egzamin Aptis, wynik dostępny jest w punktach, ale przełożony jest też na skalę CEF oraz ALTE (Association of Language Testers in Europę).
Egzaminy BULATS administrowane są w Polsce przez Cambridge ESOL (aktualnie w trakcie zmiany nazwy na CELA czyli Cambridge English Language Assesment) i można je zdawać przy kilku ośrodkach egzaminacyjnych (http://www.cambridgeesol.pl/centres/index.php), co w praktyce oznacza kontakt i umówienie się na dogodny dla klienta termin zdawania egzaminu.
Innym egzaminem administrowanym przez Cambridge ESOL jest Business English Certificate czyli BEC. Dostępny jest na trzech poziomach: Preliminary na poziomie BI, Vantage na poziomie B2, oraz Higher na poziomie Cl. Nie jest to typowy' egzamin diagnostyczny, oznacza to, że musimy go zdać aby uzyskać certyfikat potwierdzający założony poziom zaawansowania. Nie jest dostępny w wersji online, co oznacza, że kandy daci muszą zarejestrować się na najbliższą sesję egzaminacyjną we współpracujących z ESOL ośrodkach egzaminacyjnych, ale dostępny jest również w wersji komputerowej.
Egzamin składa się z czterech części: reading - 60 minut na 6 zadań czytania ze zrozumieniem, writing - 70 minut na dwa zadania, listening, około 40 minut na 3 zadania, oraz interview;, czyli część ustna, na który przeznaczone jest około 15 minut, podczas których zdający ma okazję dokonać krótkiej samoprezentacji i rozmowy z egzaminatorem, a następnie dyskutuje z drugim kandydatem kwestię o tematy ce biznewsoej.
BEC ma w Polsce długą tradycję, jest egzaminem rzetelnym i ma opinię relatywnie trudnego. Koncepcja zdawania egzaminu w parach ma swoje plusy, bo jest to a miarę autenty czna sytuacja komunikacyjna, ale z doświadczenia egzaminatora w podobnie skonstruowanych egzamich wiem, że punktowana jest również interakcja, co w przypadku wyjątkowo małomównego lub wręcz przeciwnie, dominującego partnera w rozmowie może mieć wpły w na ocenę tego drugiego.
Egzaminy FCE, CAE i CPE są nam chyba bardzo dobrze znane, ich struktura jest podobna do egzaminu BEC, tyle że skupiają się na znajomości ogólnego języka angielskiego. Zdanie FCE jest równoważne z uzyskaniem poziomu B2, odpowiednio CAE - Cl, oraz CPE - C2. Egzamin PET (Preliminary Test of English) odpowiada poziomowi B1.
Egzaminy FCE i CAE składają się z pięciu części: Reading, gdzie kandydat może wykazać się znajomością rozumienia tekstu czytanego w różnych formach - broszur, wyjątków z literatury, magazynów, Writing - na który' składają się dw a zadania, Use of English, który testuje znajomość struktur gramatycznych i słownictwa, Listening składający się z czterech części, gdzie testowane jest rozumienie wypowiedzi, konwersacji, fragmentów programów' radiowych i prezentacji, oraz Interview z egzaminatorem oraz rozmowa z inny'm zdającym lub zdającymi.
Egzamin CPE składa się z czterech części, Reading i Use of English są połączone, Writing składa się z dwóch części gdzie kandydat ma okazję wypowiedzieć się między innymi w formie eseju i zaprezentować nie tylko znajomość języka, ale także formy wypowiedzi, dobrej organizacji tekstu oraz wyczucia stylu i rejestru języ kowego.
Egzaminy PET, FCE, CPE, CPE admin są przez ESOL/CELA i można je zdawać w wielu centrach i ośrodkach egzaminacyjnych w Polsce. Dostępne są w wersji papierowej i komputerowej, ale jedynie w wyznaczonych (średnio raz w miesiącu) przez ośrodki terminach sesji egzaminacyjnych.
IELTS (International English Language Testing System) jest egzaminem zarządzanym przez konsorcjum ESOL, British Council oraz IDP Education (Australia). Test obecny jest na rynku od ponad dwudziestu lat.