106095474

-    ocenianie szkolne w opiniach rodziców uczniów z klas I-III (wypowiedzi ankietowe, uwzględniające pozytywne i negatywne odczucia);

-    wdrażanie dzieci młodszych do samooceny w wypowiedziach nauczycieli (ankieta), w planowanych celach zajęć i ujęte w scenariuszach zajęć dla klas I-III, w obserwowanych zajęciach (odnotowane w arkuszu obserwacji) oraz wypowiedziach uczniów z klas III (rozmowy indywidualne).

1.3. Metody i narzędzia badań

W przeprowadzonych badaniach diagnostycznych, których celem było rozwiązanie głównego problemu badawczego i wynikających z niego problemów szczegółowych, zastosowałam następujące metody badań:

Ankieta dla nauczycieli nauczania początkowego

Celem badań ankietowych prowadzonych wśród nauczycieli było zebranie materiału na temat: jak nauczyciele byli przygotowani do wprowadzonej reformy I szczebla edukacyjnego, skąd czerpali informacje o zmianach, jak rozumieli pojęcie integracji we wczesnej edukacji dzieci, czy byli przekonani do zmian i czy je aprobowali, czego dotyczyły kontrowersje, co budziło wątpliwości. Kwestionariusz ankiety zawierał też pytania sprawdzające, jak nauczyciele formułowali cele ogólne i operacyjne zajęć. Zagadnienia te wystąpiły w badaniach ankietowych prowadzonych 3-krotnie: 1. - w I roku wdrażania reformy oświaty (wypełniło je 102 nauczycieli), 2. - po zakończeniu drugiego, 3-letniego cyklu kształcenia w formule zajęć zintegrowanych (brało w nich udział 106 osób), a 3. - po 10 latach (uczestniczyło w nich 102 nauczycieli).

Celem takiego postępowania było uchwycenie pewnych tendencji rozwojowych w opiniach, poglądach, wiedzy i umiejętnościach nauczycieli, dotyczących nauczania zintegrowanego. Raz zaprojektowano ponadto grupę pytań ankietowych, obejmujących tematykę: preferow any ch przez nauczy cieli cech ucznia z klas I-III, cech identyfikowanych z chłopcami i dziewczętami, cech decydujących o powodzeniu dzieci w nauce. Zebranie tego materiału dało szansę porównania oczekiw ań w obec uczniów z cechami, które zdaniem nauczycieli znacząco wpływają na sukcesy szkolne dzieci. Oprócz tego pytano nauczycieli, jakie podejmują w klasie działania uspołeczniające dzieci.

Inny ważny blok zagadnień dotyczył współpracy z rodzicami. Zadawane nauczy cielom pytania obejmowały problematykę: ich przygotowania do współpracy z rodzicami, źródeł wiedzy i literatury znanej wychowawcom. Równie wartościowe z punktu widzenia problematy ki badawczej były pytania o: nawiązywanie kontaktów z rodzicami, atmosferę spotkań, włączanie rodziców do współpracy, wspólne rozwiązywanie problemów, wzajemne wobec siebie oczekiwania oraz wpływ rodziców na sprawy szkoły. Były także pytania skoncentrowane wokół tematyki pracy domowej ucznia z klas I-III. Dotyczyły one opinii nauczycieli o zadaw aniu, kontroli i ocenie oraz rodzajach prac domowych. Istotne były też pytania o rozmowy z rodzicami na temat pomocy dziecku w nauce. Ostatnia grupa pytań obejmow ala następujące problemy oceniania opisowego: jakie było i jest przygotowanie nauczycieli do oceny opisowej, gdzie i jakie nabyli umiejętności oraz kompetencje, jakie dostrzegali pozytywne aspekty wprowadzenia oceniania „wspierającego”, czego dotyczyły wątpliwości, z jakich materiałów i w jakim zakresie korzy stali oraz jak omawiają z rodzicami sposób oceniania w edukacji wczesnoszkolnej.

20