1108720974

7

W latach 1998-2004 średnie wyniki charakteryzujące użytkowość rozpłodową loch rasy wbp podawane przez Instytut Zootechniki w Krakowie w odniesieniu do zwierząt zarodowych przedstawiały się następująco: liczba prosiąt urodzonych w miocie od 11,41 do 11,59, liczba prosiąt odchowanych do 21. dnia 10,67 do 10,94, natomiast wiek pierwszego oproszenia wynosił 352 do 360 dni, a okres międzymiotu 178 do 186 dni. W tym samym okresie zarodowe lochy rasy pbz średnio w miocie rodziły 11,51 do 11,66 prosiąt, odchowywały 10,81 do 11,01 prosiąt, pierwszy raz rodziły w wieku 341-348 dni, a okres międzymiotu wynosił 177 do 185 dni [111-117],

Należy zwrócić uwagę, że liczba prosiąt w 21. dniu życia w miotach loch rasy wbp na przestrzeni ostatnich 15 lat niewiele się zmieniała, gdyż w 1990 roku wynosiła średnio 10,99 prosięcia [93], a w 2004 roku - 10,93 [117], W tym samym czasie zaobserwowano natomiast skrócenie okresu międzymiotu z 207,02 dni w 1990 roku [92] do 178 dni w 2004 roku [117], Analiza płodności loch rasy pbz w latach 1992-1998 wykazała, że liczba prosiąt w miocie w wieku 21 dni wynosiła od 7,90 do 8,81, średnio 8,71 [60], Są to wartości znacznie niższe od podawanych przez Instytut Zootechniki w Krakowie - średnia liczebność miotu w 21 dniu w 2004 roku wynosiła 10,99 prosięcia [117].

Użytkowość rozpłodowa loch rasy wbp na terenie działania bydgoskiego oddziału Krajowego Centrum Hodowli Zwierząt w latach 2000-2003 przedstawiała się następująco: liczba urodzonych prosiąt w miocie 11,71 do 11.80. liczba prosiąt odchowanych 10,95 do 11,09, wiek w dniu pierwszego oproszenia 347,08 do 360,23 dni, okres międzymiotu 187,1 do 179 dni. Natomiast lochy rasy pbz charakteryzowały się liczbą prosiąt urodzonych 11,67 do 11,90, liczbą prosiąt odchowanych 11,06 do 11,28, wiekiem pierwszego oproszenia 347,74 do 355,83 dni oraz okresem międzymiotu 185,7 do 180,1 dni [113-116], Wyniki użytkowości rozpłodowej osiągane w populacji aktywnej trzody chlewnej na Lubelszczyźnie w latach 2000-2002 były porównywalne z wynikami uzyskiwanymi przez populacje loch zarodowych kontrolowanych w Polsce [150]. Także w regionie lubaw sko-ostródzkim stwierdzono, że lochy rasy wbp pochodzące z gospodarstw zarodowych nie odbiegały pod względem wartości cech rozrodczych od loch z innych rejonów hodowlanych w kraju [54],

1.2. Genetyczne uwarunkowanie cech rozrodczych świń

Do niedawna wartość genetyczną zwierząt oceniano przede wszystkim przez porównanie ich wartości fenotypowych cech do średniej stada rówieśników. Obecnie dąży się do identyfikacji genów warunkujących cechy ważne ze względów hodowlanych. Pozwoli to, jak się wydaje, na doskonalenie metod selekcji, które mogą gwarantować uzyskanie większego postępu hodowlanego w porównaniu z metodami tradycyjnymi. Ponadto, selekcja będzie możliwa do przeprow adzenia u zwierząt w młodym wieku, co daje również określone korzyści hodow lane [133].

Większość cech ilościowych ma charakter poligeniczny, co oznacza, że za ujawnianie się cechy ilościowej odpow iedzialnych jest kilka lub więcej genów. Do chwili obecnej na poziomie molekularnym zidentyfikowano tylko niektóre geny odpowiedzialne za cechy ilościowe u świń. Nadal aktualne jest poszukiwanie genów dających główny efekt w cechach ilościowych - nazw ano je QTL (quantitative trait loci). Identyfikowanie genów o dużym efekcie często odbywa się poprzez określenie markera genetycznego. Do niedawna głównymi markerami cech produkcyjnych były grupy krwi.