1109810948

Badania sensoryczne kosmetyków... 457

Metody organoleptyczne są dzisiaj szeroko stosowanymi metodami badania jakości towarów, gdyż mogą być używane praktycznie w każdych warunkach; są szybkie i tanie. Metody te charakteryzuje ponadto niska zużywalność materiałów oraz prostota wykonania badań¹.

W ramach metod organoleptycznych wyróżnia się:

•    ocenę organoleptyczną - ogólna ocena jakości towaru,

•    analizę sensoryczną - ocenę jakości towaru:

-    z zastosowaniem metod i warunków zapewniających dokładność i powtarzalność wyników,

-    wykonywaną przez przeszkolony zespół osób o uprzednio sprawdzonej i określonej wrażliwości sensorycznej².

Badania organoleptyczne mogą mieć dwojaki charakter:

•    ocen analitycznych odnoszących się do wrażeń jakościowych i ilościowych,

•    ocen konsumenckich (hedonicznych) związane z reakcją hedoniczną.

Oceny analityczne przeprowadzane są najczęściej w warunkach laboratoryjnych przez przeszkolony (zgodnie z wymaganiami norm przedmiotowych)³ zespół oceniający. Badania wykonywane są w laboratorium, pracowni badań sensorycznych lub w pomieszczeniu do ocen.

Do najbardziej popularnych metod testowania należą:

•    testy różnicowe - mające na celu wykazanie i określenie różnic sensorycznych (bądź ich braku) pomiędzy dwoma produktami (np. dwoma kremami do rąk różnych producentów). Do metod różnicowych należą metody parzysta, trójkątowa, duo - trio, „dwóch z pięciu” oraz „A - nie A”⁴,

1

   Kaczmarek T.T.: Zarządzanie ryzykiem handlowym, finansowym i produkcyjnym dla praktyków. Wyd. ODDK. Gdańsk 2002: Kmiecik D„ Kobus J.: Badania postaw konsumentów wobec przeciwutleniaczy. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. Supl. 2 (43), 2005, s. 308-317; Polska Norma PN - ISO 4121:1997, Analiza sensoryczna - Metodologia - Ocena produktów żywnościowych przy użyciu metod skalowania; Polska Norma PN - ISO 5496:1997, Analiza sensoryczna - Metodologia - Wprowadzenie i szkolenie oceniających w wykry waniu i rozpoznawaniu zapachów'; Szakiel J., Turek P.: Sensoryczne badania zmian preferencji dotyczących zapachu, barwy i konsystencji emulsji kosmetycznych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Naukowego w Krakowie, z. 831, 2010, s. 55-67; Małecka M.: Metody analizy żywności. Fundacja rozwój SGGW, Warszawa 2005.

2

   Kaczmarek T.T.: Zarządzanie ryzykiem handlowym, finansowym i produkcyjnym dla praktyków'. Wyd. ODDK. Gdańsk 2002; Kmiecik D., Kobus J.: Badania postaw konsumentów wobec przeciwutleniaczy. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość. Supl. 2 (43), 2005, s. 308-317; Polska Norma PN - ISO 4121:1997, op.cit.

3

   Polska Norma PN - ISO 6658:1998, Analiza sensoryczna - Metodologia - Wytyczne ogólne; Polska Norma PN-EN ISO 8586:2014-03, Analiza sensoryczna - Ogólne wytyczne wyboru, szkolenia i monitorowania wybranych oceniających i ekspertów oceny sensorycznej: Polska Norma PN-ISO 5496:1997, op.cit.

4

   Polska Norma PN - ISO 5494: 1997, Analiza sensoryczna - Terminologia; Polska Norma PN - ISO 5496:1997, op.cit.; PN-EN ISO 13299:2010 Analiza sensoryczna - Metodologia - Ogólne wytyczne ustalania profilu sensorycznego; PN-ISO 4121:1998, op.cit.; PN-EN ISO 13299:2010 Analiza sensoryczna - Metodologia - Ogólne wytyczne ustalania profilu sensory cznego.