1148441940

11

Analiza treści dokumentów programowych polityki spójności w latach 2004-2006 i 2007-2013 oraz danych wtórnych doprowadziły do konkluzji, że istnieje odwrotnie proporcjonalna zależność (potwierdzona ujemną wartością współczynnika korelacji liniowej Pearsona) pomiędzy poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego regionów a wielkością alokacji środków w ramach programów operacyjnych ukierunkowanych regionalnie (ZPORR, RPO, PO RPW, PO KL). Z powyższego wynika, że realizowana w naszym kraju polityka regionalna lat 2004-2013 oparta jest na teoriach rozwoju egzogennego, a w jej ramach ma miejsce redystrybucja środków finansowych na rzecz obszarów problemowych w celu przeciwdziałania ich marginalizacji.

W 2008 r. rozpoczęto w Polsce prace nad modelem polityki regionalnej opartym na promowanym przez OECD nowym paradygmacie rozwoju. Odchodzi on od tradycyjnej redystrybucji środków na rzecz wzmacniania i wykorzystania potencjałów terytorialnych wszystkich regionów. Najważniejszym zadaniem polityki regionalnej na najbliższe kilkanaście lat będzie zwiększenie konkurencyjności polskiej gospodarki przez uruchamianie niewykorzystanych zasobów pracy, absorpcję i tworzenie innowacji, stymulowanie rozwoju kapitału społecznego, zapewnienie odpowiednich warunków technicznych oraz instytucjonalnych dla zwiększenia poziomu inwestycji, a także wsparcie dla zmian w strukturze wytwarzania PKB oraz zatrudnienia. Będzie to realizowane przez wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów, budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie procesom marginalizacji na obszarach problemowych, a także tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej i partnerskiej realizacji działań rozwojowych ukierunkowanych terytorialnie.

Kolejny obszar badawczy realizowany w Katedrze dotyczy współdziałania transgranicznego. Waga realizowanego zagadnienia wynika nie tylko ze wzrostu znaczenia struktur transgranicznych w Unii Europejskiej (chociażby w perspektywie finansowej 2007-2013), ale również z faktu, iż dotyczy regionów przygranicznych (zatem zazwyczaj opóźnionych w rozwoju), które poszukują dodatkowych bodźców do realizacji strategii regionalnych. Bliskość zagranicznego partnera-sąsiada i prowadzona z nim kooperacja transgraniczna jest właśnie takim impulsem.

Ponadto, jest to niezwykle istotna problematyka dla woj. warmińsko-mazurskiego jako regionu przygranicznego, i to w odniesieniu do granicy zewnętrznej Unii Europejskiej, bowiem współczesne przemiany cywilizacyjne implikują nowe zjawiska i procesy dotyczące współpracy regionów. Tym samym kształtują się nowe możliwości w zakresie współpracy międzynarodowej, międzyregionalnej i transgranicznej. Wielopłaszczyznowa współpraca stanowi zatem istotny element współczesnej polityki rozwoju gospodarczego. Zapewnia przepływ doświadczeń, jest też narzędziem pozyskiwania i wymiany informacji oraz ułatwia rozwój wszechstronnej wymiany gospodarczej. Umożliwia też koordynację rozbudowy infrastruktury po obu stronach granicy. Będąc ważnym narzędziem promocji, stwarza możliwości napływu inwestycji, rozwoju turystyki, wymiany idei, w tym zwłaszcza społecznych, edukacyjnych i naukowych oraz umożliwia działania kulturotwórcze.

Wszystkie te funkcje sprawiają, że przyczynia się ona do kompleksowego rozwoju regionu przygranicznego w aspekcie gospodarczym, społecznym i kulturowym, jakim właśnie jest województwo warmińsko-mazurskie, przy czym należy pamiętać, że graniczy ono z Obwodem Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej, nie jest to więc typowa granica między państwami członkowskimi Unii Europejskiej. To granica między UE a Rosją, a jednocześnie jedyna granica między Polską i Rosją w nowym, „po-transformacyjnym”