74
skończyła się niepomyślnie; natomiast na południu zostało oręźe nasze na ladzie i morzu uwieńczone zwycięstwem. Pod Kustozza zwyciężył marszałek wojsk austryackieh arcyksiaźe Albrecht, pod Lissa admirał Tegetthof.
Podczas wojny na ladzie nie przyszło do starcia między flota włoska i austryacka. Ta ostatnia, będąc znacznie słabsza, nie odważyła się wydać bitwy, lecz śledziła każdego ruchu wroga i wszędzie była gotowa stanać na przeszkodzie. Flota włoska przewyższała austryacka tak co do liczby okrętów, jak ich uzbrojenia. Admirał włoski, hrabia Persano, dowodził 38 okrętom wojennym, na których było 739 kanonów wielkiego kalibru a 12.449 wojska; pod doWTWztwem Tegetthofa było tylko 27 okrętów, a na nich 532 dział i 7871 mężów załogi. Liczba okrętów pancernych, t. j. całkiem z żelaza ulanych, była po stronie Włochów daleko znaczniejsza niż po stronie austryackićj. Jedyna okoliczność, przeważajaca na korzyść Austryi, była ta, że na czele floty austryackiej stał wódz niepospolitych zdolności umysłowych, gdy tymczasem hrabia Persano, pewnym będąc zwycięstwa, nie dołożył takiój staranności jak był uczynić powinien.
Włosi, podniósłszy pod Kustozsa klęskę, nalegali na admirała Persano, aby dał Austryakom uczuć przemoc potęgi włoskićj na morzu. Persano postanowił uderzyć na wyspę Lissa. Byłby wolał uderzyć na Tryest lub Połę, lecz obawiał się floty austryackiej. Ograniczył się tedy do Lissy.
W liczbie wysp należących do Dalmacyi znajdujemy od południa wyspę Lissa, z miasteczkiem tego samego imienia. Jest to niewielki kraj, ale bardzo pięknie położony; ma dobry port i dosyć znaczne fortyfikacye na swych wyżynach, skąd w dalekićj przestrzeni panuje nad morzem, wzbraniając przystępu okrętom nieprzyjaciela. Zazwyczaj znajdowała się tam silna załoga wojska, lecz podczas wojny r. 1866 trzeba było zmniejszyć takowa, aby zasilić armie, walczące na północy i po-