przepisów Unii Europejskiej, dotyczących prowadzenia ksiąg hodowlanych przez związki hodowców lub inne podmioty, które zostały uznane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Lista obowiązujących przepisów Unii Europejskiej została wymieniona w Obwieszczeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 lipca 2008 r. w sprawie wykazu przepisów Unii Europejskiej, dotyczących hodowli zwierząt i rozrodu (Dz. Urz. MRiRW Nr 15, poz. 17). Księgi hodowlane drobiu, zwierząt futerkowych i pszczół są prowadzone natomiast przez związki hodowców lub inne podmioty po uzyskaniu zgody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W przepisach ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich zostały określone wymagania, jakie musi spełnić podmiot składający wniosek
0 prowadzenie ksiąg. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi upoważnia również związki hodowców lub inne podmioty do prowadzenia oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierząt. Zakres upoważnienia poszczególnych podmiotów do prowadzenia takiej oceny został określony w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa
1 Rozwoju Wsi z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie upoważnienia związków hodowców lub innych podmiotów do wykonywania zadań z zakresu prowadzenia oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierząt (Dz. U. Nr 122, poz. 787, z późn. zm.).
Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka w Warszawie (PFHBi-PM), organizacja utworzona w 1995 r. z inicjatywy hodowców bydła i producentów mleka, od 1 lipca 2004 r. realizuje programy hodowlane i prowadzi księgi hodowlane dla bydła ras mlecznych. Od 1 lipca 2006 r. PFHBiPM realizuje również zadania z zakresu prowadzenia oceny wartości użytkowej bydła, a od 1 lipca 2007 z zakresu prowadzenia oceny typu i budowy pierwiastek i krów ras mlecznych. Prace hodowlane w populacji bydła białogrzbietego prowadzi od 2003 r., kiedy to otwarto księgę dla tej rasy, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie.
Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego (PZHiPBM), utworzony z inicjatywy hodowców w 1994 r., od lipca 2002 wykonuje zadania z zakresu prowadzenia oceny wartości użytkowej bydła ras mięsnych oraz prowadzenia ksiąg bydła ras mięsnych i realizuje założenia programów hodowlanych.
Szacowanie wartości hodowlanej krów i buhajów ras mlecznych oraz buhajów ras mięsnych prowadzone jest przez Instytut Zootechniki PIB.
W obszarze hodowli i rozrodu bydła działają ponadto 4 stacje unasienniania: Małopolskie Centrum Biotechniki Sp. z o.o. w Krasnem, Stacja Hodowli i Unasienniania Zwierząt Sp. z o.o. w Bydgoszczy, Mazowieckie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt Sp. z o.o. w Łowiczu oraz Wielkopolskie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt Sp. z o.o. w Poznaniu z siedzibą w Tulcach, a także Przedsiębiorstwo Handlowe KONRAD Konrad Przeździecki. Zadania tych podmiotów w zakresie hodowli bydła polegają na organizowaniu w terenie rozrodu, pozyskiwaniu i dystrybucji nasienia buhajów, realizowaniu programów oceny i selekcji buhajów ras mlecznych i mięsnych. Równocześnie na rynku działają inne, komercyjne podmioty, upoważnione przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do prowa-
14