Andrzej Pogorzelski Materiały pomocnicze do studiowania przedmiotu FINANSE PRZEDSIĘBIORSTWA
Zysk netto to jedna z postaci dochodu z kapitału, to przyrost kapitału osiągnięty w ciągu roku w wyniku efektywnej działalności gospodarczej. Można go określić jako wynik kapitałowy działalności gospodarczej.
Zależności pomiędzy stanami kapitału a strumieniami kosztów i przychodów można ująć następująco:
Stan kapitału właścicieli na początku roku (Ko)
- Poniesione w ciągu roku koszty
+ Osiągnięte w ciągu roku przychody_.
= Stan kapitału właścicieli na końcu roku (KO
Kapitało + przychody - koszty = kapitał Przychody - koszty = kapitał - kapitało Przychody - koszty = zysk / strata netto Kapitał - kapitało = zysk / strata netto
Wynik netto (dochód) z zainwestowanego kapitału to:
• różnica między stanami kapitału na końcu i na początku roku,
• różnica między przychodami i kosztami.
Przedsiębiorstwo może być postrzegane jako organizacja o określonej formie prawnej, której celem jest pomnażanie kapitału (wartości) wniesionego do niego przez właścicieli, głównie poprzez efektywną działalność operacyjną. Procesy pomnażania kapitału własnego są w przedsiębiorstwach mierzone i ewidencjonowane w ramach systemu informacyjnego nazywanego rachunkowością finansowa. W procesach tych następuje najpierw uszczuplanie / zużywanie kapitału wlanego - czyli ponoszenie kosztów, a następnie odzyskiwanie kapitału własnego - czyli osiąganie przychodów. Koszty i przychody oraz osiągane przez przedsiębiorstwa wyniki procesów pomnażania kapitału własnego w określonym przedziale czasowym - czyli zyski / straty netto - ujmowane są w sprawozdaniu finansowym nazywanym rachunkiem zysków i strat. Ogólny model rachunku zysków i strat wygląda następująco:
Rachunek zysków i strat za okres ...
Przychody ze sprzedaży (operacyjne) i inne przychody
- Koszty działalności operacyjnej i inne koszty_.
= Zysk / strata brutto
- Podatek dochodowy_.
= Zysk / strata netto
Zysk netto można nazywać wynikiem kapitałowym działalności gospodarczej, gdyż oznacza osiągnięty przyrost kapitału własnego (lub jego zmniejszenie - strat netto). Inna nazwa zysku netto to wynik memoriałowy, czyli niepieniężny.
Podkreślmy: wynik kapitałowy / memoriały netto jest ustalany za określony czas, w praktyce rok. Jest to przejaw stosowanej w rachunkowości finansowej tzw. zasady periodyzacii. Jej skutkiem jest to, że w określonym przedziale czasowym:
• przychody nie muszą się równać wpływom pieniężnym tego okresu,
• koszty praktycznie nigdy nie są równe wydatkom pieniężnym.
Powyższe nierówności są konsekwencją stosowania w rachunkowości przedsiębiorstw zasady memoriału. Przesądza ona o tym, że:
• przychody są rejestrowane w momencie, gdy dokonana została sprzedaż i wystawiony został dokument finansowy sprzedaży (faktura); jeżeli w tym momencie następuje zapłata -przychody ze sprzedaży są równe wpływom, jeżeli zaś zapłata jest odroczona np. na 30 dni -przychody okresu różnią się od wpływów pieniężnych tego okresu,
• w ramach kosztów działalności operacyjnej prawie zawsze występuje niepieniężny koszt zużycia środków trwałych (amortyzacja), co skutkuje nierównością między kosztami i wydatkami okresu.
Kapitał własny wnoszony do przedsiębiorstwa przez inwestorów ma najczęściej postać pieniądza. W przedsiębiorstwie pozyskany kapitał pieniężny jest inwestowany przez zarząd w zasoby (aktywa)
10