1800320496

Andrzej Pogorzelski Materiały pomocnicze do studiowania przedmiotu FINANSE PRZEDSIĘBIORSTWA

3. CELE I METODY OCENY INWESTYCJI OPERACYJNYCH

3.1. Definicje i klasyfikacje pojęcia inwestycja, pojęcie przedsięwzięcie inwestycyjne

Poprzednie definicje terminu „inwestycje" (por. s. 5 - 6) można uzupełnić następującymi:

Inwestycja - wydatek (ujemna wartość strumienia gotówki w okresie początkowym) poniesiony na powiększenie majątku trwałego firmy, który przez wiele przyszłych lat będzie generował korzyści (dodatnie wartości strumienia gotówki)¹⁴

Inwestycja - długookresowe, obarczone ryzykiem alokowanie zasobów ekonomicznych (nakładów inwestycyjnych) w celu osiągania korzyści w przyszłości. (...) Charakterystyczne cechy inwestycji:

•    nakład (alokacja kapitału - własnego i obcego),

•    korzyść (oczekiwany efekt z realizacji inwestycji),

•    czas (okres zaangażowania kapitału i uzyskiwania korzyści),

•    ryzyko (możliwość nieosiągnięcia oczekiwanych efektów).¹⁵

Inwestycja - aktywa nabyte w celu osiągania korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania z nich przychodów w formie odsetek, dywidend (udziałów w zyskach) lub innych pożytków, w tym również z transakcji handlowej, a w szczególności aktywa finansowe oraz te nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz zostały nabyte w celu osiągnięcia tych korzyści. W przypadku zakładów ubezpieczeń przez inwestycje rozumie się lokaty.¹⁶

W działalności gospodarczej można wyodrębnić dwa główne rodzaje inwestycji:

•    inwestycje finansowe (kapitałowe) - w instrumenty rynku pieniężnego i kapitałowego

•    inwestycje rzeczowe - w składniki aktywów rzeczowych: rzeczowy majątek trwały, oraz wartości niematerialne i prawne, ale w ujęciu praw majątkowych (licencje, znaki towarowe, patenty),

Inny, ważny podział inwestycji, nawiązujący do interpretacji tego pojęcia przyjętej w ustawie o rachunkowości (patrz wyżej):

•    inwestycje operacyjne, obejmujące wydatkowanie kapitału na te aktywa (zasoby) trwałe, które umożliwiają prowadzenie podstawowej działalności operacyjnej - wytwórczej (produkcyjnej), usługowej, handlowej,

•    inwestycje lokacyjne, obejmujące wydatkowanie kapitału na aktywa trwałe określane w rachunkowości jako inwestycje długoterminowe (patrz wyżej podana definicja).

Różnice między pozyskanymi w wyniku powyższych rodzajów inwestycji aktywami operacyjnymi i lokacyjnymi można ująć następująco: te pierwsze mogą przynieść dochody (zyski) pod warunkiem efektywnego ich wykorzystania w procesach operacyjnych, te drugie mogą przynieść dochody (odsetki, dywidendy itd.) „same z siebie”.

Przedmiotem zainteresowania w tym wykładzie są w zasadzie wyłącznie inwestycje, a konkretniej przedsięwzięcia inwestycyjne, w rzeczowe aktywa operacyjne.

Przedsięwzięcie inwestycyjne to kompleksowe zamierzenie rozwojowe firmy, skonkretyzowane co do celu, zakresu rzeczowego, czasu i miejsca realizacji oraz przewidywanego okresu użytkowania.¹⁷

3.2. Interpretacja pojęcia efektywność ekonomiczna i ogólnych formuł jej pomiaru jako wprowadzenie do metod oceny efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych

Efektywność to jedno z kluczowych pojęć biznesu, stanowiące kryterium wyboru wariantu działania i kryterium oceny dokonań, zarówno w działalności operacyjnej jak i inwestycyjnej. Jednak

¹⁴    Jajuga T., Pluta W. - za: Rogowski W.., Rachunek efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004, s. 13

¹⁵    Rogowski W., Rachunek efektywności.... 2004, s. 13-14 ^,6 Art. 3, ust. 1, pkt. 17 ustawy o rachunkowości

¹⁷ Rogowski W., Rachunek efektywności..., 2004, s. 14

12