1800320510
Andrzej Pogorzelski Materiały pomocnicze do studiowania przedmiotu FINANSE PRZEDSIĘBIORSTWA
tym formami przejawiania się kapitału mogą być zasoby materialne, pieniężne i symboliczne - ale nie ludzkie. Zasoby ludzkie są czymś odrębnym w stosunku do kapitału rozumianego jako potencjał do uruchomiania nowej produkcji, są czynnikiem umożliwiającym przetworzenie tego potencjału i ujęcie go w namacalną postać ... (patrz definicja kapitału na s. 3).
Zasobem szczególnym - a w opisanym kontekście: szczególną formą przejawiania się kapitału -jest pieniądz. Wynika to z pełnionych przez niego funkcji. Pieniądz jest mianowicie:
• miernikiem wartości - wyraża się w nim wartość wszystkiego tego, czemu ludzie wartość przypisują, w tym zasobom gospodarczym,
• środkiem przechowywania zaoszczędzonej / zgromadzonej wartości,
• środkiem wymiany, czyli „pośrednikiem” w wymianie dóbr o różnych cechach użytkowych i jako taki wymianę tą usprawnia,
• środek płatniczy - pieniądz jest środkiem, za pomocą którego spłaca się zobowiązania.
Ze względu na te funkcje pieniądz i kapitał to kategorie nierozerwalnie ze sobą powiązane. Pieniądz jest bowiem nie tylko określoną forma przejawiania sie kapitału, ale również, jako miernik wartości, służy do wyceny kapitału przejawiającego się w praktyce gospodarczej w innych, realnych formach (zasobach gospodarczych). Innymi słowy kapitał praktycznie przejawia się w pieniądzu oraz w postaci innych zasobów, wycenionych w pieniądzu.
Podkreślmy jeszcze raz: kapitał, mimo, że co do istoty jest kategorią czysto teoretyczną, w praktyce jest widoczny, już istnieje - jako pieniądze i jako wycenione w pieniądzu różne inne zasoby gospodarcze.
Kapitał to wartość, ujawniająca się w cenach zasobów gospodarczych, która iuż istnieje. powstała wcześniej, została nagromadzona - ale w dwóch częściach:
• w zasobach wolnych, poszukujących zatrudnienia, czyli zainwestowania; ta część zasobów ma zwykle postać pieniądza, gdyż jedną z funkcji pieniądza jest właśnie funkcja przechowywania (tezauryzacji) wartości,
• w zasobach już zainwestowanych, „pracujących” w przedsiębiorstwach na ich zwiększenie, czyli iuż „zatrudnionych" do pomnażania kapitału.
Dysponenci wolnych środków pieniężnych / kapitału mogą podjąć decyzję o ich zainwestowaniu w przedsiębiorstwo. Takie inwestowanie nazywa się również wnoszeniem kapitału do przedsiębiorstwa, albo lokowaniem kapitału w przedsiębiorstwo. W praktyce dokonuje się to zgodnie ze ściśle określoną procedurą prawno - organizacyjną (zróżnicowaną w różnych formach prawnych przedsiębiorstwa), czyli za pomocą odpowiedniego instrumentu finansowego (emisja akcji, obejmowanie udziałów). Dlatego inwestycje w tym kontekście nazywa się inwestycjami lokacyjnymi lub finansowymi.
Przedsiębiorstwo, pozyskawszy na czas nieokreślony kapitał od inwestorów / właścicieli, powinno przynieść oczekiwane przez nich korzyści - czyli powinno tak działać, żeby zapewnić systematyczne (coroczne) przyrosty wartości kapitału właścicielskiego. Takie roczne przyrosty wartości kapitału właścicieli, uzyskane dzięki efektywnej działalności, nazywane są w rachunkowości zyskiem netto.
Postrzegając zatem przedsiębiorstwo jako inwestycję można przyjąć, że jest ono pewną forma prawno - organizacyjna pomnażania kapitału wniesionego przez właścicieli. Ilustracją tak rozumianej istoty przedsiębiorstwa jest poniższy schemat.
Schemat 5.1. Model ekonomiczno - finansowy przedsiębiorstwa
Zysk
netto
Kapitał właścicieli
wykle w postaci pieniądza)
7
Wyszukiwarka