1869524915

JAPONIA SKAPITULOWAŁA

A c o p

Wojnę na Dalekim Wschodzie możemy uważać za skończoną. Jest jednak maleńkie ,,ale". Wojna jest zakończona, ale tylko pod względem militarnym. Teraz wyłoni S'ę nowa walka •— ekonomiczna. Chiny będą jej obiektem.

Musimy sobie uprzytomnić, że podłożem spójny, zarówno w Europie jak i w Azji, były interesy gospodarcze.

Stany Zjednoczone i Wielka Brytania nie mogły tolerować „niemieckiej F.uropy” i „japońskiej Azji” jako samowystarczalnych organizmów gospodarczych. Tak samo nie mogą zezwolić na istnienie jakiejkolwiek innej, ekonomicznie zbyt silnej organizacji państwowej, bowiem godziłoby to w ich podstawę bytu.

Chiny - to nie jest tylko państwo liczące -160 milionów mieszkańców i zajmujące obszar olbrzymi (23 razy większy od obszaru Polski). ale, r to przede wszystkim, są one centrum, w którym ścierają się w obecnej chwili bardziej, niż kiedykolwiek, interesy gospodarcze Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii z. jednej strony, a Rosji Sowieckiej z drugiej. Oczywistą jest rzeczą, że stosunki chińsko-so-wieckie, jakie teraz wytworzą się, będą miały znaczenie dla całego świata.

Rosja Sowiecka dąży bardzo wyraźnie do rozciągnięcia swoich wpływów nad Chinami, a czyni to już od dłuższego czasu. Początkowo było to dążenie do opanowania ich ideologicznie, następstwem czego jest dążenie do uzależnienia ekonomicznego. Wpływ Kuomintangn — chińskiej partii komunistycznej jest znaczny we wszystkich dziesięciu prowincjach, które nie były pod panowaniem Japończyków. Prowincje położone na północy, bliżej granicy sowieckiej, zależą całkowicie od Rosji.

Sing Kiang — - największa i najbogatsza prowincja całych Chin, należy faktycznie do Związku Sowieckiego. Prowincja ta pod względem obszaru jest dwa razy większa, niż Polska, a liczba jej mieszkańców sięga 5 milionów. Wszystkie drogi, jakie tu się znajdują, prowadzą do Rosji Sowieckiej. Cały handel skoncentrowany jest w rękach sowieckich i wszystkie produkty tu wytwarzane, eksportowane są do Rosji. Podstawowym bogactwem tej prowincji są : wełna, sól, herbata, oraz znajdujące się w górach pokłady , metalu. Mniej więcej taką samą zależność gospodarczą od Rosji Sowieckiej wykazują pozostałe, północno - zachodnie prowincje chińskie.

Rosjanie eksportują do Chin gazolinę, .części samolotów, silniki, oraz amunicję. Towary re dostarczano są na kredyt, którego wysokość osiągnęła już dzisiaj olbrzymie sumy. Pakt ten

otem?

jest o tyle doniosły, że daje Rosji możność wtrącania się w interesy gospodarcze Chin i. co za tym idzie, wywierania na nie wpływów politycznych. Jest tym bardziej ważne, że obecnie w Chinach północnych przejawia się wielki ruch przemysłowy i konsenkwencj t tego będzie, jak się wydaje, wielka zmiana, jaka nastąpi w światowej polityce ekonomicznej.

Nie należ)* jednak zapominać, że Stany Zjednoczone i Wielka Brytania są również bardzo zaangażowane w Chinach i jeżeli spojrzy się uważnie na rozwój wypadków na Dalekim Wschodzie, można wyciągnąć pewne wnioski na przyszłość.

Wielkie narody mające szeroko rozwinięty przemysł, ' rozpoczęły kampanię gospodarczą przeciw starym Chinom nie wiele więcej, niż sto lat temu. Wielka Brytania, Rosja carska, a następnie sowiecka, Francja i później Stany Zjednoczone, toczyły ustawiczną wojnę dla roz postarcia nad Chinami ekonomicznych i politycznych wpływów.

Już przed stu laty pojedynczy kupcy docierali do brzegów chińskich, kupując herbatę i jedwab. a sprzedając w zamian opium. Ale Europa nic produkowała nic, co Chiny chciały kupować i dlatego handel chiński z zagranicą był bardzo słabo rozwinięty. Jedynym otwartym portem dla handlu zagranicznego był Kanton i tędy importowano opium, oraz towary luksusowe. Wszelako mocarstwa Zachodu zmusiły Chiny do otwarcia portów i w drugiej połowie XIX wieku chiński handel zagraniczny wykazuje szybki rozwój. Wojna o opium dała temu początek.

Towar) bawełniane, wyrabiane maszynowo w Mancnester okazały się tańsze i lepsze, niż te same. wyrabiane przez rękodzielników, gromadzących się głównie w prowincjach Kwantung i Shensi. Inne towary codziennego użytku, jak na przykład nafta do lamp, również szybko znalazły rynek zbytu w Chinach, które w zamian eksportowały produkty* żywnościowe oraz surowce.

Choć przez długi czas szerokie masy ludności imperium chińskiego nic brały udziału w tym handlu, to jednak nowe wpływy ekono-miczno-polityezne zachwiały dotychczasową zarówno polityczną jak społeczną strukturę Chin.

Kiedy po przegranej wojnie w 1895 roku Chiny zmuszone były zapłacić Japonii olbrzymie odszkodowania, zaciągnęły na ten cel pożyczki zagraniczne i wtedy właśnie dostały się one pod całkowity wpływ finansowy państw zachodnich.

W przededniu wojny światowej, w 1914 roku. interesy mocarstw zachodnich były zaangaźo

28