1933502164

Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (38) nr 3, 2015

Arkadiusz MĘŻYK Wojciech KLEIN Krzysztof SKOWRON Marek Ł. GRABANIA

POJAZD GĄSIENICOWY Z NAPĘDEM HYBRYDOWYM

CZĘŚĆ 1

Streszczenie. W artykule omówiono innowacyjny projekt pojazdu gąsienicowego z napędem hybrydowym realizowany przez konsorcjum naukowe. Przedstawiono krótki przegląd platform lądowych

0    podwójnym przeznaczeniu - cywilnym i wojskowym. Pokazano pozycjonowanie omawianego projektu w klasyfikacji pojazdów - platform lądowych. Omówiono założenia projektowe, cel pracy i przyjętą metodologię projektowania, w tym fazy jego powstawania i wynik końcowy. W podsumowaniu odniesiono się do opracowanej wersji konstrukcyjnej pojazdu i realizacji praktycznej w postaci demonstratora technologii oraz dalszego rozwoju projektu.

Słowa kluczowe: pojazd lądowy, lądowy pojazd gąsienicowy, napęd hybrydowy, szeregowy napęd hybrydowy.

1. WPROWADZENIE

Ważną cechą pojazdów terenowych - platform lądowych jest duża zdolność do pokonywania przeszkód terenowych. Porównując parametry trakcyjne pojazdów lądowych posiadających podwozia kołowe i gąsienicowe, poza typowymi parametrami technicznymi jak: masa całkowita, nośność, prędkość w terenie i na drodze utwardzonej oraz mocy na jednostkę masy, te ostatnie charakteryzują szczególnie niskie naciski na grunt. Ma to ogromne znaczenie przy poruszaniu - przemieszczaniu się w terenie podmokłym, powodziowym, w ostępach leśnych czy w sytuacjach kryzysowych. Często w trudno dostępnym terenie są do zrealizowania działania, których bezpośrednie wykonanie przez człowieka może powodować zagrożenie dla jego zdrowia i życia. Dobrym przykładem w tym zakresie jest brytyjska norma obronna, która za podstawowe kryterium [10] zdolności poruszania się w terenie uznaje naciski układu jezdnego na podwozie, natomiast inne kryteria pełnią rolę pomocniczą, umożliwiającą ocenę zdolności pokonywania przeszkód terenowych. W opracowaniach międzynarodowych określane jest pojęcie wysokiej mobilności pojazdu - platformy lądowej, co znajduje odbicie w dokumencie NA TO Mobility Reference Model [ 1 ]

Istotnym parametrem docenianym przez użytkowników przy pojawiającym się obecnie kryzysie energetycznym jest także maksymalna oszczędność zużycia paliwa. Znajduje to odbicie w coraz to nowszych konstrukcjach układów napędowych pojazdów wykorzystujących na przykład napędy hybrydowe [2] stosowane coraz powszechniej również w samochodach osobowych [3]. Napędy te są szczególnie efektywne podczas jazdy na trasie lub w terenie o zróżnicowanej charakterystyce: przy pokonywaniu wzniesień, częstym zatrzymywaniu, hamowaniu, długich zjazdach itp.

Powyższe przesłanki były istotnymi podczas opracowywania założeń do innowacyjnego projektu [4], który uzyskał możliwość realizacji w ramach pierwszego konkursu Program Badań Stosowanych finansowanego przez Narodowe Centrum Badań

1    Rozwoju w Warszawie.

prof. dr hab. inż. Arkadiusz MĘŻYK, dr inż. Wojciech KLEIN - Wydział Mechaniczny Technologiczny, Politechnika Śląska

mgr inż. Krzysztof SKOWRON, inż. Marek Ł. GRABANIA - Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Urządzeń Mechanicznych „OBRUM” sp. z o.o.