1941127215

190

MATERIAŁY

Badacze publikujący w Journal of Communication zdobywali doświadczenie naukowe w kręgu kultury liberalizmu. Dziennikarstwo zachodnie pozostawało niezależne od czynników ideologicznych i politycznych w dużo większym stopniu niż dziennikarstwo na wschodnim brzegu Łaby. Najdłuższą tradycję na Zachodzie ma szkoła empiryczno-funkcjonalna i wypracowane przez nią obiektywne metody badawcze. Nie zmieniają tego (wręcz utrwalają) nowo pojawiające się technologie, które mogą zwiększyć liczbę publikacji charakterystycznych dla determinizmu technologicznego.

Badania nad słowem drukowanym nie zajmują wśród Amerykanów tak dominującej pozycji jak wśród akademików rosyjskich. Naukowcy z Zachodu więcej uwagi poświęcają mediom elektronicznym.

Dominująca pozycja nurtu empiryczno-funkcjonalnego i krytycznego powoduje, że praca naukowa opiera się na metodach badawczych, których wyniki można przedstawić w liczbach: statystyka, doświadczenia, ankiety, analiza zawartości, obserwacja uczestnicząca itp.

Autorów z Zachodu bardziej niż publicystów Zurnalistiki interesują różne kategorie odbiorców mediów, kategorie niż publiczność w ogóle.

Technika badań

Zanalizowanych zostało 547 tekstów opublikowanych w JoC w latach 1983-1997. W rocznikach 1992, 1993, 1995 i 1997 zanalizowane zostały tylko po trzy numery (z uwagi na niedostępność pozostałych), nie powinno to jednak wpłynąć na proporcje w wynikach badań. W roczniku 1983 jeden numer w całości poświęcony został przeglądowi wydawnictw — w tym przypadku żadne opracowanie nie zostało zakwalifikowane do analizy. Zbadanych zostało także 686 tekstów z WMU-Z. W sumie zanalizowane zostały 1233 publikacje. Narzędzie badawcze, jakim jest klucz kategoryza-cyjny, umożliwia ilościowe przedstawienie wyników analizy, a więc jest w miarę precyzyjne i obiektywne.

Klucz kategoryzacyjny uwzględniał 5 kryteriów:

1. Pierwszym był zewnętrzny kontekst opublikowanego artykułu. Takim kontekstem mogły być ważne wydarzenia ekonomiczne, polityczne, społeczne, kulturalne, historyczne, doktryna ideologiczna, kwestie prawne itp. Cechą charakterystyczną dla wypowiedzi przyporządkowanych kontekstowi ideologicznemu jest posługiwanie się przez autorów argumentami natury ideologicznej, gdzie ważniejsza jest ideologia autora niż prawda fizyczna¹. Teksty, którym przypisano kontekst polityczny, charakteryzowały się dużym wpływem wydarzeń politycznych na ich treść. Przytaczanie wypowiedzi polityków, opis wydarzeń z bieżącego życia politycznego i powinności różnych środowisk (np. dziennikarzy, naukowców, nauczycieli) wobec wymogów politycznych także

Np. A. O. S o j d I a: Powyszenie roli partijnych komidctow w sowierszenslwowanii massowoj roboty ricdakcji. WMU-Z 1985, nr 4, s. 3-8.