1950083370

ANALIZY

dawna wykorzystywanych dla dyscyplinowania nieposłusznych względem Kremla elit politycznych.

W przypadku Ukrainy należy rozpatrzyć kwestię gazu w kilku wymiarach. Sprawa ukraińskiego członkostwa i rosyjskich nacisków jest bowiem ściśle związana z „błękitnym paliwem”. Warto rozpocząć od tego, iż tuż po objęciu funkcji prezydenta W. Janukowycz zawarł umowę charkowską z Rosją. Wówczas, po latach rządów „obozu pomarańczowych”, którego relacje z Moskwą oscylowały na pograniczu obojętności i raz po raz wybuchających konfliktów, polepszenie relacji wydawało się oczywistością. Niektórzy są wręcz skłonni twierdzić, iż każdy następca Wiktora Juszczenki musiał poprawić relacje z Rosją. W każdym razie najistotniejszym elementem umowy charkowskiej było przedłużenie dzierżawy baz rosyjskiej Floty Czarnomorskiej na Krymie do 2042 r. W zamian Ukraina otrzymywała bonifikatę na zakup gazu⁶ .

Niestety z punktu widzenia otoczenia W. Janukowycza porozumienie okazało się porażką. Ceny gazu w przeciągu kolejnych miesięcy znacząco wzrosły, czyniąc rosyjski upust na surowiec

⁶¹ Zob. więcej: R. Oliphant, A Dubious Viclory, „Russia Profile" 22    April    2010    [za:]

http://russiaprofile.Org/international/a 1271961 S20.hlml. dokument pobrany 1 maja 2010 oraz R. Coalson, Want To Understand Russia-Ukraine Relations? Follow The Money, Radio Free Europę 22 October 2012    [za:]

http://www.rferl.org/contenl/ukrainc-russia-rclations-depcnd-on-oligarchic-interests/24747089.html. dokument pobrany 1 grudnia 2012.

energetyczny sprawą nieaktualną. Natomiast Rosjanie zyskali rzeczywistą korzyść w postaci przedłużenia dzierżawy na stacjonowanie swojej floty. Obecnie strona rosyjska ponownie próbuje wykorzystać sprawę energii dla swoich korzyści. Wywiera naciski na Kijów w kwestii przystąpienia do UC i jednocześnie zachęca, informując, iż po przystąpieniu Ukrainy gotowa jest obniżyć ceny gazu⁶².

Dodatkowo Moskwa domaga się objęcia kontrolą Gazpromu sieci przesyłowej gazu na Ukrainie. Z ukraińskiej perspektywy to sprawa stanowiąca zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. Kontrola rurociągów to jedne z ostatnich i najistotniejszych „rodowych sreber” w kolekcji ukraińskich elit. Ich utrata może spowodować, iż W. Janukowycz zostanie „wczesnym Łukaszenką” - jak stwierdził Piotr A. Maciążek⁶³. Z pewnością taki scenariusz

⁶² Zachęcanie przez Rosję gotowością do obniżenia cen gazu, czy też namawianie do połączenia Naftohazu z Gazpromem, trwa już od dawna. W. Janukowycz opiera! się dotąd takim propozycjom, wiedząc, że osłabi to suwerenność Ukrainy i byłoby trudne do przeprowadzenia w kraju, który jest podzielony politycznie i społecznie. Stąd też Kijów próbował angażować się w projekty dywersyfikacji energii i partnerstwo z innymi podmiotami, takimi jak Stany Zjednoczone, UE czy nawet Chiny, by w ten sposób poprawić pozycję przetargową Ukrainy w stosunku do Rosji. Zob. więcej: A. Mosienko, Ukrainę, Russia: Compromise on Ihe Horizon, Stratfor 28 August, 2012 [za:] http://www.stralfor.co m/analysis/ukraine-nissia-compromisehorizon?utm source=facebook&utm medium=olTicial&utm camnaign=link. dokument pobrany 3 czerwca 2013 oraz V. Frolov, Inlroduction [w:] Russia Profile Experts Panel: Europę Shuns Ukrainę as a Diclatorship, „Russian Profile" 25 May 2011    [za:]

http://russiaDrofile.org/exDerts panel/59237-html. dokument pobrany 3 czerwca 2013.

“Por. P. A. Maciążek, Ukraina obserwatorem w rosyjskiej Unii Celnej. Czy Janukowycz okaże się „wczesnym Łukaszenką"?,