• rotametry (pomiary małych strumieni w rurociągach pionowych) pracujące przy stałej różnicy ciśnień na zasadzie unoszonego ciała obrotowego (pływaka),
• przepływomierze mechaniczne, w których badany płyn przepływając napędza turbinkę mechanicznego urządzenia liczącego,
• kryzy pomiarowe - specjalnie dobrane przewężenia w rurociągu np. przesłony z centralnym otworem (kryza normalna ),
• rurki spiętrzające np. rurka Pitofa, rurka Prandtla, stanowiące przeszkodę w rurociągu, w których wykorzystuje się różnicę ciśnień płynu przed i za przeszkodą.
• przepływomierze elektromagnetyczne dla płynów o dostatecznej przewodności elektrycznej, w których wykorzystuje się efekt Faraday’a polegający na indukowaniu wpłynie siły elektromotorycznej w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku przepływu i pola magnetycznego,
• przepływomierze wirowe (z czujnikami wirów - wiroczułe), które reagują na częstotliwość powstających wirów i turbulencji w badanym płynie w pobliżu specjalnie ukształtowanego elementu czujnika stanowiącego przeszkodę w przepływie,
• przepływomierze wibracyjne działające na zasadzie zmiany częstotliwości rezonansowej drgającego elementu czujnika wywoływane siłą bezwładności przepływającego płynu,
• przepływomierze ultradźwiękowe działające najczęściej na zasadzie pomiaru czasu przebiegu fali dźwiękowej w badanym płynie,
• przejmy womierze odśrodkowe (masowe) wykorzystujące efekty odkształceniowe powodowane siłami Coriolisa w wyniku przepływu badanej cieczy przez zakrzywione odcinek rurociągu, w których sygnałem pomiarowym jest odkształcenie tego odcinka rurociągu lub siła odśrodkowa działająca na czujnik umieszczony na jego ścianie.
Pomiary strumienia płynu w przemyśle często odbywają się w niekorzystnych warunkach (szeroki zakres mierzonych przepływów przy jednocześnie dużej ich zmienności w czasie, zanieczyszczenia ciałami stałymi stanowiącymi zawiesiny, zmiany temperatury badanego płynu, agresywność chemiczna itp.) przy czym wymagana jest stosunkowo wysoka dokładność pomiaru, niezawodność pracy przepływomierza oraz prostota jego montażu i obsługi. Z tego względu w przemysłowych pomiarach przepływu popularne są przepływomierze turbinkowe, kryzy pomiarowe, rurki spiętrzające, przepływomierze elektromagnetyczne oraz przepływomierze wirowe.
W dalszym ciągu ogólnie opisano przemysłowe przepływomierze do pomiaru strumienia wody wchodzące w skład stanowiska laboratoryjnego.
2. Przepływomierz zwężkowy - kryza normalna.
Zmiana przekroju przewodu w zwężkach pomiarowych może być ciągła (zwężka Venturiego) lub skokowa ( kryza normalna ). Przepływający przez przewężenie płyn zmienia swoją prędkość i ciśnienie zgodnie z prawem Bemoulli’ego:
przy czym spełniona jest zależność
(U)
(1 la)
4
l>, • At = v2 • A2 = const
gdzie A jest przekrojem rurociągu, zatem dla rurociągu o przekroju krągłym u, • D,2 = u2 ■ D22 = const.
MT ćw. 1 Pomiary przepływu