Proseminarium II
Cząstki subatomowe i elementarne, fale materii de Broglie
Cząstki subatomowe, składowe atomu
Cząstka |
ładunek względny |
ładunek IC |
/u |
/kg |
spin |
średni czas życia |
Elektron |
-1 |
-1.6x10'19 |
5.49x10" |
9.108x10'31 |
'A |
» |
Proton |
+ 1 |
+1.6xl0'19 |
1.0073 |
1.672x1027 |
1h |
«(?) |
Neutron |
0 |
0 |
1.0087 |
1.675x10-” |
lA |
1040 s |
Model standardowy - podaje listę fundamentalnych oddziaływań i cząstek elementarnych
Oddziaływania elementarne
L.p. |
oddziaływanie |
wzgl. siła w 1013 m |
zakres |
wirtualna cząstka próbna | ||
nazwa |
ą, |
spin | ||||
1 |
Silne |
1 |
< 10'l3m |
gluony |
0 |
1 |
2 |
elektromagnetyczne |
0.01 |
« |
foton |
0 |
1 |
3 |
słabe |
1013 |
< 10'l6m |
masywne bozony W*,W\ Z" |
»0 |
1 |
4 |
grawitacyjne |
10'38 |
» |
(grawiton) |
0 |
2 |
Cząstki elementarne -1 rodzina (generacja)
L.p. |
Nazwa |
,Pi„ |
MeV / c2 |
Ładunek | ||
elektryczny |
slaby |
kolorowy | ||||
1 |
kwark u (up) |
A |
350 |
+ 2/3 |
+ 'A |
c,z,n |
2 |
kwark d (down) |
'A |
350 |
- 1/3 |
-A |
c, z, n |
3 |
leptony: neutrino elektronowe |
'A |
znikomo mała |
0 |
+ 'A |
0 |
4 |
elektron |
A |
0.511 |
-1 |
■'A |
0 |
Spin - wewnętrzny moment pędu charakteryzujący układy kwantowe (cząstki subatomowe, atomy, jądra atomowe, molekuły). W relatywistycznej mechanice kwantowej dozwolone wartości kwadratu wektora spinu określa spinowa liczba kwantow a s, która przyjmuje wartości dodatnie całkowite (dla bozonów) lub połówkowe (dla fermionów).
Bozony - cząstki o całkowitym spinie, których nie obowiązuje zakaz Pauliego. Bozonami są cząstki pośredniczące, tworzące pola oddziaływań fundamentalnych, na przykład fotony (s = 1) odpowiedzialne za oddziaływania elektromagnety czne.
Fermiony - cząstki o spinie połówkowym, podlegające zakazow i Pauliego. Fermionami o spinie s = 'A są wszystkie cząstki tworzące materię (elektrony, kwarki, protony i neutrony), a także neutrina (o masie ocenianej ostatnio na ponad milion razy mniejszej niż masa elektronu).