Frazeologizm za (czasów) króla Ćwieczka oznacza ‘bardzo dawno temu, za dawnych lat’ lub coś pamięta (czasy) króla Ćwieczka lub 'coś jest bardzo stare, archaiczne, niemodne, coś wyszło z użycia’ (Dubisz 2003, t. 2: 316). W tłumaczeniu zastosowano objaśnienie znaczenia związku frazeologicznego języka oryginału.
Przykład nr 180 przedstawia nieudaną próbę metajęzykowego objaśnienia znaczenia związku frazeologicznego, prawdopodobnie w wyniku niewłaściwego odkodowania tekstu oryginału.
P: Biegał w tym celu po mieście Opolu jak kot z pęcherzem (...). (SW 2004/18, I)
N: Dazu lief er wie ein "blasenkranker Kater" durch die Stadi Oppeln hin und her (...). (SW 2004/18. 3)
lp* |
Kryterium foimalne |
Kryterium semantyczne |
Kryterium stabilności |
Kryterium strukturalne |
Rodzaj ekwiwalencji |
Negatywna procedura |
180. |
zwrot |
obyczaje |
stabilny |
struktura porównawcza |
brak ekwiwalencji |
eksplanacja pozorna |
Frazeologizm latać jak, niczym kot z pęcherzem; biegać jak kot z pęcherzem oznacza ‘gorączkowo, nerwowo udawać się z jednego miejsca w drugie, starając się coś załatwić’ (kto + lata, biega jak, niczym kot z pęcherzem); (BL 2003. 304) s4 wie blasenkranker Kater hin und her laufer. Pomiędzy oryginałem a translatem występuje rozbieżność znaczeń semantycznych. W przekładzie zastosowano niepoprawne objaśnienie znaczenia związku frazeologicznego języka oryginału. Proponowany frazeologizm: hin und her sausen, rasen wie ein Furz auf der Gardinenstange - ‘hektisch hin und her laufen’ (Dudenl 1: 359).
Negatywna procedura eksplanacji jest najrzadziej stosowaną metodą przekładu w analizowanym materiale badawczym. Spośród trzech wyekscerpowanych przykładów, w dwóch parach zdań uzyskano ekwiwalencję fakultatywną, w jednym przypadku - brak ekwiwalencji. Wszystkie polskie frazeologizmy (1 zwrot i 2 wyrażenia) charakteryzują się stabilnością struktury i elementów leksykalnych.
139