Zapis art. 12 ustawy był jednoznaczny i nie budził żadnych wątpliwości.
Obecnie - po dniu 1.10.2003 roku - zapis w ustawie o rachunkowości nie uległ zmianie, jednak pod pojęciem „postawienie w stan upadłości” mieszczą się dwie możliwości postępowania upadłościowego:
- upadłość z opcją układu,
- upadłość likwidacyjna.
Problem: czy skoro zapis w ustawie o rachunkowości traktujący
0 zamknięciu ksiąg rachunkowych nie uległ zmianie, a pojęcie „upadłość” zawiera szerszy niż w poprzednim stanie prawnym przepisów upadłościowych zakres, to należy przez to rozumieć, że trzeba zamknąć także księgi rachunkowe jednostki wobec której ogłoszono upadłość z opcją układu?
Jeżeli przyjąć za kryterium ceł ogłoszenia upadłości z opcją układu, to brak podstaw do zamykania ksiąg rachunkowych.
Stanowisko takie wynika z założeń ustawy Prawo upadłościowe
1 naprawcze: jeżeli wniosek o upadłość z opcją układu wnosi dłużnik, wówczas sąd wyznacza nadzorcę pozostawiając dłużnikowi zarząd jednostką.
Założeniem postępowania układowego jest kontynuacja działalności.
Jeżeli układ zostanie zawarty - zamykanie i otwieranie ksiąg rachunkowych byłoby tylko zbędnym wykonaniem pracochłonnych, pozbawionych celu czynności.
Za takim podejściem do problemu zamykania ksiąg rachunkowych przy opcji układowej przemawia treść art. 543 i 544 PUN (por. pkt. 4 niniejszego opracowania: Przepisy prawa upadłościowego dotyczące organizacji i prowadzenia rachunkowości jednostek w upadłości).
Zawartość tych artykułów wskazuje, że autorzy ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze przewidywali, iż mogą pozostać jakieś nie zmodyfikowane przepisy, co do których będzie można mieć wątpliwości po zmianie formuły i definicji postępowania upadłościowego.
Reasumując: księgi rachunkowe zamyka się na dzień poprzedzający, a otwiera na dzień wydania przez sąd postanowienia o upadłości likwidacyjnej.
10