2371743411

152 PRZEGLĄD BEZPIECZEŃSTWA WEWNĘTRZNEGO 5/11

Anglicy, nie mogąc wyłapać falsyfikatów, w szybkim tempie wycofali dotychczasową emisję, zastępując ją nowymi wzorami.

Skład papieru decyduje o jego właściwościach. Papier banknotowy powinien odznaczać się:

•    zwiększoną wytrzymałością (musi mieć zwiększoną odporność na zginanie, rozrywanie, nadry wanie, strzępienie brzegów i mechacenie się powierzchni),

•    odpowiednimi cechami zewnętrznymi, np. małą przezroczystością,

•    odpornością na zniszczenie,

•    swoistą fakturą (żeberkowanie, prążkowanie, groszkowanie, „plaster miodu”, mar-murek) oraz określoną grubością i sztywnością, aby użytkownik po wzięciu banknotu do ręki mógł błyskawicznie ocenić, czy jest on prawdziwy, czy nie.

W papierze umieszcza się również zabezpieczenia przeciwko fałszerstwu, takie jak:

•    znak wodny,

•    pasek zabezpieczający, popularnie zwany nitką,

•    kolorowe włókna,

•    broki¹,

•    pierwiastki ziem rzadkich.

Produkcja papieru wymaga warunków przemysłowych i specjalistycznego sprzętu, co uniemożliwia jego wytwarzanie w warunkach „domowych”. Fałszerze, korzystając z dostępnych na rynku najrozmaitszych gatunków papieru, starają się wybrać papier jak najbardziej zbliżony właściwościami do papieru bankowego. Dobierają odpowiednią jego fakturę, czasem nadają mu barwę, a następnie nanoszą atrapy zabezpieczeń znajdujących się na papierze oryginalnym.

Grupy przestępcze wykorzystują wszelkie luki, również produkcyjne. Zdarzały się przypadki kradzieży papieru wartościowego, kiedy wykonywany był w innym miejscu niż drukarnia. Dość głośną sprawą była kradzież papieru, którego wykonanie Rosja zleciła Niemcom. W trakcie transportu zaginęła jedna ciężarówka z ładunkiem. W niedługim czasie w obiegu pojawiły się fałszywe ruble na papierze wartościowym ze znakiem wodnym i kolorowymi włóknami świecącymi w promieniach UV (fot. 1). Jednak falsyfikaty nie były wykonane technikami druku..

Fot. 1. Porównanie znaku wodnego i kolorowych włókien znajdujących się na oryginalnym banknocie rosyjskim (A) i na falsyfikacie (B).

1

Brok - to niewielki element o zróżnicowanym kształcie (np. plamka), wprowadzany na etapie tworzenia wstęgi papieru. Broki jako zabezpieczenie papieru i zabezpieczenie druku na powierzchni papieru występują stosunkowo gęsto, mogą świecić w promieniach UV lub zmieniać barwę pod wpływem temperatury za: http://pl.wikipedia.org/wiki/Brok (przyp. red.).