Niniejszy Przewodnik odnosi się do projektów inwestycyjnych realizowanych w ramach funduszy strukturalnych (rozporządzenie nr 1080/2006 w sprawie EFRR), Funduszu Spójności (rozporządzenie nr 1084/2006 w sprawie FSp) oraz instrumentu IPA (rozporządzenie nr 1085/2006 i rozporządzenie wykonawcze nr 718/2007), przeznaczonych do współfinansowania dużych projektów. Zgodnie z tymi rozporządzeniami zarówno inwestycje infrastrukturalne, jak i inwestycje o charakterze produkcyjnym mogą być finansowane przez instrumenty finansowe UE: głównie w postaci dotacji (EFRR, FSp i IPA), kredytów i innych narzędzi finansowych (Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Fundusz Inwestycyjny).
W ramach polityki spójności UE może być wspierana finansowo szeroka gama przedsięwzięć, zróżnicowanych zarówno pod względem sektora, którego dotyczą, jak i finansowej skali inwestycji. Podczas gdy Fundusz Spójności finansuje przede wszystkim projekty w sektorach transportu i ochrony środowiska, fundusze strukturalne, EFRR i IPA mogą także finansować przedsięwzięcia w obszarze energetyki, przemysłu i usług.
W tych ramach AKK stanowi podstawę do podejmowania świadomych osądów i decyzji. Art. 40 lit. e) rozporządzenia nr 1083/2006 stanowi, że instytucja zarządzająca ma dostarczać AKK dużych projektów finansowanych w ramach programów operacyjnych polityki spójności. Czyni to AKK wkładem m.in. do podejmowania decyzji o współfinansowaniu dużych projektów przez UE. AKK, tj. finansowa i ekonomiczna ocena projektu zawierająca ocenę ryzyka, może być uzupełniona o innego rodzaju badania, np. analizy efektywności kosztowej i analizy wielokryterialne (pkt 2.7.1-2), jeżeli istnieje prawdopodobieństwo, że projekt będzie mieć istotne skutki niepieniężne, lub o analizę wpływu ekonomicznego w przypadku znacznych skutków makroekonomicznych (pkt 2.7.3).
Projekty inwestycyjne współfinansowane z funduszy strukturalnych. Funduszu Spójności oraz IPA stanowią narzędzia realizacji polityki spójności i pomocy przedakcesyjnej UE. Stosując AKK, można zmierzyć wkład danego projektu do dobrobytu regionu lub kraju, a w ten sposób można oszacować wkład projektu inwestycyjnego do realizacji celów polityki spójności UE. Z tego względu może zaistnieć potrzeba, aby — niezależnie od wymogów prawnych dotyczących dużych projektów — państwa członkowskie stosowały AKK do projektów o skali inwestycji poniżej progu ustalonego w rozporządzeniach unijnych. Właściwie większość organów administracji publicznej w państwach członkowskich lub krajach kandydujących zapewnia projektodawcom więcej szczegółowych wytycznych.
Z tego też względu konieczne jest również przeprowadzanie AKK w przypadku dużych projektów realizowanych w ramach FSp i EFRR w celu spełnienia standardów wynikających z dorobku prawnego UE. W tym przypadku istotne jest dokonanie wyraźnej oceny, czy korzyści z wyboru danego rozwiązania alternatywnego realizowanego w celu spełnienia wymogów przewyższają jego koszty.
W rozporządzeniu ogólnym w sprawie funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności duże projekty zdefiniowano jako te, których całkowite koszty przekraczają 25 min EUR w przypadku projektów w obszarze ochrony środowiska oraz 50 min EUR w przypadku wszystkich pozostałych sektorów (art. 39 rozporządzenia nr 1083/2006). Ten próg finansowy w przypadku projektów IPA wynosi 10 min EUR (art. 157 ust. 2 rozporządzenia nr 718/2007). „Duży projekt” stanowić mogą następujące rodzaje inwestycji:
— projekt będący ekonomicznie niepodzielną serią prac spełniających ściśle określoną funkcję techniczną i mających jasno określone cele;
18