2525392715

LISTOPAD

PRZEGLĄD TELETECHNICZNY, 1938 R., ZESZYT 11.

337

międzymiastowych: trzecich grupowych i liniowych.

W skład sieci dąbrowieckiej wchodzą 4 małe centrale ręczne obsługiwane w ruchu okręgowym przez stanowiska podmiejskie, zainstalowane w Sosnowcu.

Całość obejmująca sieć górnośląską i dą-browiecką stanowi znaczny co do rozmiarów i bardzo ciekawy pod względem rozwiązania technicznego układ telefoniczny.

Strona liniowa obu wzmiankowanych sieci omówiona jest w poprzednim artykule niniejszego numeru Przeglądu Teletechnicznego. Tu należy tylko zaznaczyć, że impulsowanie po obowodach pośredniczących w ruchu okręgowym i międzymiastowym odbywa się prądem stałym.

W później wykonanej automatycznej sieci podwarszawskiej zastosowano impulsowanie prądem zmiennym przemysłowym.

Na tym kończy się ogólny przegląd automatyzacji na sieciach Zarządu Pocztowego.

W dalszym ciągu podane będą wyniki automatyzacji koncesjonowanych sieci telefonicznych Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej.

Spółka otrzymała koncesję na budowę i eksploatację telefonicznych sieci miejskich w oznaczonych 7-iu obszarach w dniu 1 lipca 1922 roku. Teren koncesji obejmuje:

Warszawę (promień obszaru 8 km)

Łódź (promień obszaru 20 km)

Lwów (promień obszaru 8 km)

Bydgoszcz (promień obszaru 8 km) Lublin (promień obszaru 8 km)

Borysław (promień obszaru 20 km) Białystok (promień obszaru 8 km) Centrale w tych miejscowościach były początkowo systemu ręcznego CB.

Charakterystyczną była centrala warszawska, z rozdzielaniem zgłoszeń. Zgłoszenia od abonentów wpływały do telefonistek rozdzielczych, które nie porozumiewając się z abonentami, włączały »ch do telefonistek roboczych, stosunkowo najmniej w danej chwili obciążonych, Centrala ta osiągnęła tuż przed automatyzacją pojemność 45.000 numerów, przy ostatecznej pojemności końcowej 60.000 numerów.

Poważne udogodnienie ruchowa, w postaci automatycznego rozdzielania zgłoszeń, otrzymała w 1926 roku centrala miejska we Lwowie.

Automatyzacja sieci PAST zapoczątkowana została w 1929 roku uruchomieniem centrali łódzkiej o pojemności 12.500 numerów.

W dalszym ciągu, w 1930 roku otrzymała Warszawa pierwsze centrale automatyczne,,Piusa" (dawniej ,,Piękna") i ,,Praga". Automatyzacja sieci warszawskiej trwała ogółem 4 lata i zakończona została z chwilą rozbudowy centrali ,,Zielna" do pojemności 30.000 numerów, pozwalającej przełączyć na automat resztę abonentów ze starej centrali ręcznej systemu CB.

W okresie przejściowym na sieci warszawskiej połączenia od abonentów centrali ręcznej do automatycznej wykonywały telefonistki (przy pomocy klawiatury), zaś połączenia w drugim kierunku odbywały [się w drodze pełnoautomatycznej.

Przebieg automatyzacji sieci telefonicznych PAST zawiera tabela III.

W obecnym stanie sieci telefoniczne PAST są prawie całkowicie zautomatyzowane. Pozostały dotąd centrale ręczne w Białymstoku oraz w małych miejscowościach obszarów koncesyjnych Łodzi i Borysławia. Automatyzacja Białegostoku i częściowo okręgu łódzkiego przewidziana jest w najbliższym czasie.

TABELA III.

Miejscowość	Pojemność N. N.	Data uruchomienia
A. Nowe centrale	12.500	31.X 1929 r.
Warszawa: Piusa .....	20.000	1930—1932 r.
Praga .....	3.000	18.X 1930 r.
Tłomackie . . .	15.000	1932—1933 r.
Zielna .....	30.000	1933—1934 r.
Źolibórz . . . .	3.000	11.VII 1936 r.
Mokotów ....	4.000	12.VI 1937 r.
Lublin......	2.000	1.1 1935 r.
Borysław .....	1.000	l.VI 1935 r.
Drohobycz ....	600	l.VI 1935 r.
Bydgoszcz.....	3.000	27.VII 1935 r.
Lwów ......	12.000	22.IX 1935 r.
B. Rozbudowa
różne centrale . . .	3.000	1931 r.
ff 99 • * *	3.000	1933 r.
Pt tf • • •	1.000	1934 r.
99 • • •	3.000	1935 r.
99 99 ...	5.000	1936 r.
99 ff • ^# #	3.500	1938 r.
Razem:	124.600 numerów’

Centrale automatyczne na sieciach PAST są systemu maszynowego Ericssona, w wykonaniu fabryki tej firmy w Sztokholmie. Pierwsze chronologicznie centrale mają układ dawny, z przełącznikami seryjnymi, zaś późniejsze wykonane są w układzie nowym z zespołami przekaźnikowymi.

Wyposażenie central było początkowo importowane w całości. Obecnie stosuje się w centralach automatycznych PAST następujący sprzęt w wykonaniu krajowym: przekaźniki liniowe i stojaki do nich, konstrukcje żelazne przełącznic, drabinki kablowe, kable stacyjne i liczniki telefoniczne.

Montaż central PAST przeprowadza miejscowy personel wykonawczy i inżynierski. Pomoc firmy Ericsson w Sztokholmie polega na dostarczaniu wszelkich rysunków, schematów' i warunków' regulacji urządzeń._

Podany w niniejszym artykule przebieg automatyzacji sieci telefonicznych w Polsce pozwala zorientować się w rozmiarach i rodzaju wykonanych w omawianej dziedzinie inwestycji.

Obecnie sumaryczna pojemność zainstalowanych central automatycznych w Polsce wynosi 183400 numerów.

Liczba ta najlepiej świadczy o wielkim dorobku w dziedzinie automatyzacji i o poważnym zwiększeniu stanu posiadania polskiej teletechniki.