2906542672

126 K. KALETHA

na podstawie danych uzyskanych z jednego tylko eksperymentu. Rzeczą ważną przy konstruowaniu powyższych wykresów jest nie tylko to, aby liczba punktów wyznaczających linię prostą była wystarczająco duża, lecz również to, aby punkty te wybrane zostały z odpowiednio rozległego czasowo przedziału przebiegu reakcji.

Zwróćmy w tym miejscu uwagę na specyficzną postać równań (II.4.)— (II.6.). Po obu stronach każdego z tych równań występuje zmienna [A]. W tej sytuacji każdy błąd spowodowany niedokładnym określeniem wartości tej zmiennej powoduje, że obie współrzędne wyznaczające położenie punktów na płaszczyźnie zostaną nim również obciążone, w związku z czym punkty te zamiast układać się wzdłuż linii prostej układają się wzdłuż krzywej jak to przedstawia rycina 4. Rycina ta ilustruje zniekształcenia spowodowane niedokładnym (obciążonym ± 2°/o błędem) oznaczeniem stężenia powstającego produktu reakcji (8). Dogłębną analizę tego problemu przeprowadzili Atkins i N i m m o (9, 10), stosując regresję liniową (11) zależności: [P]/t-i-l/t ln(l — [P]/[A]₀) w oparciu o symulowane dla różnych wyjściowych stężeń substratu krzywe przebiegu reakcji. Jednym z ciekawszych wniosków jakie wyciągnięto na podstawie tej analizy było stwierdzenie wyraźnej zależności między początkowym stężeniem substratu a dokładnością i powtarzalnością wyliczeń szukanych parametrów. Wyniki uzyskiwane w warunkach, kiedy reakcję rozpoczynano przy stężeniach wyższych (w przybliżeniu równych lub wyższych aniżeli stężenie odpowiadające hipotetycznej stałej Michaelisa) były dokładniejsze i bardziej powtarzalne (10).

Inny sposób graficznego wyznaczania stałej Michaelisa oraz szybkości maksymalnej reakcji enzymatycznej, bazujący również na scałkowanej postaci równania szybkości reakcji, w którym współrzędne jej przebiegu (stężenie produktu, czas) wyrażono tym razem ich wartościami względny-

Ryc. 4. Wpływ niedokładności w oznaczeniu stężenia powstającego produktu reakcji (P) na rozkład punktów na wykresie zależności 1/t    ln[[A]o/([A]₀-[P])]-*-

T- [P]/t.

Punkty na linii prostej obrazują idealny, nieobciążony błędem rozkład punktów; punkty układające się na krzywych obrazują wpływ niedokładności wynikających z zawyżenia o 2% (krzywa górna), lub zaniżenia o 2% (krzywa dolna) prawidłowej wartości stężenia produktu.