2906543796

84

Stale wzrastająca rola funkcji pośrednio- i pozagospodarczych skłania do określenia przybliżonej chociażby wartości tych funkcji do porównania jej z wielkościami otrzymywanymi z realizacji celów typowo gospodarczych. Użyto do tego dwóch wzorów. Wzór pierwszy (Ostrowski 1976; Podgórski, Żółciak 1979) jest poszerzonym odpowiednikiem znanego wzoru na kapitalizację renty leśnej i do obliczenia wartości gospodarczej lasu przyjmuje postać następującą: gdzie Wg — wartość gospodarcza lasów według rentowności; R — czysty dochód gospodarstwa leśnego; p — stopa procentowa (3%); Ws — wartość środków trwałych; s — współczynnik jakości (stan sanitarny lasów i poziom ich zainwestowania).

W analizowanym przypadku wielkości powyższe wynoszą: R = 331,8 zł/ha,

= 1385 zł/ha, s = 1,1 (stan sanitarny dobry), co daje w ostatecznym rachunku szacunkową wartość gospodarczą lasów 12 179 zł/ha.

Natomiast pozagospodarczą wartość lasu oblicza się za pomocą wzoru (Ostrowski 1976)

Wp = Wg a b-c,

w którym wartość gospodarcza lasu (obliczona wyżej) jest zwielokrotniona przez odpowiednie mnożniki za walory: a — przyrodnicze, b — zdrowotne, obronne i naukowe, c — turystyczno-rekreacyjne.

Każdemu z tych mnożników autor przypisał pewną subiektywną wartość w pięciostopniowej skali. Do naszych obliczeń przyjęto mnożniki następujące: a = 3,0 (lasy nizinne na wydmach, pasach sozologicznych, klifach, w jarach i wąwozach), b = 4,0 (rezerwaty, parki narodowe), c = 1,8 (lasy udostępnione na obozy, biwaki, kempingi).

Uzyskana wielkość 263 066 zł/ha jest 21,6 raza wyższa od ustalonej tą samą metodą wartości gospodarczej lasów.

Wzór drugi (Marszałek 1976; Podgórski, Szramka, Sobański 1980) jest nieco bardziej skomplikowany, gdyż według jego założeń koszty wytworzenia pozagospodarskiej wartości lasów składają się z następujących elementów:

1)    wartości korzyści utraconych wskutek wyłączenia (częściowego lub całkowitego) danego obszaru leśnego z użytkowania produkcyjnego (Kuk),

2)    wartości nakładów ponoszonych w związku z kształtowaniem, ochroną i użytkowaniem danego obszaru leśnego do celów pozagospodarczych (Kpn),

3)    mnożnika użyteczności społecznej lasów badanego obszaru (Q). Forma podstawowa wzoru ma postać

WP = (Kuk + Knp) Q.    (1)

Natomiast jej składniki wynoszą

Kuk = Pt n p /,    (2)

gdzie: Pt — przeciętna roczna wartość produkcji towarowej w całym OZLP na 1 ha powierzchni leśnej (zł); n — liczba lat od momentu ograniczenia produkcji