156 KORESPONDENCYA REDAKCYI.
Odpowiedź ks. prof. dr. J. Pelczara na recenzyą* Kazań na uroczystości i niektóre święta N. Panny Maryif zamieszczoną w zeszycie wrześniowym. Pośpieszamy tę odpowiedź umieści6} gdyż nie chcielibyśmy bynajmniej u włóczyć wartości tej cennej książki.
„Zadaniem recenzenta jest przeczytać uważnie dzieło, które ocenia i być ostrożnym w doborze wyrazów, iżby podnosząc za jaskrawo strony ujemne, albo pomijając milczeniem dodatnie, nie ubliżył prawdzie lub sprawiedliwości. Tak właśnie zawinił szanowny recenzent mojego dziełka pt.: Kazania na uroczystości i niektóre święta K. Panny Maryi. Zaraz na wstępie swojej oceny pisze on: „Co do samego wykładu, autor nie wyszczególnia się oryginalnością i świeżością pomysłów. Założenia i temata są dość powszednie, jakie w każdym podręczniku spotkać można44. Jestże to prawdą? Czyż temata takie, jak np.: „Niepokalane Poczęcie N. P. M. w wyrokach Bożych i w dziejach Kościoła14 — „Niepokalane Poczęcie wykazuje cenę łaski poświęcającej* — „Marya wzorem posłuszeństwa dla prawa* — „Marya ofiarą swoją uczy nas, jak mamy ofiarować się Bogu41 — „N. Panna w obec Przenajśw. Tajemnicy Ołtarza* — „O Noskiem Macierzyństwie N. Panny Maryi44 — „Marya jest wzorem i Mistrzynią doskonałości44 — „Marya jest gwiazdą świata44 i t. p., są w istocie powszednimi? A przypuściwszy nawet, żeby tak było, jak nie jest, czyż się godziło
0 tych przedmiotach i innych, jak np., o cnotach, boleściach, chwale, opiece
1 pośrednictwie N. Panny Maryi całkowicie zamilczeć, aby natomiast uganiać się za wymuszoną nieraz i niepłodną oryginalnością? Czyliż Skarga, Bourdaloue i t. p., o czem innem prawili ? Nie równam się z wielkimi kaznodziejami, to atoli powiedzieć mogę, że żadne z moich kazań nie jest naśladowaniem lub przeróbką, ale że wszystkie są pracą oryginalną, i że wykład Tajemnic, oparty na Piśmie św. i Ojcach Kościoła, starałem się połączyć z zastósowaniem praktycznem. Ozy tak jest, niech osądzą sami czytelnicy, a jest ich, dzięki Bogu, nie mało. Oo więcej, w zbiorze moim są temata, jakich inni kaznodzieje dotąd nie obrabiali, jak np. „N. Panna Marya w obec Przenajśw. Tajemnicy Ołtarza44 — „Najśw. Panna Marya jest Opiekunką i Królową dziewiętnastego wieku* — „N. Panna Marya jest Królową i Opiekunką narodu polskiego41. Czyli szanowny recenzent tych kazań nie czytał? Wszakże dość było zaglądnąć do spisu. Jeżeli ich nie czytał, jakże mógł zabrać się do krytyki? Jeżeli je czytał, dlaczego o nich zamilczał? Dlaczego przynajmniej nie wspomniał, że między tematami „powszednimi* są „oryginalne44 i „świeże?44 Nie wymaga się od recenzenta życzliwości, tem mniej przesadnych pochwał; ale słusznie żądać można, aby był sprawiedliwym. Suum cuique, oto zasada, której przedewszystkiem w krytyce trzymać się należy, inaczej można łatwo wyrządzić krzywdę autorowi i zaszkodzić dobrej sprawie44.
Druk ukończony dnia 23 wizesnia 1889 r.