Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie WykÅ‚ad 8 - Optymalne opodatkowanie w czasie - dr Maciej Bukowski Katedra Ekonomii I SGH 10 grudnia 2008 dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie O czym mówiliÅ›my ostatnio? 1 Podatki spotykane w praktyce zawsze szkodzÄ… gospodarce, zaburzajÄ…c alokacjÄ™ czynników produkcji i obniżajÄ…c dobrobyt, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie O czym mówiliÅ›my ostatnio? 1 Podatki spotykane w praktyce zawsze szkodzÄ… gospodarce, zaburzajÄ…c alokacjÄ™ czynników produkcji i obniżajÄ…c dobrobyt, 2 Optymalne opodatkowanie oznacza wiÄ™c ustalenie takiej struktury opodatkowania (dla ustalonych wydatków), która minimalizuje to znieksztaÅ‚cenie, maksymalizujÄ…c użyteczność gospodarstwa domowego, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie O czym mówiliÅ›my ostatnio? 1 Podatki spotykane w praktyce zawsze szkodzÄ… gospodarce, zaburzajÄ…c alokacjÄ™ czynników produkcji i obniżajÄ…c dobrobyt, 2 Optymalne opodatkowanie oznacza wiÄ™c ustalenie takiej struktury opodatkowania (dla ustalonych wydatków), która minimalizuje to znieksztaÅ‚cenie, maksymalizujÄ…c użyteczność gospodarstwa domowego, 3 RozwiÄ…zane przez nas statyczne problemy optymalnego opodatkowania implikujÄ…, że rzÄ…d projektujÄ…c system podatkowy powinien brać pod uwagÄ™ elastycznoÅ›ci dochodowe i cenowe popytu na poszczególne dobra podlegajÄ…ce opodatkowaniu, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie O czym mówiliÅ›my ostatnio? 1 Podatki spotykane w praktyce zawsze szkodzÄ… gospodarce, zaburzajÄ…c alokacjÄ™ czynników produkcji i obniżajÄ…c dobrobyt, 2 Optymalne opodatkowanie oznacza wiÄ™c ustalenie takiej struktury opodatkowania (dla ustalonych wydatków), która minimalizuje to znieksztaÅ‚cenie, maksymalizujÄ…c użyteczność gospodarstwa domowego, 3 RozwiÄ…zane przez nas statyczne problemy optymalnego opodatkowania implikujÄ…, że rzÄ…d projektujÄ…c system podatkowy powinien brać pod uwagÄ™ elastycznoÅ›ci dochodowe i cenowe popytu na poszczególne dobra podlegajÄ…ce opodatkowaniu, 4 Silniej opodatkowane powinny być dobra o niższej elastycznoÅ›ci cenowej i/lub dochodowej popytu, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie O czym mówiliÅ›my ostatnio? 1 Podatki spotykane w praktyce zawsze szkodzÄ… gospodarce, zaburzajÄ…c alokacjÄ™ czynników produkcji i obniżajÄ…c dobrobyt, 2 Optymalne opodatkowanie oznacza wiÄ™c ustalenie takiej struktury opodatkowania (dla ustalonych wydatków), która minimalizuje to znieksztaÅ‚cenie, maksymalizujÄ…c użyteczność gospodarstwa domowego, 3 RozwiÄ…zane przez nas statyczne problemy optymalnego opodatkowania implikujÄ…, że rzÄ…d projektujÄ…c system podatkowy powinien brać pod uwagÄ™ elastycznoÅ›ci dochodowe i cenowe popytu na poszczególne dobra podlegajÄ…ce opodatkowaniu, 4 Silniej opodatkowane powinny być dobra o niższej elastycznoÅ›ci cenowej i/lub dochodowej popytu, 5 Ponieważ preferencji ludzi nie obserwujemy bezpoÅ›rednio w praktyce o strukturze opodatkowania powinny decydować krytyczne obserwacje reakcji gospodarstw domowych na zmiany stawek podatkowych. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Spojrzenie statyczne vs dynamiczne 1 W ujÄ™ciu statycznym tj. w sytuacji gdy nasz dzisiejszy wybór ma znaczenie tylko dziÅ›, a nie wpÅ‚ywa na to co bÄ™dzie jutro, okazaÅ‚o siÄ™, że stawki podatku VAT powinny być odwrotnie skorelowane z cenowÄ… elastycznoÅ›ciÄ… popytu na różne dobra, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Spojrzenie statyczne vs dynamiczne 1 W ujÄ™ciu statycznym tj. w sytuacji gdy nasz dzisiejszy wybór ma znaczenie tylko dziÅ›, a nie wpÅ‚ywa na to co bÄ™dzie jutro, okazaÅ‚o siÄ™, że stawki podatku VAT powinny być odwrotnie skorelowane z cenowÄ… elastycznoÅ›ciÄ… popytu na różne dobra, 2 Możemy spytać o to czy twierdzenie to zachowa siÄ™ także w sytuacji dynamicznej tj. wtedy gdy dzisiejsze decyzje modyfikujÄ… przyszÅ‚ość, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Spojrzenie statyczne vs dynamiczne 1 W ujÄ™ciu statycznym tj. w sytuacji gdy nasz dzisiejszy wybór ma znaczenie tylko dziÅ›, a nie wpÅ‚ywa na to co bÄ™dzie jutro, okazaÅ‚o siÄ™, że stawki podatku VAT powinny być odwrotnie skorelowane z cenowÄ… elastycznoÅ›ciÄ… popytu na różne dobra, 2 Możemy spytać o to czy twierdzenie to zachowa siÄ™ także w sytuacji dynamicznej tj. wtedy gdy dzisiejsze decyzje modyfikujÄ… przyszÅ‚ość, 3 O ile wyborem statycznym byÅ‚ wybór struktury stawek podatku VAT gdy znany już byÅ‚ ogólny poziom wydatków konsumpcyjnych, to wybór dynamiczny oznacza wybór miÄ™dzy poziomem konsumpcji/oszczÄ™dnoÅ›ci dziÅ›, a poziomem konsumpcji jutro, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Spojrzenie statyczne vs dynamiczne 1 W ujÄ™ciu statycznym tj. w sytuacji gdy nasz dzisiejszy wybór ma znaczenie tylko dziÅ›, a nie wpÅ‚ywa na to co bÄ™dzie jutro, okazaÅ‚o siÄ™, że stawki podatku VAT powinny być odwrotnie skorelowane z cenowÄ… elastycznoÅ›ciÄ… popytu na różne dobra, 2 Możemy spytać o to czy twierdzenie to zachowa siÄ™ także w sytuacji dynamicznej tj. wtedy gdy dzisiejsze decyzje modyfikujÄ… przyszÅ‚ość, 3 O ile wyborem statycznym byÅ‚ wybór struktury stawek podatku VAT gdy znany już byÅ‚ ogólny poziom wydatków konsumpcyjnych, to wybór dynamiczny oznacza wybór miÄ™dzy poziomem konsumpcji/oszczÄ™dnoÅ›ci dziÅ›, a poziomem konsumpcji jutro, 4 W centrum tego wyboru jest wybór poziomu inwestycji w kapitaÅ‚ produkcyjny - w skali makro bowiem tylko inwestowanie pozwala na transformowanie dzisiejszego produktu w produkt jutrzejszy. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Podstawowe oznaczenia 1 Rozpatrujemy gospodarkÄ™, w której w każdej chwili t e" 0 gospodarstwo domowe podejmuje decyzje o poziomie konsumpcji ct, liczbie przepracowanych godzin nt i inwestycjach it, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Podstawowe oznaczenia 1 Rozpatrujemy gospodarkÄ™, w której w każdej chwili t e" 0 gospodarstwo domowe podejmuje decyzje o poziomie konsumpcji ct, liczbie przepracowanych godzin nt i inwestycjach it, 2 Gospodarstwo uzyskuje dochód z pracy wtnt i kapitaÅ‚u rtkt, maksymalizujÄ…c zdyskontowanÄ… użyteczność z caÅ‚ego życia, przy czym czynnikiem dyskontujÄ…cym jest 0 < ² < 1, zaÅ› chwilowa użyteczność u(ct, nt) zależy od konsumpcji i pracy w chwili t > 0, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Podstawowe oznaczenia 1 Rozpatrujemy gospodarkÄ™, w której w każdej chwili t e" 0 gospodarstwo domowe podejmuje decyzje o poziomie konsumpcji ct, liczbie przepracowanych godzin nt i inwestycjach it, 2 Gospodarstwo uzyskuje dochód z pracy wtnt i kapitaÅ‚u rtkt, maksymalizujÄ…c zdyskontowanÄ… użyteczność z caÅ‚ego życia, przy czym czynnikiem dyskontujÄ…cym jest 0 < ² < 1, zaÅ› chwilowa użyteczność u(ct, nt) zależy od konsumpcji i pracy w chwili t > 0, 3 RzÄ…d nakÅ‚ada podatki na konsumpcjÄ™ Ätc, inwestycje Äti, dochód z pracy Ätn oraz dochód z kapitaÅ‚u Ätk, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Podstawowe oznaczenia 1 Rozpatrujemy gospodarkÄ™, w której w każdej chwili t e" 0 gospodarstwo domowe podejmuje decyzje o poziomie konsumpcji ct, liczbie przepracowanych godzin nt i inwestycjach it, 2 Gospodarstwo uzyskuje dochód z pracy wtnt i kapitaÅ‚u rtkt, maksymalizujÄ…c zdyskontowanÄ… użyteczność z caÅ‚ego życia, przy czym czynnikiem dyskontujÄ…cym jest 0 < ² < 1, zaÅ› chwilowa użyteczność u(ct, nt) zależy od konsumpcji i pracy w chwili t > 0, 3 RzÄ…d nakÅ‚ada podatki na konsumpcjÄ™ Ätc, inwestycje Äti, dochód z pracy Ätn oraz dochód z kapitaÅ‚u Ätk, 4 Produkcja w gospodarce powstaje dziÄ™ki zaangażowaniu kapitaÅ‚u i pracy, co obrazuje funkcja F (kt, nt), przy czym czynniki produkcji (praca i kapitaÅ‚) wynagradzane sÄ… po swoich produktach kraÅ„cowych produktywnoÅ›ciach tzn. odpowiednio wt = Fn(kt, nt) oraz rt = Fk(kt, nt). dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Problem gospodarstwa domowego 1 Gospodarstwo domowe maksymalizuje użyteczność z konsumpcji i pracy, pod warunkiem ograniczenia budżetowego: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Problem gospodarstwa domowego 1 Gospodarstwo domowe maksymalizuje użyteczność z konsumpcji i pracy, pod warunkiem ograniczenia budżetowego: "
max ²tu(ct, nt) ct,nt ,it,kt+1 t=0 p.w. (1 + Ätc)ct + (1 + Äti )it d" (1 - Ätn)wtnt + (1 - Ätk)rtkt kt+1 d" (1 - ´)kt + it dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Problem gospodarstwa domowego 1 Gospodarstwo domowe maksymalizuje użyteczność z konsumpcji i pracy, pod warunkiem ograniczenia budżetowego: "
max ²tu(ct, nt) ct,nt ,it,kt+1 t=0 p.w. (1 + Ätc)ct + (1 + Äti )it d" (1 - Ätn)wtnt + (1 - Ätk)rtkt kt+1 d" (1 - ´)kt + it 2 gdzie oba widoczne ograniczenia budżetowe obowiÄ…zujÄ… dla każdej chwili t > 0 tzn. jest ich nieskoÅ„czenie wiele, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Problem gospodarstwa domowego 1 Gospodarstwo domowe maksymalizuje użyteczność z konsumpcji i pracy, pod warunkiem ograniczenia budżetowego: "
max ²tu(ct, nt) ct,nt ,it,kt+1 t=0 p.w. (1 + Ätc)ct + (1 + Äti )it d" (1 - Ätn)wtnt + (1 - Ätk)rtkt kt+1 d" (1 - ´)kt + it 2 gdzie oba widoczne ograniczenia budżetowe obowiÄ…zujÄ… dla każdej chwili t > 0 tzn. jest ich nieskoÅ„czenie wiele, 3 pierwsze z nich zrównuje wydatki gospodarstwa domowego na konsumpcjÄ™ (1 + Ätc)ct i inwestycje (1 + Äti )it po opodatkowaniu z pomniejszonymi o zapÅ‚acone podatki dochodami z pracy wtnt (1 - Ätn)wtnt i kapitaÅ‚u (1 - Ätk)rtkt. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Problem firmy i rzÄ…du 1 Firmy sÄ… doskonale konkurencyjne, a tym samym czynniki produkcji sÄ… wynagradzane po swoich kraÅ„cowych produktywnoÅ›ciach tzn. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Problem firmy i rzÄ…du 1 Firmy sÄ… doskonale konkurencyjne, a tym samym czynniki produkcji sÄ… wynagradzane po swoich kraÅ„cowych produktywnoÅ›ciach tzn. wt = Fn(kt, nt) rt = Fk(kt, nt) dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Problem firmy i rzÄ…du 1 Firmy sÄ… doskonale konkurencyjne, a tym samym czynniki produkcji sÄ… wynagradzane po swoich kraÅ„cowych produktywnoÅ›ciach tzn. wt = Fn(kt, nt) rt = Fk(kt, nt) 2 Z kolei rzÄ…d prowadzi zrównoważony budżet, wydajÄ…c na konsumpcjÄ™ to co zgromadziÅ‚ w podatkach: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Problem firmy i rzÄ…du 1 Firmy sÄ… doskonale konkurencyjne, a tym samym czynniki produkcji sÄ… wynagradzane po swoich kraÅ„cowych produktywnoÅ›ciach tzn. wt = Fn(kt, nt) rt = Fk(kt, nt) 2 Z kolei rzÄ…d prowadzi zrównoważony budżet, wydajÄ…c na konsumpcjÄ™ to co zgromadziÅ‚ w podatkach: gt = Ätcct + Äti it + Ätnwtnt + Ätkrtkt dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Problem firmy i rzÄ…du 1 Firmy sÄ… doskonale konkurencyjne, a tym samym czynniki produkcji sÄ… wynagradzane po swoich kraÅ„cowych produktywnoÅ›ciach tzn. wt = Fn(kt, nt) rt = Fk(kt, nt) 2 Z kolei rzÄ…d prowadzi zrównoważony budżet, wydajÄ…c na konsumpcjÄ™ to co zgromadziÅ‚ w podatkach: gt = Ätcct + Äti it + Ätnwtnt + Ätkrtkt 3 Zsumowanie ograniczeÅ„ budżetowych firmy (niepokazaliÅ›my go jawnie) i gospodarstwa daje ograniczenie dla caÅ‚ej gospodarki: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Problem firmy i rzÄ…du 1 Firmy sÄ… doskonale konkurencyjne, a tym samym czynniki produkcji sÄ… wynagradzane po swoich kraÅ„cowych produktywnoÅ›ciach tzn. wt = Fn(kt, nt) rt = Fk(kt, nt) 2 Z kolei rzÄ…d prowadzi zrównoważony budżet, wydajÄ…c na konsumpcjÄ™ to co zgromadziÅ‚ w podatkach: gt = Ätcct + Äti it + Ätnwtnt + Ätkrtkt 3 Zsumowanie ograniczeÅ„ budżetowych firmy (niepokazaliÅ›my go jawnie) i gospodarstwa daje ograniczenie dla caÅ‚ej gospodarki: gt + ct + it = F (kt, nt) dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (1) 1 ZakÅ‚adamy, że Å›cieżka wydatków rzÄ…dowych gt jest dana i ustalona - w takim wypadku równowagÄ… konkurencyjnÄ… (rynkowÄ…) nazywamy: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (1) 1 ZakÅ‚adamy, że Å›cieżka wydatków rzÄ…dowych gt jest dana i ustalona - w takim wypadku równowagÄ… konkurencyjnÄ… (rynkowÄ…) nazywamy: alokacjÄ™ producenta i konsumenta (ct, nt, it, kt+1)" , t=0 dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (1) 1 ZakÅ‚adamy, że Å›cieżka wydatków rzÄ…dowych gt jest dana i ustalona - w takim wypadku równowagÄ… konkurencyjnÄ… (rynkowÄ…) nazywamy: alokacjÄ™ producenta i konsumenta (ct, nt, it, kt+1)" , t=0 Å›cieżkÄ™ cen (wt, rt)" t=0 dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (1) 1 ZakÅ‚adamy, że Å›cieżka wydatków rzÄ…dowych gt jest dana i ustalona - w takim wypadku równowagÄ… konkurencyjnÄ… (rynkowÄ…) nazywamy: alokacjÄ™ producenta i konsumenta (ct, nt, it, kt+1)" , t=0 Å›cieżkÄ™ cen (wt, rt)" t=0 c i n k Å›cieżkÄ™ podatków (Ät , Ät , Ät , Ät )" t=0 dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (1) 1 ZakÅ‚adamy, że Å›cieżka wydatków rzÄ…dowych gt jest dana i ustalona - w takim wypadku równowagÄ… konkurencyjnÄ… (rynkowÄ…) nazywamy: alokacjÄ™ producenta i konsumenta (ct, nt, it, kt+1)" , t=0 Å›cieżkÄ™ cen (wt, rt)" t=0 c i n k Å›cieżkÄ™ podatków (Ät , Ät , Ät , Ät )" t=0 2 ustalone w ten sposób, że: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (1) 1 ZakÅ‚adamy, że Å›cieżka wydatków rzÄ…dowych gt jest dana i ustalona - w takim wypadku równowagÄ… konkurencyjnÄ… (rynkowÄ…) nazywamy: alokacjÄ™ producenta i konsumenta (ct, nt, it, kt+1)" , t=0 Å›cieżkÄ™ cen (wt, rt)" t=0 c i n k Å›cieżkÄ™ podatków (Ät , Ät , Ät , Ät )" t=0 2 ustalone w ten sposób, że: dla danych podatków Ä oraz cen (w, r), Å›cieżka alokacji rozwiÄ…zuje problem konsumenta, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (1) 1 ZakÅ‚adamy, że Å›cieżka wydatków rzÄ…dowych gt jest dana i ustalona - w takim wypadku równowagÄ… konkurencyjnÄ… (rynkowÄ…) nazywamy: alokacjÄ™ producenta i konsumenta (ct, nt, it, kt+1)" , t=0 Å›cieżkÄ™ cen (wt, rt)" t=0 c i n k Å›cieżkÄ™ podatków (Ät , Ät , Ät , Ät )" t=0 2 ustalone w ten sposób, że: dla danych podatków Ä oraz cen (w, r), Å›cieżka alokacji rozwiÄ…zuje problem konsumenta, dla danych cen (w, r) i podatków Ä zaangażowanie czynników jest takie, że sÄ… one wynagradzane po kraÅ„cowych produktywnoÅ›ciach: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (1) 1 ZakÅ‚adamy, że Å›cieżka wydatków rzÄ…dowych gt jest dana i ustalona - w takim wypadku równowagÄ… konkurencyjnÄ… (rynkowÄ…) nazywamy: alokacjÄ™ producenta i konsumenta (ct, nt, it, kt+1)" , t=0 Å›cieżkÄ™ cen (wt, rt)" t=0 c i n k Å›cieżkÄ™ podatków (Ät , Ät , Ät , Ät )" t=0 2 ustalone w ten sposób, że: dla danych podatków Ä oraz cen (w, r), Å›cieżka alokacji rozwiÄ…zuje problem konsumenta, dla danych cen (w, r) i podatków Ä zaangażowanie czynników jest takie, że sÄ… one wynagradzane po kraÅ„cowych produktywnoÅ›ciach: wt = Fn(kt, nt) rt = Fk(kt, nt) speÅ‚nione jest ograniczenie budżetowe rzÄ…du, a rynek siÄ™ oczyszcza: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (1) 1 ZakÅ‚adamy, że Å›cieżka wydatków rzÄ…dowych gt jest dana i ustalona - w takim wypadku równowagÄ… konkurencyjnÄ… (rynkowÄ…) nazywamy: alokacjÄ™ producenta i konsumenta (ct, nt, it, kt+1)" , t=0 Å›cieżkÄ™ cen (wt, rt)" t=0 c i n k Å›cieżkÄ™ podatków (Ät , Ät , Ät , Ät )" t=0 2 ustalone w ten sposób, że: dla danych podatków Ä oraz cen (w, r), Å›cieżka alokacji rozwiÄ…zuje problem konsumenta, dla danych cen (w, r) i podatków Ä zaangażowanie czynników jest takie, że sÄ… one wynagradzane po kraÅ„cowych produktywnoÅ›ciach: wt = Fn(kt, nt) rt = Fk(kt, nt) speÅ‚nione jest ograniczenie budżetowe rzÄ…du, a rynek siÄ™ oczyszcza: gt + ct + it = F (kt, nt) dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (2) 1 Problem Lagrange a dla firmy jest już rozwiÄ…zany (zrównanie cen z kraÅ„cowymi produktywnoÅ›ciami), natomiast problem gospodarstwa domowego ma postać: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (2) 1 Problem Lagrange a dla firmy jest już rozwiÄ…zany (zrównanie cen z kraÅ„cowymi produktywnoÅ›ciami), natomiast problem gospodarstwa domowego ma postać: "
- (1 - Ätk)rtkt] - µt × [kt+1 - (1 - ´)kt - it] dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (2) 1 Problem Lagrange a dla firmy jest już rozwiÄ…zany (zrównanie cen z kraÅ„cowymi produktywnoÅ›ciami), natomiast problem gospodarstwa domowego ma postać: "
- (1 - Ätk)rtkt] - µt × [kt+1 - (1 - ´)kt - it] 2 przy czym zauważmy, że mnożników Lagrange a t i µt jest nieskoÅ„czenie wiele (bo każde zwiÄ…zane jest z jednym z nieskoÅ„czenie wielu chwilowych ograniczeÅ„ budżetowych. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (3) 1 Warunki pierwszego rzÄ™du (tzn. pochodne funkcji Lagrange a) wzglÄ™dem konsumpcji ct i pracy nt przyjmujÄ… postać: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (3) 1 Warunki pierwszego rzÄ™du (tzn. pochodne funkcji Lagrange a) wzglÄ™dem konsumpcji ct i pracy nt przyjmujÄ… postać: "L0 = ²tuc(ct, nt) - t(1 + Ätc) = 0 "ct "L0 = ²tun(ct, nt) + t(1 - Ätn)wt = 0 "nt dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (3) 1 Warunki pierwszego rzÄ™du (tzn. pochodne funkcji Lagrange a) wzglÄ™dem konsumpcji ct i pracy nt przyjmujÄ… postać: "L0 = ²tuc(ct, nt) - t(1 + Ätc) = 0 "ct "L0 = ²tun(ct, nt) + t(1 - Ätn)wt = 0 "nt "u "u 2 gdzie uc = oraz un = sÄ… pochodnymi czÄ…tkowymi funkcji "c "n u(ct, nt), dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (3) 1 Warunki pierwszego rzÄ™du (tzn. pochodne funkcji Lagrange a) wzglÄ™dem konsumpcji ct i pracy nt przyjmujÄ… postać: "L0 = ²tuc(ct, nt) - t(1 + Ätc) = 0 "ct "L0 = ²tun(ct, nt) + t(1 - Ätn)wt = 0 "nt "u "u 2 gdzie uc = oraz un = sÄ… pochodnymi czÄ…tkowymi funkcji "c "n u(ct, nt), 3 Z kolei warunki pierwszego rzÄ™du wzglÄ™dem inwestycji it i kapitaÅ‚u kt+1 to: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (3) 1 Warunki pierwszego rzÄ™du (tzn. pochodne funkcji Lagrange a) wzglÄ™dem konsumpcji ct i pracy nt przyjmujÄ… postać: "L0 = ²tuc(ct, nt) - t(1 + Ätc) = 0 "ct "L0 = ²tun(ct, nt) + t(1 - Ätn)wt = 0 "nt "u "u 2 gdzie uc = oraz un = sÄ… pochodnymi czÄ…tkowymi funkcji "c "n u(ct, nt), 3 Z kolei warunki pierwszego rzÄ™du wzglÄ™dem inwestycji it i kapitaÅ‚u kt+1 to: "L0 = -t(1 + Äti ) + µt = 0 "it "L0 = t+1(1 - Ätk )rt - µt + µt+1(1 - ´) = 0 +1 "kt+1 dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (4) 1 PoÅ‚Ä…czmy ze sobÄ… warunki pierwszego rzÄ™du dla inwestycji i kapitaÅ‚u eliminujÄ…c z równaÅ„ mnożnik µt: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (4) 1 PoÅ‚Ä…czmy ze sobÄ… warunki pierwszego rzÄ™du dla inwestycji i kapitaÅ‚u eliminujÄ…c z równaÅ„ mnożnik µt:
t(1 + Äti ) = t+1 (1 + Äti )(1 - ´) + (1 - Ätk )rt+1 +1 +1 dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (4) 1 PoÅ‚Ä…czmy ze sobÄ… warunki pierwszego rzÄ™du dla inwestycji i kapitaÅ‚u eliminujÄ…c z równaÅ„ mnożnik µt:
t(1 + Äti ) = t+1 (1 + Äti )(1 - ´) + (1 - Ätk )rt+1 +1 +1 2 Przemnóżmy to równanie stronami przez kt+1 i zsumujmy od zera do nieskoÅ„czonoÅ›ci: " "
t(1 + Äti )kt+1 = t+1kt+1 (1 + Äti )(1 - ´) + (1 - Ätk )rt+1 +1 +1 t=0 t=0 dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (4) 1 PoÅ‚Ä…czmy ze sobÄ… warunki pierwszego rzÄ™du dla inwestycji i kapitaÅ‚u eliminujÄ…c z równaÅ„ mnożnik µt:
t(1 + Äti ) = t+1 (1 + Äti )(1 - ´) + (1 - Ätk )rt+1 +1 +1 2 Przemnóżmy to równanie stronami przez kt+1 i zsumujmy od zera do nieskoÅ„czonoÅ›ci: " "
t(1 + Äti )kt+1 = t+1kt+1 (1 + Äti )(1 - ´) + (1 - Ätk )rt+1 +1 +1 t=0 t=0 3 równanie to za chwilÄ™ wykorzystamy. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (5) 1 Podobnie jak poprzednio przemnóżmy ograniczenie budżetowe stronami przez t i zsumujmy od zera do nieskoÅ„czonoÅ›ci: " "
t (1 + Ätc)ct + (1 + Äti )it = t (1 - Ätn)wtnt + (1 - Ätk)rtkt t=0 t=0 dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (5) 1 Podobnie jak poprzednio przemnóżmy ograniczenie budżetowe stronami przez t i zsumujmy od zera do nieskoÅ„czonoÅ›ci: " "
t (1 + Ätc)ct + (1 + Äti )it = t (1 - Ätn)wtnt + (1 - Ätk)rtkt t=0 t=0 2 po uporzÄ…dkowaniu stronami, tak by z prawej strony znalazÅ‚ siÄ™ caÅ‚y kapitaÅ‚ oraz wykorzystaniu zwiÄ…zku miÄ™dzy inwestycjami i kapitaÅ‚em otrzymujemy: " "
t (1 + Ätc)ct + (1 - Ätn)wtnt = t ((1 - Ätk)rtkt- t=0 t=0
- (1 + Äti )(kt+1 - (1 - ´)kt dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (6) 1 Możemy teraz wykorzystać obliczonÄ… na poprzedzajÄ…cym slajdzie zależność, redukujÄ…c prawÄ… stronÄ™ powyższego równania do wartoÅ›ci w chwili t = 0 (pozostaÅ‚e wyrazy dla t > 0 siÄ™ redukujÄ…): dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (6) 1 Możemy teraz wykorzystać obliczonÄ… na poprzedzajÄ…cym slajdzie zależność, redukujÄ…c prawÄ… stronÄ™ powyższego równania do wartoÅ›ci w chwili t = 0 (pozostaÅ‚e wyrazy dla t > 0 siÄ™ redukujÄ…): "
k t (1 + Ätc)ct + (1 - Ätn)wtnt = 0 ((1 - Ä0 )r0 + (1 + Äti )(1 - ´))k0 t=0 2 możemy teraz wykorzystać warunki pierwszego rzÄ™du wzglÄ™dem konsumpcji i pracy wstawiajÄ…c w miejsce t(1 + Ätc) oraz t(1 - Ätn)wt zdyskontowane kraÅ„cowe użytecznoÅ›ci i otrzymujÄ…c: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga konkurencyjna (6) 1 Możemy teraz wykorzystać obliczonÄ… na poprzedzajÄ…cym slajdzie zależność, redukujÄ…c prawÄ… stronÄ™ powyższego równania do wartoÅ›ci w chwili t = 0 (pozostaÅ‚e wyrazy dla t > 0 siÄ™ redukujÄ…): "
k t (1 + Ätc)ct + (1 - Ätn)wtnt = 0 ((1 - Ä0 )r0 + (1 + Äti )(1 - ´))k0 t=0 2 możemy teraz wykorzystać warunki pierwszego rzÄ™du wzglÄ™dem konsumpcji i pracy wstawiajÄ…c w miejsce t(1 + Ätc) oraz t(1 - Ätn)wt zdyskontowane kraÅ„cowe użytecznoÅ›ci i otrzymujÄ…c: "
k ²t uc(ct, nt)ct + un(ct, nt)nt = u0 ((1 - Ä0 )r0 + (1 + Äti )(1 - ´))k0 t=0 3 jest to dynamiczna, miÄ™dzyokresowa wersja warunku implementowalnoÅ›ci (wykonalnoÅ›ci) polityki podatkowej. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga Ramseya (1) 1 Podobnie jak w przypadku statycznym równowagÄ… Ramseya nazywamy politykÄ™ podatkowÄ… Ä oraz optymalne odpowiedzi na nie ze strony gospodarstw domowych i firm (c(Ä), i(Ä), n(Ä), w(Ä), r(Ä)), takie, że polityka ta maksymalizuje użyteczność gospodarstwa domowego w zbiorze wszystkich równowag konkurencyjnych, przy zaÅ‚ożeniu, że speÅ‚nione jest ograniczenie budżetowe rzÄ…du: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga Ramseya (1) 1 Podobnie jak w przypadku statycznym równowagÄ… Ramseya nazywamy politykÄ™ podatkowÄ… Ä oraz optymalne odpowiedzi na nie ze strony gospodarstw domowych i firm (c(Ä), i(Ä), n(Ä), w(Ä), r(Ä)), takie, że polityka ta maksymalizuje użyteczność gospodarstwa domowego w zbiorze wszystkich równowag konkurencyjnych, przy zaÅ‚ożeniu, że speÅ‚nione jest ograniczenie budżetowe rzÄ…du: "
Ä " arg max u(ct(Ä ), nt(Ä ))
Ä t=0 p.w. gt = Ätcct + Ätiit + Ätnwtnt + Ätkrtkt dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Równowaga Ramseya (1) 1 Podobnie jak w przypadku statycznym równowagÄ… Ramseya nazywamy politykÄ™ podatkowÄ… Ä oraz optymalne odpowiedzi na nie ze strony gospodarstw domowych i firm (c(Ä), i(Ä), n(Ä), w(Ä), r(Ä)), takie, że polityka ta maksymalizuje użyteczność gospodarstwa domowego w zbiorze wszystkich równowag konkurencyjnych, przy zaÅ‚ożeniu, że speÅ‚nione jest ograniczenie budżetowe rzÄ…du: "
Ä " arg max u(ct(Ä ), nt(Ä ))
Ä t=0 p.w. gt = Ätcct + Ätiit + Ätnwtnt + Ätkrtkt 2 Tu także szukajÄ…c równowagi Ramseya posiÅ‚kujemy siÄ™ warunkami wykonalnoÅ›ci polityki i jej osiÄ…galnoÅ›ci. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (1) 1 Oznaczmy V (c, n, ) = u(c, n) + (ucc + unn), wtedy problem Ramseya sprowadza siÄ™ do rozwiÄ…zania problemu: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (1) 1 Oznaczmy V (c, n, ) = u(c, n) + (ucc + unn), wtedy problem Ramseya sprowadza siÄ™ do rozwiÄ…zania problemu: "
max ²tV (ct, nt, ) ct ,nt,kt+1 t=0 p.w. gt + ct + kt+1 = F (kt, nt) + (1 - ´)kt dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (1) 1 Oznaczmy V (c, n, ) = u(c, n) + (ucc + unn), wtedy problem Ramseya sprowadza siÄ™ do rozwiÄ…zania problemu: "
max ²tV (ct, nt, ) ct ,nt,kt+1 t=0 p.w. gt + ct + kt+1 = F (kt, nt) + (1 - ´)kt 2 Co oznacza funkcjÄ™ Lagrange a postaci: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (1) 1 Oznaczmy V (c, n, ) = u(c, n) + (ucc + unn), wtedy problem Ramseya sprowadza siÄ™ do rozwiÄ…zania problemu: "
max ²tV (ct, nt, ) ct ,nt,kt+1 t=0 p.w. gt + ct + kt+1 = F (kt, nt) + (1 - ´)kt 2 Co oznacza funkcjÄ™ Lagrange a postaci: "
L = ²tV (ct, nt, ) - Ćt(gt + ct + kt+1 - F (kt, nt) - (1 - ´)kt) t=0 dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (2) 1 Funkcja ta implikuje nastÄ™pujÄ…ce warunki pierwszego rzÄ™du: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (2) 1 Funkcja ta implikuje nastÄ™pujÄ…ce warunki pierwszego rzÄ™du: "L = ²tVc(ct, nt, ) - Ćt = 0 "ct "L = ²tVn(ct, nt, ) + ĆtFn(kt, nt) = 0 "nt "L = -Ćt + Ćt+1(1 - ´ + Fk(kt, nt) = 0 "kt+1 dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (2) 1 Funkcja ta implikuje nastÄ™pujÄ…ce warunki pierwszego rzÄ™du: "L = ²tVc(ct, nt, ) - Ćt = 0 "ct "L = ²tVn(ct, nt, ) + ĆtFn(kt, nt) = 0 "nt "L = -Ćt + Ćt+1(1 - ´ + Fk(kt, nt) = 0 "kt+1 2 Co w szczególnoÅ›ci oznacza, że : dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (2) 1 Funkcja ta implikuje nastÄ™pujÄ…ce warunki pierwszego rzÄ™du: "L = ²tVc(ct, nt, ) - Ćt = 0 "ct "L = ²tVn(ct, nt, ) + ĆtFn(kt, nt) = 0 "nt "L = -Ćt + Ćt+1(1 - ´ + Fk(kt, nt) = 0 "kt+1 2 Co w szczególnoÅ›ci oznacza, że : Vc(ct, nt, ) = ²(1 - ´ + Fk(kt, nt)) Vc(ct+1, nt+1, ) dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (3) 1 Zauważmy, że z warunków pierwszego rzÄ™du dla gospodarstwa domowego (definiujÄ…cych jego optymalne postÄ™powanie) można wyprowadzić bardzo podobnÄ… zależność: dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (3) 1 Zauważmy, że z warunków pierwszego rzÄ™du dla gospodarstwa domowego (definiujÄ…cych jego optymalne postÄ™powanie) można wyprowadzić bardzo podobnÄ… zależność:
(1 + Äti )(1 + Ätc ) (1 - Ätk ) +1 +1 = ² 1 - ´ + Fk(kt, nt) (1 + Ätc)(1 + Äti ) (1 + Äti ) +1 +1 dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (3) 1 Zauważmy, że z warunków pierwszego rzÄ™du dla gospodarstwa domowego (definiujÄ…cych jego optymalne postÄ™powanie) można wyprowadzić bardzo podobnÄ… zależność:
(1 + Äti )(1 + Ätc ) (1 - Ätk ) +1 +1 = ² 1 - ´ + Fk(kt, nt) (1 + Ätc)(1 + Äti ) (1 + Äti ) +1 +1 2 W dÅ‚ugim okresie wszystkie wielkoÅ›ci sÄ… ustalone tzn. np. Ätc = Ätc = Äc czy Vc(ct+1, nt+1, ) = Vc(ct, nt, ) = Vc(c, n, ) - +1 oznacza to, że oba warunki pierwszego rzÄ™du redukujÄ… siÄ™ do: 1 = ²(1 - ´ + Fk(k, n)
(1 - Äk) 1 = ² 1 - ´ + Fk(k, n) (1 + Äi ) dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (3) 1 Zauważmy, że z warunków pierwszego rzÄ™du dla gospodarstwa domowego (definiujÄ…cych jego optymalne postÄ™powanie) można wyprowadzić bardzo podobnÄ… zależność:
(1 + Äti )(1 + Ätc ) (1 - Ätk ) +1 +1 = ² 1 - ´ + Fk(kt, nt) (1 + Ätc)(1 + Äti ) (1 + Äti ) +1 +1 2 W dÅ‚ugim okresie wszystkie wielkoÅ›ci sÄ… ustalone tzn. np. Ätc = Ätc = Äc czy Vc(ct+1, nt+1, ) = Vc(ct, nt, ) = Vc(c, n, ) - +1 oznacza to, że oba warunki pierwszego rzÄ™du redukujÄ… siÄ™ do: 1 = ²(1 - ´ + Fk(k, n)
(1 - Äk) 1 = ² 1 - ´ + Fk(k, n) (1 + Äi ) 3 co może być speÅ‚nione jednoczeÅ›nie tylko wtedy gdy Äi = -Äk tzn. podatek naÅ‚ożony na kapitaÅ‚ musi być zrekompensowany subsydium do inwestycji. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (4) 1 JeÅ›li rzÄ…d nie chce oddawać tego co przejÄ…Å‚ w postaci podatku od zysku w formie subsydium do inwestycji powinien przyjąć Äk = Äi = 0 tzn nie opodatkowywać kapitaÅ‚u, gdyż to w szczególny sposób zaburza alokacjÄ™, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Dynamiczny problem Ramseya (4) 1 JeÅ›li rzÄ…d nie chce oddawać tego co przejÄ…Å‚ w postaci podatku od zysku w formie subsydium do inwestycji powinien przyjąć Äk = Äi = 0 tzn nie opodatkowywać kapitaÅ‚u, gdyż to w szczególny sposób zaburza alokacjÄ™, 2 Podatki konsumpcyjne i podatki naÅ‚ożone na pÅ‚ace sÄ… zwiÄ…zane analogicznÄ… zależnoÅ›ciÄ… (Än = -Äc) o ile preferencje sÄ… homotetyczne (bez dowodu), jeÅ›li tak nie jest to zależność miÄ™dzy nimi jest skomplikowana i dana w sposób uwikÅ‚any przez warunek: Vn(ct, nt, ) = -Fn(kt, nt) Vc(ct, nt, ) 3 KoÅ„czy to problem optymalnego opodatkowania w wersji dynamicznej. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Interpretacja 1 Zalecenie mówiÄ…ce, żeby nie opodatkowywać dochodów z kapitaÅ‚u, a jeÅ›li to robimy to żeby subsudiować inwestycje bierze siÄ™ stÄ…d, że inwestowanie jest jedynym sposobem na jutrzejszy produkt, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Interpretacja 1 Zalecenie mówiÄ…ce, żeby nie opodatkowywać dochodów z kapitaÅ‚u, a jeÅ›li to robimy to żeby subsudiować inwestycje bierze siÄ™ stÄ…d, że inwestowanie jest jedynym sposobem na jutrzejszy produkt, 2 JeÅ›li opodatkowujemy inwestycje/zwrot z inwestycji to zniechÄ™camy do oszczÄ™dzania co szcególnie silnie obniża ogólny dobrobyt, dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Interpretacja 1 Zalecenie mówiÄ…ce, żeby nie opodatkowywać dochodów z kapitaÅ‚u, a jeÅ›li to robimy to żeby subsudiować inwestycje bierze siÄ™ stÄ…d, że inwestowanie jest jedynym sposobem na jutrzejszy produkt, 2 JeÅ›li opodatkowujemy inwestycje/zwrot z inwestycji to zniechÄ™camy do oszczÄ™dzania co szcególnie silnie obniża ogólny dobrobyt, 3 Istnienie podatków typu CIT czy DIV (od dywidendy) Å‚Ä…czy siÄ™ czÄ™sto z celowymi ulgami inwestycyjnymi, co jednak znieksztaÅ‚ca zachowanie firm preferujÄ…c jedne inwestycje wzglÄ™dem innych (np. budynki vs R&D), dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Interpretacja 1 Zalecenie mówiÄ…ce, żeby nie opodatkowywać dochodów z kapitaÅ‚u, a jeÅ›li to robimy to żeby subsudiować inwestycje bierze siÄ™ stÄ…d, że inwestowanie jest jedynym sposobem na jutrzejszy produkt, 2 JeÅ›li opodatkowujemy inwestycje/zwrot z inwestycji to zniechÄ™camy do oszczÄ™dzania co szcególnie silnie obniża ogólny dobrobyt, 3 Istnienie podatków typu CIT czy DIV (od dywidendy) Å‚Ä…czy siÄ™ czÄ™sto z celowymi ulgami inwestycyjnymi, co jednak znieksztaÅ‚ca zachowanie firm preferujÄ…c jedne inwestycje wzglÄ™dem innych (np. budynki vs R&D), 4 W optymalnym systemie podatkowym stawka CIT, podatku Belki, podatku od dywidendy i podobnych podatków byÅ‚aby zerowa lub bliska zeru - to, że tak siÄ™ nie dzieje wynika z niskiej popularnoÅ›ci spoÅ‚ecznej decyzji o nieopodatkowywaniu kapitalistów , dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Interpretacja 1 Zalecenie mówiÄ…ce, żeby nie opodatkowywać dochodów z kapitaÅ‚u, a jeÅ›li to robimy to żeby subsudiować inwestycje bierze siÄ™ stÄ…d, że inwestowanie jest jedynym sposobem na jutrzejszy produkt, 2 JeÅ›li opodatkowujemy inwestycje/zwrot z inwestycji to zniechÄ™camy do oszczÄ™dzania co szcególnie silnie obniża ogólny dobrobyt, 3 Istnienie podatków typu CIT czy DIV (od dywidendy) Å‚Ä…czy siÄ™ czÄ™sto z celowymi ulgami inwestycyjnymi, co jednak znieksztaÅ‚ca zachowanie firm preferujÄ…c jedne inwestycje wzglÄ™dem innych (np. budynki vs R&D), 4 W optymalnym systemie podatkowym stawka CIT, podatku Belki, podatku od dywidendy i podobnych podatków byÅ‚aby zerowa lub bliska zeru - to, że tak siÄ™ nie dzieje wynika z niskiej popularnoÅ›ci spoÅ‚ecznej decyzji o nieopodatkowywaniu kapitalistów , 5 Ogólne zalecenie mówiÄ…ce o zastÄ…pieniu CIT przez VAT i PIT obowiÄ…zuje. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne Przypomnienie Wprowadzenie Równowaga konkurencyjna i równowaga Ramseya Optymalne opodatkowanie w czasie Podsumowanie Wnioski ProjektujÄ…c szczegóły systemu podatkowego nie można abstrahować od zjawisk miÄ™dzyokresowych tzn. od tego jak nowa struktura opodatkowania przeÅ‚oży siÄ™ na zachowania ludzi i przyszÅ‚y dobrobyt. Generalna zasada z przypadku statycznego mówiÄ…ca, żeby opodatkowywać te czynniki, których podaż jest mniej elastyczna lub te produkty na które popyt jest mniej elastyczny tu także obowiÄ…zuje. Ponieważ podaż kapitaÅ‚u jest bardziej elastyczna niż podaż pracy - lepiej opodatkowywać pracÄ™ niż kapitaÅ‚. dr Maciej Bukowski Finanse Publiczne