Historia arkusz II czasy nowożytne do roku 1815


(Wpisuje zdający przed
Miejsce
rozpoczęciem pracy)
na naklejkę
z kodem
KOD ZDAJĄCEGO
MHI-W2B1P-021
EGZAMIN MATURALNY
Z HISTORII
CZASY NOWOŻYTNE DO ROKU 1815
ARKUSZ II
Arkusz II
MAJ
ROK 2002
Czas pracy 90 minut
Instrukcja dla zdającego
1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 12 stron.
Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu zespołu
nadzorującego egzamin.
2. Proszę uważnie czytać wszystkie polecenia.
3. Odpowiedzi trzeba zapisać czytelnie w miejscu na to
przeznaczonym przy każdym zadaniu.
4. Proszę pisać tylko w kolorze niebieskim lub czarnym;
nie pisać ołówkiem
5. Nie wolno używać korektora.
6. Błędne zapisy trzeba wyraxnie przekreSlić.
7. Wszelkie notatki należy sporządzać tylko w brudnopisie, który
nie będzie oceniany.
8. Obok każdego zadania podana jest maksymalna liczba
punktów, którą można uzyskać za jego poprawne rozwiązanie.
Za rozwiązanie
9. Do ostatniej kartki arkusza dołączona jest karta odpowiedzi,
wszystkich zadań
którą wypełnia egzaminator.
można otrzymać
40 punktów
Życzymy powodzenia!
(Wpisuje zdający przed rozpoczęciem pracy)
PESEL ZDAJĄCEGO
2 Egzamin maturalny z historii
Arkusz II  czasy nowożytne do roku 1815
Idea imperium Napoleona Bonapartego
yródło A
Uchwała Senatu z 18 maja 1804 r.
[w:] Michał Sczaniecki, Wybór xródeł do historii państwa i prawa w dobie nowożytnej, Warszawa 1987, s. 131
art.1
Rząd Republiki oddaje się w ręce Cesarza, który otrzymuje tytuł Cesarza Francuzów. Urzędnicy,
których on wyznaczy, wymierzać będą sprawiedliwoSć w imieniu Cesarza.
art. 2
Napoleon Bonaparte, obecny Pierwszy Konsul Republiki jest Cesarzem Francuzów.
art. 3
GodnoSć cesarska jest dziedziczna w linii prostej, naturalnej i prawej Napoleona Bonapartego,[...].
art. 5
Gdyby zaS nie było naturalnego i prawego sukcesora lub potomka przysposobionego przez
Napoleona Bonapartego, godnoSć cesarska spada na Józefa Bonapartego, [...].
art. 9
Członkowie rodziny cesarskiej mieć będą tytuły książąt francuskich, a najstarszy syn cesarza
będzie nosił tytuł księcia, następcy tronu.
art. 142
Propozycja niniejsza zostanie przedstawiona do przyjęcia ludowi.
yródło B
Laura księżna d`Abrantes, Pamiętniki,
[w:] T. Cegielski, K. Zielińska, Dzieje nowożytne, ćwiczenia xródłowe..., 1492-1815, Warszawa 1999, s. 54
Laura z domu Permon, księżna d`Abrantes (1784-1838) - żona Andoche Junota przyjaciela i adiutanta Napoleona, następnie gubernatora
Paryża
Pierwszego grudnia [1804 roku] senat przedłożył cesarzowi dekret ludu  gdyż można to
tak nazwać  który zawierał tegoż ludu głosy. Ów nowy plebiscyt stanowił rezultat szeSćdziesięciu
tysięcy list wyłożonych tak samo, jak wówczas, kiedy głosowano na dożywotni konsulat.
Zasługuje na uwagę, że przeciw Cesarstwu było tylko 2579 głosów, a 3575000  za , kiedy na
konsulat dożywotni zdaje mi się, około 9000 głosów przeciw. [...]
yródło C
Laura księżna d`Abrantes, Pamiętniki,
s. 54-55
[w:] T. Cegielski, K. Zielińska, Dzieje nowożytne, ćwiczenia xródłowe..., op. cit.,
[...] Papież przybył pierwszy. W chwili, kiedy wchodzili do bazyliki, duchowieństwo
zaintonowało Tu es Petrus [Ty jesteS Piotr] i Spiew ten, poważny i nabożny wywarł na obecnych
głębokie wrażenie. Pius VII szedł przez koSciół z majestatycznym, a zarazem pokornym wyrazem
twarzy. Widać było, że jest naszym władcą, ale w głębi serca czuje się pokornym sługą Tego,
którego tronem jest krzyż. Galeria, na której siedziałam znajdowała się na wprost papieża, tak że
podczas długiej ceremonii mogłam mu się przyglądać bez przeszkód. [...]
Tron cesarza stał na wprost głównego ołtarza. Napoleon zasiadł tam pierwszy, a Józefina
zajęła miejsce obok niego. Otaczali ich władcy Europy. Nie mogę wyrazić, co czułam, kiedy cesarz
zszedł z tronu i zbliżył się do ołtarza, gdzie czekał papież, by go koronować. [...] Kiedy papież
namaScił mu głowę i ręce, z kierunku, w którym spoglądały oczy Napoleona, odgadłam, że mySli
raczej o tym, by się wytrzeć, niż o czymkolwiek innym [...].
Egzamin maturalny z historii 3
Arkuszy II  czasy nowożytne do roku 1815
Cesarz słuchał [...] modlitwy, podobnie jak i całej reszty, w skupieniu i z godnoScią. W
momencie jednak, gdy papież wziął z ołtarza koronę, rzekomo Karola Wielkiego [tzw. żelazna
korona Longobardów, którą Karol Wielki koronował się w 774 r. w Italii], Napoleon chwycił ją i
włożył sobie na głowę. [...] [wczeSniej] Zdjął wieniec ze złotych liSci laurowych, który miał na
głowie wchodząc do koScioła [...]. W koronie być może mniej było mu do twarzy, ale wyraz
wywołany zetknięciem z koroną przydawał jego twarzy prawdziwego piękna.
yródło D
Portret koronacyjny Napoleona I
Miniatura portretowa na porcelanie wg portretu Gerarda
[zbiory Galerii Pitti we Florencji]
yródło E
W. Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 1990, s. 444
Wawrzyn (laur)
[...] Wieniec triumfalny (łac. corona triumphalis) z liSci wawrzynu, dawany wodzowi rzymskiemu
odbywającemu triumf, [...] stał się emblematem zwycięstwa i triumfu oraz uzyskanej przez niego
chwały nieSmiertelnej. Z wieńca jako oznaki honorowej, a następnie urzędowej, powstały z czasem
korony królewskie i książęce. [...]
4 Egzamin maturalny z historii
Arkusz II  czasy nowożytne do roku 1815
yródło F
A. Zahorski, Napoleon, Warszawa 1985, s. 145
Andrzej Zahorski (1923-1992) historyk dziejów nowożytnych
[...] Legia honorowa wprowadzona z taką trudnoScią w życie 18 maja 1802 stała się ważnym
narzędziem w ręku Napoleona. W ciągu dwóch lat od jej ustanowienia było nią udekorowanych
9 tysięcy osób, a w 1808 r. już 22 tysiące osób. Armia odniosła się entuzjastycznie do tego
odznaczenia, natomiast intelektualiSci byli niechętni, krytyczni, wciąż obawiając się, że
oddziaływanie na ludzką próżnoSć to chwyt z arsenału dawnej broni królewskiej, wypróbowanej
skutecznie przez władców z bożej łaski.
yródło G
Rysunek pochodzący z końca panowania Napoleona I
[ze zbiorów BibliothŁque Nationale w Paryżu]
yródło H
Drzewo genealogiczne rodziny Napoleona Bonapartego
(opr. własne na podstawie La Grande Encyclopdie, Larrousse)
Egzamin maturalny z historii 5
Arkuszy II  czasy nowożytne do roku 1815
Rodzice Napoleona I
Karol Bonaparte (1746-1785) Letycja Ramolino (1750-1836)
siostry
1 Józef (1768 -1844) Julia Clary Dezyderia Clary Jan Bernadotte
marszałek Francji
1806 - 1808 król Neapolu
od 1810 następca tronu Szwecji
1808 - 1815 król Hiszpanii
od 1818 - król Szwecji i Norwegii Karol XIV Bernadotte
po 1815 na emigracji w USA
Eugeniusz de Beauharnais
Augusta Amalia Wittelsbach
(1781-1824)
córka króla Bawarii
Józefina de la Pagerie
pasierb Napoleona
(1763-1814)
wicekról Włoch
1 voto - de Beauharnais
2
Napoleon I (1769-1821)
Hortensja de Beauharnais
2 voto - Bonaparte (1796 - 1809)
(1783-1837)
1804 - 1809 - cesarzowa
1799 -1801 - jeden z trzech konsulów
pasierbica Napoleona
1801 -1804 - I konsul Francji
1804 -1814 - cesarz Francuzów
Maria Luiza Habsburg
1814 - abdykacja
(1791-1847)
1814 - 1815 -pobyt na Elbie
Napoleon II (1811-1832)
córka cesarza Austrii
1815 - cesarstwo 100 dni
"Orlątko"
1815 - 1821 - Wyspa Rw. Heleny Franciszka I
król Rzymu
1810 - 1814 - cesarzowa
po 1815 - książę Reichstadt
po 1815- księżna Parmy
3 Lucjan (1775-1840)
4 Maria Eliza (1777-1820)
1805 - 1809 - księżna Lukki i Piombino
1809 - 1815 - wielka księżna Toskanii
5 Ludwik (1778-1846)
1806 - 1810 - król Holandii
Napoleon III (1808-1873)
6 Paulina (1780-1825) Kamil Borghese (1775-1832)
arystokrata włoski
kolekcjoner dzieł sztuki
7 Karolina (1782-1839) Joachim Murat (1771-1815)
1804 - marszałek Francji
1808 - 1815 - królowa Neapolu
1806 - wielki książę Bergu
po 1815 - hrabina de Lipona
1808 - 1815 - król Neapolu
(anagram nazwy włoskiej
Napoli - Neapolu Lipona)
Katarzyna Wirtemberska
8 Hieronim (1784-1860)
córka króla Wirtembergii
1807 - 1813 - król Westfalii
R o d z e ń s t w o N a p o l e o n a
I
6 Egzamin maturalny z historii
Arkusz II  czasy nowożytne do roku 1815
yródło I
F. R. de Chateaubriand, Pamiętniki zza grobu, Warszawa 1991, s. 135-137
Franois Ren de Chateaubriand (1768-1848), francuski polityk, mySliciel i pisarz, po 1804 w opozycji do Napoleona.
Porównanie Washingtona z Bonapartem
Washington nie należy, jak Bonaparte, do tej rasy, która wyrasta ponad wymiar ludzki. Nic
zdumiewającego nie łączy się z jego osobą; nie pojawia się na ogromnej scenie; nie walczy
z największymi wodzami i najpotężniejszymi monarchami swoich czasów; nie pędzi z Memfis do
Wiednia, z Kadyksu do Moskwy: z garstką obywateli broni się na ziemi bez sławy, w wąskim
zasięgu ognisk domowych. [...]
Bonaparte nie ma żadnego rysu poważnego Amerykanina, walczy wSród zgiełku na starej
ziemi; pragnie tylko własnej sławy; dba jedynie o swój los [...], rzuca korony rodzinie i żołnierzom;
z równym poSpiechem wznosi pomniki, ustanawia prawa, ogłasza zwycięstwa. Pochylony nad
Swiatem, jedną ręka obala królów, drugą rewolucyjnego olbrzyma; ale miażdżąc anarchię dławi
wolnoSć i na koniec traci własną na ostatnim polu bitwy. [...]
Washington daje narodowi niepodległoSć [...]. Bonaparte wydarł narodowi niezawisłoSć:
utracony cesarz zostaje skazany na wygnanie; [...] Republika Washingtona trwa; cesarstwo
Bonapartego runęło. Washington i Bonaparte wyszli z łona demokracji; obaj zrodzili się z
wolnoSci: pierwszy pozostał jej wierny [...].
Ale ten gigant [Bonaparte] nie związał własnych losów z losami współczesnych; geniusz
jego przynależał do nowych czasów, ambicja do czasów minionych; nie spostrzegł, że cuda jego
życia przewyższają wartoSć korony i że z tą ozdobą gotycką nie jest mu do twarzy. [...]
yródło J
P. Ziółek, Idea imperium, Warszawa 1997, s. 165-167
Paweł Ziółek współczesny historyk idei
System napoleoński był federacją dynastyczną skupiającą władzę nad połową Europy
w rękach rodziny Bonapartych i francuskich marszałków. [...] Międzynarodowy system
napoleoński [...] nie wykraczał poza ramy klasycznej dla państwa narodowego zasady polityki siły.
Stworzony został dla interesów jednego państwa  Francji. [...]
[...] interpretacja tradycji napoleońskiej podkreSlała nawiązanie przez Napoleona do tradycji
rzymskiej i Swiętego cesarstwa. Bonaparte obalił republikę, ogłaszając się cesarzem w imię
rzymskiej tradycji: per salus rei publicam [dla dobra państwa]. Zmusił Habsburgów do rezygnacji
z korony rzymskiej i odebrał na wzór Karola Wielkiego sakrę cesarską od papieża. Celem tych
posunięć była jednak raczej legitymizacja przywrócenia monarchii we Francji  co w
porewolucyjnym państwie było dziełem wymagającym specjalnych zabiegów symbolicznych  niż
nawiązanie
do tradycji państwa Swiatowego czyli tradycji cesarstwa[...]. Instytucja cesarstwa była raczej
sposobem sprawowania i legitymizowania władzy jednostki we Francji, [...] o ile przed
Napoleonem Cezar żądał dla siebie tytułu królewskiego, aby legitymizować planowany podbój
Persji, a królowa Wiktoria tytułem cesarzowej legitymizowała wobec licznych monarchów
hinduskich przejęcie przez Anglię kontroli nad Indiami, o tyle dla Napoleona [...] kontrola nad
podbitą Europą, nie miała kluczowego znaczenia dla symboliki Empire [cesarstwa]. Cesarstwo
Francuzów, choć bezpoSrednio lub poSrednio kontrolowało połowę kontynentalnej Europy,
pozostawało francuskim właSnie, istniejącym obok austriackiego i rosyjskiego, a nie cesarstwem
uniwersalnym  rzymskim. [...]
Egzamin maturalny z historii 7
Arkuszy II  czasy nowożytne do roku 1815
Pytania do xródeł:
na podstawie xródła A
Zadanie 26. (3 pkt)
Cesarstwo Napoleona Bonapartego miało cechy tradycyjnej monarchii. Podaj numery trzech
artykułów tej uchwały, w których zawarte treSci są jednoznacznie monarchistyczne.
.......................................................................................................................................................
na podstawie xródeł A i B
Zadanie 27. (1 pkt)
Podaj, w jaki sposób uchwała senatu z 18 maja 1804 r. została przedstawiona do przyjęcia
ludowi.
................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
na podstawie xródła C
Zadanie 28. (2 pkt)
Opisz i wyjaSnij, jaką rolę w ceremoniale koronacyjnym Napoleona odegrał papież.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
na podstawie xródła C
Zadanie 29. (2 pkt)
Opisz i wyjaSnij, jaką rolę Napoleon odegrał we własnym ceremoniale koronacyjnym.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
8 Egzamin maturalny z historii
Arkusz II  czasy nowożytne do roku 1815
na podstawie xródeł D, E i F
Zadanie 30. (6 pkt)
Nazwij dwa elementy stroju koronacyjnego Napoleona i wyjaSnij ich treSć ideową:
a) nakrycie głowy (3 pkt)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
b) order zawieszony na jego piersi (3 pkt)
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
na podstawie xródła G
Zadanie 31. (7 pkt)
Odpowiedz, czy ten rysunek przedstawiający Napoleona I jest jego pochwałą, czy krytyką.
Swoją odpowiedx uzasadnij, podając trzy argumenty, które odnoszą się do poszczególnych
elementów tego rysunku.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Egzamin maturalny z historii 9
Arkuszy II  czasy nowożytne do roku 1815
na podstawie xródła H (drzewo genealogiczne rodziny Bonapartych)
Zadanie 32. (4 pkt)
Poniższa mapa przedstawia Europę u szczytu potęgi Napoleona przed wyprawą na Moskwę.
UmieSć w zaznaczonych obok mapy polach, imiona tych sióstr i braci Napoleona, którzy
w 1812 r. byli panującymi europejskimi. Następnie połącz strzałkami odpowiednie pola
z nazwami właSciwych państw.
na podstawie xródła H (drzewo genealogiczne rodziny Bonapartych)
Zadanie 33. (3 pkt.)
Podaj nazwy trzech historycznych dynastii europejskich, które związały się poprzez
małżeństwa z rodziną Bonapartych.
Pomocna w tym będzie Ci mapa towarzysząca zadaniu nr 32.
1.....................................................................................................................................................
2.....................................................................................................................................................
3.....................................................................................................................................................
10 Egzamin maturalny z historii
Arkusz II  czasy nowożytne do roku 1815
na podstawie xródła I
Zadanie 34. (2 pkt)
Porównaj, jak autor tekstu ocenia dzieło życia Waszyngtona (Washingtona), a jak
Bonapartego. Przedstaw krótko pogląd autora na temat dzieła życia Waszyngtona
i Bonapartego.
Opinia autora o dziele życia Waszyngtona
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Opinia autora o dziele życia Bonapartego
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
na podstawie xródła I oraz wiedzy pozaxródłowej
Zadanie 35. (4 pkt)
WyjaSnij, odwołując się też do swej wiedzy pozaxródłowej, jak należy rozumieć, że  obaj
(tj.: Waszyngton i Bonaparte) wyszli z łona demokracji, obaj zrodzili się z wolnoSci. W swoim
wyjaSnieniu podaj po dwa argumenty dla każdej postaci.
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Egzamin maturalny z historii 11
Arkuszy II  czasy nowożytne do roku 1815
na podstawie xródła J
Zadanie 36. (3 pkt)
WyjaSnij, czy zdaniem autora napoleońska Francja dążyła do hegemonii w Europie. Podaj
dwa argumenty.
Zdaniem autora napoleońska Francja..................................................................................................
................................................................................................................................................................
Argumentacja:
1. ............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
2. ............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Zadanie 37. (3 pkt)
WyjaSnij, czy zdaniem autora Napoleon realizował rzymską ideę imperium. Podaj dwa
argumenty.
Zdaniem autora Napoleon......................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Argumentacja:
1. ............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
2. ............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
12 Egzamin maturalny z historii
Arkusz II  czasy nowożytne do roku 1815
Brudnopis


Wyszukiwarka