Zagadnienia omawiane na ćwiczeniach z Geodezji leśnej
LITERATURA PRZEDMIOTU
Bąkowski Z., Kostecka U., Widerak T. 1997: Przewodnik do ćwiczeń dla inżynierii środo-
wiska. Wydawnictwo AR w Poznaniu, Poznań.
Beluch J. (red.). 2008: Ćwiczenia z geodezji II. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-
Dydaktyczne. Kraków.
Góral W., Banasik P., Kudrys J., Skorupa B. 2008: Współczesne metody wykorzystania
GPS w geodezji. Wydawnictwa AGH, Kraków.
Jagielski A. 2004: Geodezja II. Wydawnictwo P.W. STABILL, Kraków.
Jagielski A. 2006: Przewodnik do ćwiczeń z Geodezji II. Wyd. P.W. STABILL, Kraków.
Jasiak A., Lelonkiewicz H., Wójcik M., Wyczałek I. 1999: Pomiary inżynierskie. Wyd.
Politechniki Poznańskiej.
Kosiński W. 2005: Geodezja. Wyd. SGGW, Warszawa.
Lamparski J., ÅšwiÄ…tek K. 2007: GPS w praktyce geodezyjnej. Wyd. Gall, Katowice.
A
abęcki Z. 1978: Geodezja leśna. PWRiL, Warszawa.
Wyczałek I., Wyczałek E. 2005: Geodezyjne pomiary inżynieryjne. Wyd. AR w Poznaniu,
Poznań.
Ustawa Prawo Geodezyjne i Prawo Budowlane
POMIARY ODLEGA
OÅšCI
Pomiary długości w terenie wykonuje się w celu określenia poziomej odległości pomiędzy
wybranymi punktami
Rodzaje:
Bezpośrednie (taśmy, dalmierze)
Pośrednie (np. pomiary kątów)
BEZPOÅšREDNIE POMIARY ODLEGA
OÅšCI
Wykorzystujemy m.in.:
Taśmy (taśmy stalowe, ruletki na widełkach i w futerale);
Dalmierze (optyczne, elektroniczne);
Tyczki miernicze;
Stojaki (statywy), łaty, lustra, żabki, piony;
1
Szpilki geodezyjne;
Wskaz
niki, węgielnice;
Szkicowniki, raptularze.
PRZYGOTOWANIE ODCINKA DO POMIARU
Tyczenie linii prostej sposobem  w przód :
- 2 osoby,
- komplet tyczek (min. 3 sztuki).
POMIARY TAÅšM
Z UŻYCIEM SZPILEK
Technika pomiaru bezpośredniego taśmą z użyciem szpilek:
- taśma miernicza,
- komplet szpilek (11 sztuk + 2 kółka),
- 2 osoby,
- pomiar dwukrotny;
- 1cm (0,00).
L = (i -1) · l + d
i  liczba szpilek na kółku osoby idącej z tyłu
l  długość taśmy
d  domiar końcowy
Najczęstsze błędy popełniane w czasie pomiarów taśmą z użyciem szpilek:
1. Nieprawidłowe napięcie taśmy (~10kG);
2. Brak pomiaru w linii prostej;
3. Błędne policzenie szpilek;
4. Pominięcie domiaru końcowego;
5. Brak pomiaru w płaszczyz
nie poziomej.
POMIARY SYTUACYJNE
Domiar prostokątny polega na zrzutowaniu prostokątnym punktów wyznaczających szczegó-
ły sytuacyjne na linię pomiarową, którą mogą być np. linie osnowy geodezyjnej, granice
obiektów itp.
2
Domiary prostokÄ…tne:
1. Inwentaryzacyjne
2. Realizacyjne
Mapa,  x1 lub  x2 oraz  y
NIWELATOR KOMPENSACYJNY NI 025 - BUDOWA
a. Spodarka
" 2 stalowe płyty połączone 3 śrubami nastawczymi;
" W dolnej płycie otwór na śrubę sercową głowicy statywu;
b. Alidada
" Luneta (obiektyw, okular z regulacją ostrości krzyża nitek);
" Pokrętło regulacji ostrości obrazu;
" Obustronna śruba ruchu powolnego (leniwka);
" Koło poziome (limbus);
" Lunetka urządzenia odczytowego kątów poziomych z regulacją ostrości;
" Okienko doświetlające urządzenie odczytowe;
" Pokrywa z lusterkiem;
" Libella pudełkowa;
" Kompensator;
" Dalmierz optyczny nitkowy.
PRZYGOTOWANIE INSTRUMENTU DO PRACY
1. Przymocowanie do statywu;
2. Centrowanie (pion+nogi statywu+śruba sercowa);
3. Poziomowanie
OBRAZ W LUNECIE
Nitka górna  g
Nitka środkowa  s
Nitka dolna  d
Dalmierz optyczny nitkowy (nitki dalmiercze)
3
Obliczanie odległości pomiędzy stanowiskiem instrumentu (jego osią obrotu) a łatą na
podstawie pomiarów dalmierzem optycznym nitkowym
L = (g  d) · k + c [m], gdzie:
g  odczyt wskazania nitki górnej z łaty [m];
d  odczyt wskazania nitki dolnej z Å‚aty [m];
k  stała mnożenia dalmierza [-];
c  stała dodawania dalmierza [m].
PARAMETRY TECHNICZNE NIWELATOR KOMPENSACYJNEGO NI 025
1. średni błąd niwelacji podwójnej 1km: ą 2,5mm
2. powiększenie lunety: 25x
3. najkrótsza długość celowej: 1,5m
4. najdłuższa długość celowej (łata z podziałem centymetrowym) dla odczytu szacunko-
wego Ä…1mm: H"75m
dla odczytu szacunkowego Ä…0,5cm: H"250m
5. stała mnożenia dalmierza: 100
6. stała dodawania: +0,1m
7. zasięg działania wahadła kompensatora: ą19c (ą10 )
8. czas zgrania: <1s
Obliczanie odległości podstawie pomiarów dalmierzem optycznym nitkowym przy braku
możliwości odczytania jednej z nitek dalmierza
L = ((s  d) · 2)· k + c [m]
lub:
L = ((g  s) · 2)· k + c [m]
SKALOWANIE LIMBUSÓW
Stopnie kÄ…towe i grady (gradusy)
Kąt pełny = (360o) 1o = 602 12 = 602 2
Kąt pełny = (400g) 1g = 100c 1c = 100cc
4
POMIARY SYTUACYJNE cd
Metoda biegunowa  polega na wyznaczeniu współrzędnych biegunowych punktów, tzn.
długości celowej od znanego punktu odniesienia (np. osnowy) do punktu zdejmowane-
go/celu/pikiety (długość promienia wodzącego) oraz kąta zawartego pomiędzy kierunkami
wyznaczonymi tymi punktami.
Biegun  to punkt stały (np. stanowisko instrumentu), na którym wykonuje się pomiar.
Kierunek biegunowy  jest to stały kierunek od którego odmierza się kąty.
NIWELACJA GEOMETRYCZNA   W PRZÓD
Etapy: ustalenie HA (?), centrowanie, poziomowanie, pomiar  i [cm], odczyt  s
NIWELACJA GEOMETRYCZNA   ZE ÅšRODKA
Etapy: ustalenie HA (?), poziomowanie, odczyt  s1 (wstecz) i  s2 (w przód)  kierunek
pomiaru
Wady i zalety obu sposobów niwelacji geometrycznej:
możliwość pomiaru pomiędzy punktami położonymi w większej oddaległości od sie-
bie (ze środka );
brak konieczności pomiaru wysokości instrumentu  i co zmniejsza możliwość popeł-
nienia błędu oraz nie obniża dokładności pomiarów do 1cm (ze środka);
umożliwieie prowadzenie pomiarów przez przeszkody typu wody otwarte, znaczne
zagłębienia terenu itp. (w przód);
zwiększenie szansy wykonania niwelacji pomiędzy punktami o znacznej różnicy rzęd-
nych wysokości (ze środka );
unikanie uzyskania nieprawidłowych wyników podczas wysoce precyzyjnych pomia-
rów różnic wysokości związanych z błędami refrakcji i kulistości Ziemi. W przecięt-
nych warunkach wpływ refrakcji wynosi około 0,1mm dla 100m, 0,4 mm dla 200m i
2mm dla 500m. Wpływ krzywizny Ziemi to 1mm dla 100m, 3mm dla 200m i 2cm dla
500m (ze środka);
zniwelowanie niektórych typów uszkodzeń instrumentów używanych do pomiarów
np. niespełnienie przez sprzęt instrumentalnego warunku równoległości osi celowej do
osi głównej libelli (ze środka);
umożliwienie pomiaru wielu punktów z jednego stanowiska (w przód).
5
POMIARY W CI
GACH NIWELACYJNYCH:
zbyt duża odległość pomiędzy punktami;
zbyt duża różnica rzędnych wysokości pomiędzy punktami;
przeszkody terenowe.
NIWELACJA METOD
PUNKTÓW ROZPROSZONYCH
Jedna z metod pomiarów sytuacyjno-wysokościowych.
W terenie o niewielkich spadkach pomiar rzez
by można wykonać niwelatorem (dalmierz +
limbus + niwelacja)
- Pomiar sytuacji realizowany  metodÄ… biegunowÄ… ;
- Pomiar wysokościowy metodą niwelacji geometrycznej sposobem  w przód ;
SZKICE POLOWE
wykonywane odręcznie zachowują wzajemne relacje obiektów: prostopadłość, równoległość,
zachowują proporcje w długości boków i wartości kątowych.
Funkcje szkiców:
- kontrolna (możliwość weryfikacji zapisów Dziennika);
- uzupełniająca (dla pomiarów zapisanych w Dzienniku);
- ułatwiająca czytanie zapisów Dziennika (orientację w przestrzeni liczbowej Dzienni-
ka).
Ważne: treści wszystkich dokumentów muszą korespondować ze sobą!!!
cdn.?
6