MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Aleksandra Gutysz Wojnicka Wykonywanie czynności związanych z asystowaniem podczas zabiegów stomatologicznych 322[01].Z2.02 Poradnik dla nauczyciela Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Recenzenci: lek. med. Ewa Rusiecka mgr Katarzyna Zarębska Opracowanie redakcyjne mgr Aleksandra Gutysz Wojnicka Konsultacja: mgr inż. Halina Śledziona Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[01].Z2.02. Wykonywanie czynności związanych z asystowaniem podczas zabiegów stomatologicznych , zawartego w programie nauczania dla zawodu asystentka stomatologiczna. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 1 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 6 3. Cele kształcenia 7 4. Przykładowe scenariusze zajęć 8 5. Ćwiczenia 12 5.1. Rola asystentki stomatologicznej podczas wykonywania zabiegów 12 5.1.1.Ćwiczenia 12 5.2. Środki ochrony indywidualnej 14 5.2.1.Ćwiczenia 14 5.3. Asystowanie podczas badań i zabiegów profilaktycznych 16 5.3.1. Ćwiczenia 16 5.4. Asystowania podczas leczenia różnych typów próchnicy 18 5.4.1. Ćwiczenia 18 5.5. Asystowanie podczas usuwania złogów nazębnych 20 5.5.1. Ćwiczenia 20 5.6. Zabiegi chirurgiczne wykonywane w gabinecie stomatologicznym i zasady asystowania podczas zabiegów chirurgicznych 22 5.6.1. Ćwiczenia 22 5.7. Asystowanie podczas leczenia protetycznego 24 5.7.1. Ćwiczenia 24 5.8. Asystowanie podczas zabiegów ortodontycznych 26 5.8.1. Ćwiczenia 26 5.9. Asystowanie podczas leczenia chorób przyzębia 28 5.9.1.Ćwiczenia 28 5.10. Asystowanie podczas wszczepiania implantów 29 5.10.1.Ćwiczenia 29 5.11. Metody profilaktyki przeciwpróchniczej i przeciwparadontologicznej 31 5.11.1. Ćwiczenia 31 5.12. Zasady etyki 33 5.12.1. Ćwiczenia 33 6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 35 7. Literatura 49 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 2 1. WPROWADZENIE Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie asystentka stomatologiczna. W poradniku zamieszczono: wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy z poradnikiem, przykładowe scenariusze zajęć, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania uczenia oraz środkami dydaktycznymi, ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania. Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika do nich adresowanego. Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie uwagi na następujące elementy: materiał nauczania w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej umiejętności, jaką uczniowie powinni posiadać czytanie ze zrozumieniem, pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom samodzielne odpowiadanie na pytania lub wspólnie z całą grupą uczniów, w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywnić wszystkich uczniów, a także w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości, ćwiczenia stanowią dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału. Trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. W poradniku przedstawiono obszerną propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami ich realizacji. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował. sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest samodzielnie odpowiedzieć na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie ocenić czy opanował zalecany materiał, czego potwierdzeniem jest zaznaczenie odpowiedzi tak lub nie . Jeżeli wystąpią odpowiedzi nie , nauczyciel powinien do tematów powrócić i sprawdzić jakie były przyczyny nie opanowania przez ucznia wskazanego materiału. W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od jego postawy, sposobu prowadzenia zajęć zależy zainteresowanie ucznia. Uczeń nie zainteresowany materiałem nauczania i realizowanymi ćwiczeniami nie nabędzie w pełni umiejętności założonych w jednostce modułowej. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania z danego rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu. testy zamieszczone w rozdziale Sprawdzian osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów. Wyniki osiągnięte Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 3 przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każde zadanie z testu ma przypisaną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów za każde zadanie. Nauczyciel może zastosować test według własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy jednak pamiętać, żeby tak przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności. Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego: dyskusja w grupach, projekt, przewodni tekst, ćwiczenie, metoda przypadku, pogadanka heurystyczna. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 4 322[01].Z2 Zasady asystowania podczas zabiegów stomatologicznych 322[01].Z2.01 Dobieranie urządzeń oraz instrumentów do zabiegów stomatologicznych 322[01].Z2.02 Wykonywanie czynności związanych z asystowaniem podczas zabiegów stomatologicznych Schemat układu jednostek modułowych Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 5 2. WYMAGANIA WSTPNE Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: wykorzystywać w praktyce wiedzę z zakresu anatomii, fizjologii i patologii narządu, żucia oraz wiedzę z zakresu komunikowania się z innymi, organizować pracę w gabinecie stomatologicznym, przygotowywać gabinet stomatologiczny do pracy, przygotowywać stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przygotowywać aparaturę oraz instrumenty stomatologiczne do użycia, charakteryzować leki stosowane w leczeniu chorób jamy ustnej, charakteryzować materiał stomatologiczny stosowany w gabinecie stomatologicznym, przygotowywać materiał stomatologiczny do wypełnień zgodnie z zaleceniami producenta, kompletować zestawy instrumentów stosowanych podczas zabiegów leczniczych i profilaktycznych wykonywanych w gabinecie stomatologicznym, dobierać urządzenia i instrumenty stosowane podczas różnych rodzajów zabiegów stomatologicznych, stosować na stanowisku pracy przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, pracować w zespole. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 6 3. CELE KSZTAACENIA W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: określić rolę asystentki stomatologicznej podczas zabiegów stomatologicznych, zaplanować przebieg czynności wykonywanych podczas asystowania, dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej pacjenta oraz personelu, wykonać czynności związane z asystowaniem podczas badań profilaktycznych, wykonać czynności związane z asystowaniem podczas leczenia próchnicy niepowikłanej z zastosowaniem metody tradycyjnej i na cztery ręce , wykonać czynności związane z asystowaniem podczas leczenia próchnicy powikłanej z zastosowaniem metody tradycyjnej i na cztery ręce , wykonać czynności związane z asystowaniem podczas usuwania złogów nazębnych, scharakteryzować zabiegi chirurgiczne przeprowadzane w gabinecie stomatologicznym, wykonać czynności związane z asystowaniem w trakcie zabiegów chirurgicznych, przedstawić możliwości leczenia protetycznego i ortodontycznego w gabinecie stomatologicznym, wykonać czynności związane z asystowaniem podczas leczenia protetycznego, wykonać czynności związane z asystowaniem w trakcie leczenia ortodontycznego, wykonać czynności związane z asystowaniem podczas leczenia chorób przyzębia, wykonać czynności związane z asystowaniem podczas wszczepiania implantów, wykonać czynności związane z asystowaniem podczas wykonywania zdjęć RTG i badań ultrasonograficznych układu stomatognatycznego, wykonać prace porządkowe po zakończeniu zabiegów stomatologicznych, stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, przeprowadzić działania związane z rozpowszechnianiem profilaktyki przeciwpróchniczej oraz zapobieganiem chorobom przyzębia, zastosować zasady etyki podczas asystowania oraz prowadzenia działań profilaktycznych, zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 7 4. PRZYKAADOWE SCENARIUSZE ZAJĆ Scenariusz zajęć 1 Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. Modułowy program nauczania: Asystentka stomatologiczna 322[01] Moduł: Zasady asystowania podczas zabiegów stomatologicznych 322[01].Z2 Jednostka modułowa: Wykonywanie czynności związanych z asystowaniem podczas zabiegów stomatologicznych 322[01].Z2.02. Temat: Rola asystentki stomatologicznej podczas wykonywania zabiegów stomatologicznych. Cel ogólny: Określenie roli zawodowej asystentki stomatologicznej i zadań zawodowych z niej wynikających. Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: określić rolę zawodową asystentki stomatologicznej. zidentyfikować obszary działalności zawodowej asystentki stomatologicznej. określić zadania zawodowe wynikające z pełnienia roli zawodowej. wymienić czynności wykonywane przez asystentkę, wynikające z zadań zawodowych. W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: organizowanie i planowanie pracy, pracy w zespole, oceny pracy zespołu. Metody nauczania uczenia się: pogadanka heurystyczna. Czas trwania zajęć: 90 minut. Formy organizacyjne pracy uczniów: uczniowie pracują w grupach 2-4 osobowych, uczniowie pracują indywidualnie analizując własne doświadczenia. Środki dydaktyczne: poradnik dla ucznia, zestaw pytań prowadzących, kartki papieru formatu A3, pisaki. Zadanie dla ucznia: Na podstawie własnych doświadczeń i posiadanej wiedzy: 1. Sporządzić listę czynności zawodowych wykonywanych przez asystentkę stomatologiczną. 2. Pogrupować czynności zawodowe według przyjętych przez grupę kryteriów. 3. Sformułować zadania zawodowe asystentki stomatologicznej. 4. Określić rolę zawodową asystentki stomatologicznej podczas wykonywania zabiegów stomatologicznych. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 8 Przebieg zajęć: Faza wstępna 1. Określenie tematu zajęć. 2. Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą heurystyczną. 4. Podział grupy uczniów na zespoły i wybór lidera. Faza właściwa Praca w zespołach metodą heurystyczną. Faza I Informacje 1. Nauczyciel określa kolejność kroków realizacji zadania. Krok 1 sporządzić indywidualną (każdy uczeń w grupie) listę czynności wykonywanych przez asystentkę stomatologiczną Krok 2 porównać wyniki uzyskane przez poszczególnych członków grupy, Krok 3 sporządzić grupową listę czynności wykonywanych przez asystentkę Krok 4 przedstawić grupowe listy czynności wykonywanych przez asystentkę na forum całego zespołu, Krok 5 przyjąć jedną uzgodnioną listę czynności, Krok 6 ustalić na forum całego zespołu kryteria przydziału czynności do grup zadań zawodowych Krok 7 przypisać poszczególne czynności wymienione na przyjętej liście do grup zadań zawodowych Krok 8 sformułować na forum całego zespołu role zawodową asystentki stomatologicznej Faza II Przeprowadzenie ćwiczenia zgodnie z etapami jakie podał nauczyciel. 1. Praca indywidualna 2. Dyskusja w grupach nad wynikami pracy indywidualnej. 3. Przyjęcie w poszczególnych grupach listy czynności wykonywanych przez asystentkę 4. Prezentacja pracy grupy na forum całego zespołu. Lider każdej grupy przedstawia wyniki pracy w grupie. 5. Dyskusja na forum zespołu nad wykazem czynności, przyjęcie jednej listy czynności zgodnej z zakresem kompetencji asystentki stomatologicznej. 6. Propozycje kryteriów przyporządkowania czynności do grup zadań uzyskane techniką burzy mózgów , i ich przyjęcie. 7. Przyporządkowanie czynności do grup zadań zawodowych. 8. Propozycje sformułowania roli zawodowej asystentki stomatologicznej. 9. Przyjęcie w toku dyskusji określenia roli zawodowej asystentki. Faza III Podsumowanie pracy 1. Nauczyciel określa rolę zawodową asystentki, grupy zadań zawodowych i czynności wynikające z poszczególnych zadań zawodowych. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 9 Scenariusz zajęć 2 Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. Modułowy program nauczania: Asystentka stomatologiczna 322[01] Moduł: Zasady asystowania podczas zabiegów stomatologicznych 322[01].Z2 Jednostka modułowa: Wykonywanie czynności związanych z asystowaniem podczas zabiegów stomatologicznych 322[01].Z2.02. Temat: Asystowanie podczas usuwania złogów nazębnych. Cel ogólny: Wykonanie czynności związanych z asystowaniem podczas usuwania złogów nazębnych metodą tradycyjną. Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: przygotować stanowisko pracy lekarza i asystentki, przygotować niezbędne instrumentarium stomatologiczne, przygotować pacjenta do zabiegu, zastosować środki ochrony osobistej dla personelu i pacjenta, wykonać czynności z asystowaniem podczas usuwania złogów nazębnych metodą tradycyjną. W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: organizowanie i planowanie pracy, praca w zespole stomatologicznym, ocena pracy własnej. Metody nauczania uczenia się ćwiczenia praktyczne, pogadanka, instruktaż. Czas trwania zajęć: 90 minut. Formy organizacyjne pracy uczniów: indywidualna praca uczniów. Środki dydaktyczne fotel stomatologiczny i unit, instrumentarium stomatologiczne, foteliki dla lekarza i asystentki, stolik materiałowo-narzędziowy, środki ochrony osobistej. Zadanie dla ucznia Przygotuj stanowisko pracy lekarza i asystentki stomatologicznej. Przygotuj pacjenta do zabiegu usuwania złogów nazębnych metodą tradycyjną. Wykonaj czynności związane z asystowaniem podczas usuwania złogów nazębnych metoda tradycyjną. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 10 Przebieg zajęć: Faza wstępna 1. Określenie tematu zajęć. 2. Wyjaśnienie tematu, szczegółowych celów kształcenia. 3. Wyjaśnienie zasad pracy podczas ćwiczeń praktycznych. 4. Zaznajomienie uczniów z przebiegiem ćwiczeń praktycznych. Faza właściwa Ćwiczenie praktyczne Faza I Instruktaż wstępny 1. Nauczyciel przedstawia etapy pracy asystentki przy zabiegu usuwania złogów nazębnych. 2. Nauczyciel omawia zasady przygotowania stanowiska pracy, pacjenta, niezbędny sprzęt oraz ogólne zasady związane z zapobieganiem przenoszeniu zakażeń. 3. Nauczyciel demonstruje wykonanie czynności związanych z asystowaniem do zabiegu usuwania złogów nazębnych. 4. Nauczyciel odpowiada na pytania uczniów i wyjaśnia wątpliwości. Faza II Instruktaż bieżący Nauczyciel w trakcie wykonywania czynności przez ucznia udziela informacji, poprawia, uzupełnia. Faza III Instruktaż końcowy Nauczyciel po zakończeniu ćwiczenia praktycznego ocenia prace ucznia, udziela rad, wskazuje na trudności i sposoby ich rozwiązywania. Faza końcowa Podsumowanie ćwiczeń Nauczyciel powinien podsumować całe zajęcia ćwiczeń praktycznych, wskazać, jakie umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać w przyszłości. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 11 5. ĆWICZENIA 5.1. Rola asystentki stomatologicznej podczas wykonywania zabiegów 5.1.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Wymień wszystkie czynności, jakie wykonuje asystentka stomatologiczna od momentu zaproszenia pacjenta do gabinetu stomatologicznego aż do chwili, gdy opuści on gabinet. Każdą z czynności przydziel do jednej z grup zadań zawodowych: przygotowanie gabinetu do pracy, rejestracja pacjentów, prace biurowe, praca zabiegowa. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz w wybrane pozycje z wykazu literatury. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.1.1. wiadomości na temat roli i zadań zawodowych asystentki stomatologicznej oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) wykorzystać wiedzę, jaką już zdobył na temat przygotowania gabinetu stomatologicznego, aparatury oraz instrumentów stomatologicznych do pracy. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A3, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Ćwiczenie 2 Wymień wszystkie czynności, jakie wykonuje asystentka stomatologiczna po zakończeniu zabiegu stomatologicznego, przed przyjęciem następnego pacjenta. Określ cel każdej z wymienionych czynności. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz wybrane pozycje z wykazu literatury. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 12 Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.1.1. wiadomości na temat roli i zadań zawodowych asystentki stomatologicznej oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału,, 2) przeanalizować cele wykonywania poszczególnych czynności, z uwzględnieniem powodów związanych z personelem, pacjentem i środowiskiem. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A3, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 13 5.2. Środki ochrony indywidualnej 5.2.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Do gabinetu stomatologicznego zgłosił się pacjent na badanie profilaktyczne. Dobierz i zastosuj odpowiednie środki ochrony indywidualnej dla pacjenta i personelu. Uzasadnij wybór. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz wybrane pozycje z wykazu literatury. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.2.1. wiadomości na temat indywidualnych środków ochrony oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przeanalizować dostępność poszczególnych rodzajów środków ochrony w gabinecie stomatologicznym, 3) przeanalizować wskazania do zastosowania określonych środków ochrony indywidualnej w zależności od rodzaju planowanego zabiegu stomatologicznego. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A3, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych), środki ochrony indywidualnej (różne rodzaje i rozmiary), poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Ćwiczenie 2 Do gabinetu stomatologicznego zgłosił się pacjent na leczenie próchnicy niepowikłanej. Asystentka stomatologiczna cierpi na infekcję górnych dróg oddechowych. Dobierz i zastosuj odpowiednie środki ochrony indywidualnej dla pacjenta i personelu. Określ zasady postępowania z poszczególnymi środkami ochrony po zakończeniu wizyty pacjenta. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz wybrane pozycje z wykazu literatury. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 14 Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.2.1. wiadomości na temat indywidualnych środków ochrony oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przeanalizować zagrożenia związane z infekcją dróg oddechowych i możliwości ich eliminowania 3) przeanalizować zasady postępowania ze zużytym środkiem ochrony indywidualnej Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A3, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych), środki ochrony indywidualnej (różne rodzaje i rozmiary), poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 15 5.3. Asystowanie podczas badań i zabiegów profilaktycznych 5.3.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Do gabinetu stomatologicznego zgłosiła się pacjentka na wizytę okresową w celu wykonania badania profilaktycznego. Przygotuj stanowisko pracy lekarza i asystentki stomatologicznej. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.3.1. wiadomości na temat asystowania podczas badań i zabiegów profilaktycznych oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przygotować sprzęt i instrumenty niezbędne do przeprowadzenia badania profilaktycznego okresowego, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, stomatologiczna karta pacjentki, diagram uzębienia pacjentki, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Ćwiczenie 2 Do gabinetu stomatologicznego zgłosiła się pacjentka na pierwszą wizytę w celu wykonania badania profilaktycznego. Wypełnij część diagnostyczną karty pacjenta i diagram uzębienia na podstawie oceny stanu jamy ustnej wykonywanej przez lekarza i zgłaszanej asystentce. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 16 przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.3.1. wiadomości na temat asystowania podczas badań i zabiegów profilaktycznych oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) odszukać w dostępnej literaturze informacji na temat symboli używanych do opisywania stanu uzębienia, 3) zapoznać się ze wzorem stomatologicznej kart pacjenta. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego. ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4 wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, stomatologiczna karta pacjenta, diagram do uzupełnienia, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 17 5.4. Asystowanie podczas leczenia różnych typów próchnicy 5.4.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Do gabinetu stomatologicznego zgłosiła się pacjentka na leczenie ubytku próchnicowego kl. V zęba 43. Przygotuj stanowisko pracy lekarza i asystentki. Wykonaj czynności związane z asystowaniem przy leczeniu zachowawczym tego zęba metodą tradycyjną. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 2, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, w tym zasadami asystowania metodą tradycyjną. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.4.1. wiadomości na temat asystowania podczas leczenia próchnicy powikłanej i niepowikłanej oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 2, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przeanalizować zasady asystowania metodą tradycyjną, 3) przygotować sprzęt i instrumenty stomatologiczne niezbędne do przeprowadzenia leczenia zęba metodą tradycyjną, 4) przeanalizować możliwości wykorzystania materiałów do wypełnienia opracowanego zęba i sposób ich przygotowania, 5) przeanalizować możliwość wykorzystania dodatkowych narzędzi i instrumentów (formówka, zestaw do znieczulenia miejscowego), 6) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę w trakcie leczenia zęba, 7) asystować do zabiegu leczenia zęba. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, materiały do wypełnień, mieszalniki do amalgamatu, strzykawki oraz igły jednorazowego użytku, leki stomatologiczne, materiały opatrunkowe, stomatologiczna karta pacjenta, diagram, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 18 Ćwiczenie 2 Do gabinetu stomatologicznego zgłosiła się pacjentka na leczenie kanałowe zęba 12. Przygotuj stanowisko pracy lekarza i asystentki. Wykonaj czynności związane z asystowaniem przy leczeniu kanałowym tego zęba metodą na cztery ręce . Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 2, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.4.1. wiadomości na temat asystowania podczas leczenia próchnicy powikłanej i niepowikłanej oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 2, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przeanalizować zasady pracy metodą na cztery ręce , 3) przygotować sprzęt i instrumenty stomatologiczne niezbędne do przeprowadzenia leczenia kanałowego zęba, 4) przeanalizować możliwości wykorzystania materiałów do wypełnienia kanału i opracowanego zęba i sposób ich przygotowania, 5) przeanalizować możliwość wykorzystania dodatkowych narzędzi i instrumentów (ślinochron, formówka, zestaw do znieczulenia miejscowego, zdjęcia RTG), 6) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę w trakcie leczenia zęba, 7) asystować podczas leczenia zęba. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, instrumentarium endodontyczne, stomatologiczna karta pacjenta, diagram, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 19 5.5. Asystowanie podczas usuwania złogów nazębnych 5.5.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Do gabinetu stomatologicznego zgłosiła się pacjentka w celu usunięcia złogów nazębnych. Pacjentka chce mieć usunięte złogi przy pomocy urządzeń ultradzwiękowych. Przygotuj stanowisko pracy lekarza i asystentki stomatologicznej. Czynnie asystuj podczas wykonywania zabiegu. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.5.1. wiadomości na temat asystowania podczas usuwania złogów nazębnych oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przygotować sprzęt i instrumenty niezbędne do wykonania zabiegu przy pomocy urządzeń ultradzwiękowych, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę, 4) czynnie asystować podczas zabiegu. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, skaler, piezodenty, piaskarka, stomatologiczna karta pacjenta, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Ćwiczenie 2 Do gabinetu stomatologicznego zgłosiła się pacjentka w celu usunięcia złogów nazębnych. Pacjentka chce mieć usunięte złogi przy pomocy narzędzi ręcznych. Przygotuj stanowisko pracy lekarza i asystentki stomatologicznej. Czynnie asystuj podczas wykonywania zabiegu. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 20 Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.5.1. wiadomości na temat asystowania podczas usuwania złogów nazębnych oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przygotować sprzęt i instrumenty niezbędne do wykonania zabiegu przy pomocy urządzeń ultradzwiękowych, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę, 4) czynnie asystować podczas zabiegu. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, ręczne narzędzia do usuwania złogów, stomatologiczna karta pacjenta, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 21 5.6. Zabiegi chirurgiczne wykonywane w gabinecie stomatologicznym i zasady asystowania podczas zabiegów chirurgicznych 5.6.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Do gabinetu chirurgii stomatologicznej zgłosił się pacjent w celu usunięcia zęba trzonowego górnego prawego. Przygotuj pacjenta i stanowisko pracy. Czynnie asystuj podczas zabiegu usunięcia zęba. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 3, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.6.1. wiadomości na temat asystowania podczas zabiegów chirurgicznych oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 3, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przygotować sprzęt i instrumenty niezbędne do wykonania zabiegu usunięcia zęba, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę, 4) czynnie asystować podczas zabiegu. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, instrumentarium chirurgiczne, stomatologiczna karta pacjenta, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Ćwiczenie 2 Do gabinetu stomatologicznego zgłosiła się pacjentka w celu usunięcia zęba 18 i korzeni zęba 17. Przygotuj stanowisko pracy lekarza i asystentki stomatologicznej. Czynnie asystuj podczas wykonywania zabiegu. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 22 Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 3, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.6.1. wiadomości na temat asystowania podczas zabiegów chirurgicznych oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 3, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przygotować sprzęt i instrumenty niezbędne do wykonania zabiegu usunięcia zęba i korzenia zęba, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę, 4) czynnie asystować podczas zabiegu. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego ćwiczenia praktyczne Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, instrumentarium chirurgiczne, zestaw do znieczulenia, leki do znieczulenia miejscowego, stomatologiczna karta pacjenta, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 23 5.7. Asystowanie podczas leczenia protetycznego 5.7.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Do gabinetu stomatologicznego na pierwszą wizytę zgłosił się pacjent w celu wstawienia korony zęba trzonowego dolnego lewego. Przygotuj pacjenta i stanowisko pracy. Czynnie asystuj podczas leczenia. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.7.1. wiadomości na temat asystowania podczas leczenia protetycznego oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przygotować sprzęt i instrumenty niezbędne do zaplanowania leczenia protetycznego i pobrania wycisków, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę podczas pierwszej wizyty, 4) czynnie asystować podczas zabiegu. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, nici refrakcyjne, nóż i szpatułka do wosku, wosk, palnik gazowy zestaw do pobrania wycisków, stomatologiczna karta pacjenta, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Ćwiczenie 2 Do gabinetu stomatologicznego zgłosiła się pacjentka w celu dopasowania korony porcelanowej zęba 12. Przygotuj stanowisko pracy lekarza i asystentki stomatologicznej dostosowane do etapu prac protetycznych. Czynnie asystuj podczas wykonywania zabiegu. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 24 Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.7.1. wiadomości na temat asystowania podczas leczenia protetycznego oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 2, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przygotować sprzęt i instrumenty niezbędne do wykonania zabiegu dopasowania, mocowania i szlifowania korony zęba, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę, 4) czynnie asystować podczas zabiegu. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, instrumenty do korekcyjnego szlifowania i polerowania zębów, zestaw do cementowania (mocowania) korony, stomatologiczna karta pacjenta, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 25 5.8. Asystowanie podczas zabiegów ortodontycznych 5.8.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Do gabinetu stomatologicznego na pierwszą wizytę zgłosił się ojciec z 5 letnim dzieckiem w celu zaplanowania leczenia ortodontycznego. Przygotuj pacjenta i stanowisko pracy. Czynnie asystuj podczas leczenia. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.8.1. wiadomości na temat asystowania podczas leczenia ortodontycznego oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przygotować sprzęt i instrumenty niezbędne do zaplanowania leczenia ortodontycznego oraz pobrania pomiarów i wycisków, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę podczas pierwszej wizyty, 4) asystować podczas leczenia. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, instrumentarium ortodontyczne i protetyczne, zestaw do pobrania wycisków, stomatologiczna karta pacjenta, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Ćwiczenie 2 Pacjent przedstawiony w ćwiczeniu 1 zgłosił się na kolejną wizytę, której celem jest zakładanie łuków drucianych. Przygotuj stanowisko pracy lekarza i asystentki stomatologicznej dostosowane do etapu prac protetycznych. Czynnie asystuj podczas wykonywania zabiegu. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 26 Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.8.1 wiadomości na temat asystowania podczas leczenia protetycznego oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przygotować sprzęt i instrumenty niezbędne do wykonania zabiegu zakładania łuków drucianych, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę, 4) asystować podczas leczenia. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, instrumentarium ortodontyczne i protetyczne, stomatologiczna karta pacjenta, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 27 5.9. Asystowanie podczas leczenia chorób przyzębia 5.9.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Do gabinetu stomatologicznego zgłosiła się pacjentka z powodu krwawień, bolesności i zmian chorobowych w obrębie dziąseł. Celem wizyty jest ustalenie rozpoznania i podjęcie leczenia choroby przyzębia. Przygotuj stanowisko pracy lekarza stomatologa i asystentki stomatologicznej. Czynnie asystuj podczas wykonywania badania. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.9.1 wiadomości na temat asystowania podczas leczenia chorób przyzębia oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przygotować sprzęt i instrumenty niezbędne do wykonania badania i leczenia chorób przyzębia, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę w trakcie badania, 4) czynnie asystować podczas zabiegu. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, instrumenty periodontologiczne, stomatologiczna karta pacjenta, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 28 5.10. Asystowanie podczas wszczepiania implantów 5.10.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Do gabinetu stomatologicznego zgłosiła się pacjentka w celu zaplanowania leczenia wszczepienia implantu zęba trzonowego dolnego lewego i zaopatrzenia protetycznego. Przygotuj stanowisko pracy lekarza i asystentki stomatologicznej podczas pierwszej wizyty. Czynnie asystuj podczas wykonywania badania. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania 4.10.1. oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 3, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.10.1. wiadomości na temat asystowania podczas wszczepiania implantów oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 3, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przygotować sprzęt i instrumenty niezbędne do wykonania badania i oceny warunków zabiegowych, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę, 4) czynnie asystować podczas zabiegu. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, instrumentarium diagnostyczne, zestaw do pobierania wycisków, stomatologiczna karta pacjenta, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Ćwiczenie 2 Pacjentka przedstawiona w ćwiczeniu 1 zgłosiła się na kolejna wizytę. W czasie tej wizyty implant zostanie wprowadzony do otworu nawierconego w kości żuchwy. Przygotuj stanowisko pracy lekarza i asystentki stomatologicznej. Czynnie asystuj podczas wykonywania zabiegu. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 29 Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 3, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.10.1 wiadomości na temat asystowania podczas wszczepiania implantów oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 3, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) przeanalizować sprzęt i instrumenty niezbędne do wykonania zabiegu u przedstawionej pacjentki, 3) przeanalizować kolejność wykonywania poszczególnych czynności przez lekarza dentystę i asystentkę, 4) czynnie asystować podczas zabiegu. Zalecane metody nauczania uczenia się: metoda tekstu przewodniego, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, wyposażona pracownia demonstracyjna (umiejętności praktycznych) fotel stomatologiczny, unit, jałowa bielizna zabiegowa, instrumentarium diagnostyczne, instrumentarium chirurgiczne, zestaw do znieczulenia, zestaw do szycia, ręczne narzędzia do usuwania złogów, stomatologiczna karta pacjenta, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 30 5.11. Metody profilaktyki przeciwpróchniczej i przeciwparadontologicznej 5.11.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Zaplanuj odpowiedni rodzaj i techniki profilaktyki przeciwpróchniczej dla dzieci przedszkolnych w grupie 3 latków. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 2, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.11.1. wiadomości na temat rodzajów i technik profilaktyki przeciwpróchniczej oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 2, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) dokonać analizy przydatności poszczególnych rodzajów, stopni profilaktyki w danej grupie wiekowej, 3) dokonać analizy przydatności poszczególnych technik profilaktyki w tej grupie wiekowej, 4) dokonać wyboru metod i technik profilaktyki przydatnych u 3 letnich dzieci, 5) przeprowadzić instruktaż z zakresu szczotkowania zębów u małych dzieci. Zalecane metody nauczania uczenia się: pogadanka heurystyczna, pokaz z instruktażem szczotkowania zębów. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papiery format A4 środki dydaktyczne do promocji higieny jamy ustnej filmy dydaktyczne z zakresu promocji higieny jamy ustnej poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Ćwiczenie 2 Przeprowadz instruktaż z zakresu właściwej techniki szczotkowania zębów wśród dorosłych. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 2, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 31 Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.11.1. wiadomości na temat rodzajów i technik profilaktyki przeciwpróchniczej oraz uzupełnić podane wiadomości treściami zawartymi w wykazie literatury pozycja 2, 4 i 6 w zakresie zgodnym z tematem rozdziału, 2) dokonać analizy przydatności poszczególnych technik profilaktyki w tej grupie wiekowej, 3) dokonać wyboru metod i technik profilaktyki przydatnych u dorosłych, 4) przeprowadzić instruktaż szczotkowania zębów u dorosłych. Zalecane metody nauczania uczenia się: pogadanka heurystyczna, pokaz z instruktażem szczotkowania zębów, ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, środki dydaktyczne do promocji higieny jamy ustnej, filmy dydaktyczne z zakresu promocji higieny jamy ustnej, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 32 5.12. Zasady etyki 5.12.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Która z zasad etycznych wydaje Tobie się najbardziej istotna w zawodzie asystentki stomatologicznej i dlaczego? Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz treści uzupełniające dostępne w literaturze. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.12.1. wiadomości na temat zasad etyki zawodowej oraz treści uzupełniające dostępne w literaturze, 2) dokonać analizy poszczególnych zasad etycznych i ich znaczenia w pracy asystentki stomatologicznej, 3) dokonać indywidualnego wyboru zasady szczególnie dla ciebie istotnej. Zalecane metody nauczania uczenia się: pogadanka heurystyczna. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Ćwiczenie 2 Podaj dwa przykłady dylematów etycznych, które mogą wystąpić w pracy asystentki stomatologicznej. Rozważ możliwości ich rozwiązania. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, także wskazać dostępne zródła informacji. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania oraz treści uzupełniające dostępne w literaturze. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) odszukać w materiale nauczania 4.12.1. wiadomości na temat zasad etyki oraz treści uzupełniające dostępne w literaturze, 2) dokonać analizy poszczególnych zasad etycznych i własnych doświadczeń zawodowych, 3) dokonać indywidualnego wyboru możliwych dylematów etycznych. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 33 Zalecane metody nauczania uczenia się: pogadanka heurystyczna, metoda przypadku. Środki dydaktyczne: długopis, kartka papieru formatu A4, poradnik dla ucznia, literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 34 6. EWALUACJA OSIGNIĆ UCZNIA Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego Test dwustopniowy do jednostki modułowej Wykonywanie czynności związanych z asystowaniem podczas zabiegów stomatologicznych Test składa się z 20 zadań jednokrotnego wyboru, z których: zadania 1, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 16,17, 19, 20 są poziomu podstawowego, zadania 2, 8, 9, 10, 13, 14, 15, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt Za każdą prawidłową odpowiedz uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. Proponuje się następujące normy wymagań uczeń otrzymuje następujące oceny szkolne: - dopuszczający za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego, - dostateczny za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego, - dobry za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego oraz co najmniej 4 zadań z poziomu ponadpodstawowego, - bardzo dobry za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego oraz co najmniej 6 z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. d, 4. a, 5. d, 6. a, 7. d, 8. d, 9. c, 10. c, 11. a, 12. d, 13. c, 14. a, 15. d, 16. b, 17. c, 18. a, 19. b, 20. c. Plan testu Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz 1 Wymienić zadania zawodowe asystentki A P d stomatologicznej 2 Zastosować środków ochrony osobistej C PP c 3 Określić zastosowanie środków ochrony osobistej B P d 4 Określić zastosowanie środków ochrony osobistej B P a 5 Określić zastosowanie środków ochrony osobistej B P d 6 Określić zastosowanie środków ochrony osobistej B P a 7 Wymienić skład zestawu do badania A P d profilaktycznego 8 Dobrać sposób postępowania przy leczeniu zęba C PP d 9 Wybrać sposób postępowania ze sprzętem podczas C PP c asystowania 10 Wybrać sposób postępowania przy asystowaniu C PP c 11 Wymienić fazy zabiegu chirurgicznego A P a 12 Rozróżnić rodzaje uzupełnienia protetycznego B P d 13 Określić rodzaje znieczulenia przy zabiegu C PP c chirurgicznym Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 35 14 Wybrać sposób postępowania z pacjentem C PP a 15 Określić sposób postępowania przy wszczepianiu C PP d implantów 16 Wymienić sposoby zapobiegania próchnicy A P b 17 Zróżnicować metody zapobiegania próchnicy B P c 18 Określić cele stomatologicznej oświaty zdrowotnej C PP a 19 Zdefiniować pojęcie etyka A P b 20 Zróżnicować zadania etyki zawodowej B P c Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 36 Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej jednotygodniowym. 2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uważnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz prawidłową. 6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na pózniej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 8. Na rozwiązanie testu masz 60 minut. Powodzenia! Materiały dla ucznia: instrukcja, zestaw zadań testowych, karta odpowiedzi. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 37 ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. Zadania zawodowe asystentki stomatologicznej to a) rejestracja pacjentów i prace biurowe. b) przygotowanie gabinetu do pracy. c) czynne asystowanie przy wykonywaniu zabiegów. d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe. 2. Podczas zabiegu, gdy spodziewane jest duże krwawienie z pola zabiegowego dodatkowo stosuje się a) fartuch z tworzywa wchłaniającego płyny. b) czystą odzież ochronną. c) nieprzemakalny fartuch ochronny. d) nie wymagane są dodatkowe środki ochrony. 3. Rękawice gumowe zmienia się a) przed przyjęciem nowego pacjenta. b) po zakończeniu dnia pracy. c) zawsze, gdy ulegną uszkodzeniu i po zabrudzeniu dużą ilością krwi lub wydzielin. d) odpowiedzi B i C są prawidłowe. 4. Do mycia narzędzi i sprzętu a) zakładamy grubsze i dłuższe rękawice gospodarcze. b) nie zakładamy rękawic. c) zakładamy rękawiczki gumowe. d) zakładamy rękawiczki silikonowe. 5. Maska ochronna a) chroni przed kontaktem z krwią i wydzielinami pacjenta. b) przed zakażeniami przenoszonymi drogą kropelkową. c) zakładana jest tylko w przypadku, gdy asystentka ma katar. d) odpowiedzi A i B są prawidłowe. 6. Fartuch ochronny (garsonka) a) powinien być zawsze czysty i schludny b) zmieniamy raz dziennie. c) zmieniamy raz w tygodniu. d) zmieniamy do każdego pacjenta. 7. Do badania profilaktycznego asystentka przygotowuje a) lusterko, zgłębnik, pęsetę. b) lusterko, zgłębnik, pęsetę i masę wyciskową. c) dokumentację pacjenta. d) odpowiedz A i C są prawidłowe. 8. W leczeniu endodontycznym zębów z żywą miazgą stosuje się technikę a) radykalną. b) chirurgiczną. c) ortodontyczną. d) zachowawczą. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 38 9. Narzędzia do biologicznego leczenia miazgi zęba podajemy a) na tacy. b) w pakiecie z ligniny. c) w jałowym pakiecie (kasecie metalowej zafoliowanej). d) na pokrywce elektrycznego wyjaławiacza. 10. Przy usuwaniu złogów nazębnych metodą tradycyjną a) nie stosujemy środków ochrony osobistej. b) stosujemy środki ochrony osobistej tylko dla pacjenta. c) należy zastosować środki ochrony osobistej dla pacjenta i personelu. d) środki ochrony osobistej stosuje tylko lekarz. 11. Zabieg chirurgiczny dzielimy na a) fazę przedzabiegową, zabieg chirurgiczny, fazę pozabiegową. b) fazę przedzabiegową, fazę przedchirurgiczną, właściwą chirurgiczną. c) fazę przygotowawczą, fazę operacyjną, fazę pooperacyjną. d) nie wyróżnia się żadnych faz zabiegu chirurgicznego. 12. Do stałego uzupełnienia protetycznego należą a) korony i uzupełnienia poprzedzające założenie korony. b) mosty, wkłady i nakłady. c) licówki. d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe. 13. Implanty w kości umieszcza się a) bez znieczulenia. b) zawsze w znieczuleniu miejscowym. c) w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. d) zawsze w znieczuleniu ogólnym. 14. Podczas pierwszej wizyty związanej z wszczepieniem implantów, nie wykonuje się a) umieszczenia implanta w kości. b) badania pacjenta i oceny warunków na podstawie radiogramów. c) pobierania wycisków. d) planowania przebiegu leczenia. 15. Asystowanie do wszczepienia implantów polega między innymi na a) włączeniu oświetlenia. b) wyjęciu protezy pacjentowi i włożeniu jej do płynu odkażającego. c) obłożeniu pacjenta jałowymi serwetami zabiegowymi. d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe. 16. Podstawowym sposobem zapobiegania próchnicy zębów nie jest a) zapewnienie właściwego odżywiania. b) unikanie stresu. c) higiena uzębienia i jamy ustnej. d) utrzymanie higieny przestrzeni międzyzębowych. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 39 17. Najbardziej skuteczną metodą zapobiegania chorobom przyzębia jest a) stosowanie związków fluoru w wodzie i produktach spożywczych. b) wizyta w gabinecie stomatologicznym w celu leczenia chorób. c) mechaniczne usuwanie płytki bakteryjnej. d) stosowanie fluoru metodą tabletkową. 18. Stomatologiczna oświata zdrowotna ma na celu a) zapobieganie wystąpieniu próchnicy i chorób przyzębia. b) ograniczeniu postępu objawów chorobowych. c) wczesnym rozpoznawaniu zmian chorobowych. d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe. 19. Etyka jest nauką o a) prawach pacjenta. b) moralności. c) prawach zawodowych asystentki stomatologicznej. d) odpowiedzialności zawodowej. 20. Etyka zawodowa powinna regulować a) normy związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. b) wysokość gratyfikacji finansowej za wykonywana pracę. c) stosunki wewnętrzne w danej grupie zawodowej. d) czas pracy przedstawicieli danego zawodu. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 40 KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko............................................................................... Wykonywanie czynności związanych z asystowaniem podczas zabiegów stomatologicznych Zakreśl poprawną odpowiedz. Nr Odpowiedz Punkty zadania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d Razem: Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 41 Test 2 Test dwustopniowy do jednostki modułowej Wykonywanie czynności związanych z asystowaniem podczas zabiegów stomatologicznych Test składa się z 20 zadań jednokrotnego wyboru, z których: zadania 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 16, 18, 19, 20 są poziomu podstawowego, zadania 1, 2, 3, 4, 5, 13,15, 17 są z poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt Za każdą prawidłową odpowiedz uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. Proponuje się następujące normy wymagań uczeń otrzymuje następujące oceny szkolne: - dopuszczający za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego, - dostateczny za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego, - dobry za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego oraz co najmniej 4 zadań z poziomu ponadpodstawowego, - bardzo dobry za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego oraz co najmniej 6 z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. b, 4. a, 5. d, 6. c, 7. a, 8. b, 9. c, 10. d, 11. a, 12. b, 13. c, 14. d, 15. d, 16. b, 17. d, 18. b, 19. a, 20. c. Plan testu Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz 1 Określić zadania asystentki stomatologicznej C PP c Wykonywać czynności związane z przyjęciem 2 C PP b pacjenta Wykonywać czynności związane z przyjęciem 3 C PP b pacjenta 4 Zastosować środki ochrony osobistej C PP a 5 Zastosowanie środki ochrony osobistej C PP d 6 Rozróżnić sposoby zapobiegania zakażeniom B P c Rozróżnić zadania asysty podczas badania 7 B P a profilaktycznego Określić zadania asysty podczas badania 8 B P b profilaktycznego Rozróżnić zestaw narzędzi do leczenia 9 B P c zachowawczego zęba Różnicować prawidłowe postępowanie w czasie 10 B P d zabiegu Różnicować prawidłowe postępowanie przy 11 B P a asystowaniu 12 Rozróżnić rodzaje leczenia endodontycznego B P b Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 42 Przygotować instrumenty do leczenia kanałowego 13 C PP c zęba Różnicować zadania asystentki podczas zabiegu 14 B P d usunięcia zęba 15 Przygotować zestaw do pobrania wycisków C PP d 16 Różnicować materiały stomatologiczne B P b 17 Przygotować pacjenta do wszczepiania implantów C PP d Różnicować zadania asystentki podczas 18 B P b wszczepiania implantów 19 Stosować zabiegi zapobiegające próchnicy zębów C P a 20 Rozróżniać metody szczotkowania zębów B P c Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 43 Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej jednotygodniowym. 2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uważnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi. Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz prawidłową. 6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 7. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie na pózniej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 8. Na rozwiązanie testu masz 60 minut. Powodzenia! Materiały dla ucznia: instrukcja, zestaw zadań testowych, karta odpowiedzi. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 44 ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. Czynne asystowanie podczas zabiegów stomatologicznych polega na a) planowaniu prac porządkowych w gabinecie stomatologicznym. b) dezynfekcji i sterylizacji zużytego sprzętu jednorazowego użytku. c) współdziałaniu z lekarzem stomatologiem podczas wykonywania zabiegu. d) rejestrowaniu pacjentów. 2. Ze stomatologiczną kartą przyjmowanego pacjenta asystentka powinna zapoznać się a) w trakcie wykonywania zabiegu przez lekarza stomatologa. b) przed wejściem pacjenta do gabinetu stomatologicznego. c) po wyjściu pacjenta z gabinetu stomatologicznego. d) w trakcie rejestrowania pacjenta na zabieg. 3. Czynności związane z uporządkowaniem stanowiska pracy przed przyjęciem następnego pacjenta nie obejmują a) przepłukania ssak przed zdjęciem końcówki. b) mycia i dezynfekcji podłogi w gabinecie. c) czyszczenia i dezynfekcji stolika materiałowo-narzędziowego. d) czyszczenia i dezynfekcji fotela i zagłówka. 4. Rękawiczki jednorazowego użytku powinny być zakładane przed a) przyjęciem każdego pacjenta. b) dokonaniem wpisu do karty pacjenta. c) podniesieniem słuchawki telefonu. d) przywitaniem z pacjentem. 5. Obuwie ochronne powinno być a) elegancie. b) ortopedyczne. c) na podwyższonym obcasie. d) łatwe do dezynfekcji. 6. Biżuteria noszona przez personel na rękach a) powinna być zakładana na rękawiczki. b) powinna być zakładana pod rękawiczki. c) w ogóle nie powinna być noszona. d) może być noszona, ale musi być dezynfekowana po zakończeniu dnia pracy. 7. Stomatologiczne badanie profilaktyczne wykonuje a) lekarz stomatolog. b) lekarz rodzinny. c) asystentka stomatologiczna. d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe. 8. W trakcie przeprowadzania badania profilaktycznego asystentka stomatologiczna a) przygotowuje zestaw narzędzi diagnostycznych. b) wypełnia część diagnostyczną karty pacjenta i uzupełnia diagram uzębienia. c) włącza lampę bakteriobójczą. d) zajmuje się innymi nie wymienionymi wcześniej pracami. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 45 9. Zestaw narzędzi do leczenia zachowawczego zęba nie obejmuje a) zestawu narzędzi diagnostycznych. b) wydrążacza. c) kleszczy. d) upychała. 10. W trakcie opracowywania przez lekarza ubytku w zębie, asystentka stomatologiczna nie powinna a) rozmawiać z lekarzem. b) obsługiwać ssaka. c) włączać ślinociągu. d) przygotowywać ślinochronu. 11. Asystentka przygotowuje (zarabia) wypełnienie a) po opracowaniu ubytku przez lekarza. b) po przyjęciu i ułożeniu pacjenta na fotelu. c) po założeniu ślinochronu lub włączeniu ślinociągu. d) nie ma znaczenia kiedy przygotuje się wypełnienie. 12. W opracowanym ubytku założenie podkładu, a następnie wypełnienia tymczasowego stosuje się podczas a) leczenia kanałowego zęba. b) biologicznego leczenia miazgi zęba. c) przygotowania zęba do ekstrakcji. d) leczenia ortodontycznego. 13. Podczas kanałowego leczenia zęba dodatkowo będzie potrzebny a) zestaw do szycia dziąsła. b) zestaw do ligaturowania zębów. c) zestaw jałowych narzędzi endodontycznych. d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe. 14. Przygotowanie do zabiegu usunięcia zęba nie obejmuje a) przygotowania zestawu do podania środka znieczulającego. b) płukania jamy ustnej środkiem odkażającym. c) zastosowania środków ochrony osobistej dla pacjenta. d) uzupełnienia diagramu uzębienia. 15. Pobranie wycisku zębów przy leczeniu protetycznym wymaga przygotowania a) nici refrakcyjnej. b) wzornika kształtów i kolorów c) gumek polerskich. d) miseczki i szpatułki. 16. Koronę zęba tymczasową mocuje się za pomocą a) gipsu szybkowiążącego. b) cementu szybkowiążącego. c) masy alginatowej. d) wodorotlenku cementu. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 46 17. Przygotowanie pacjenta do zabiegu wszczepienia implantów obejmuje a) zebranie wywiadu ogólnomedycznego. b) obłożenie pola zabiegowego jałowymi serwetami. c) uzyskanie danych osoby, która odbierze pacjenta po zabiegu. d) wszystkie odpowiedzi są prawidłowe. 18. Podczas nawiercania kości do wszczepienia implantów głównym zadaniem asysty jest a) umieścić radiogramy zębów w negatoskopie. b) chłodzić nawiercana kość jałowym roztworem. c) unikanie pośpiechu. d) wszystkie wymienione zadania są równie ważne. 19. Zabiegi zapobiegające próchnicy zębów nie obejmują a) stosowania technik unikania stresu. b) zapobiegania chorobom wieku dziecięcego. c) stosowania laków szczelinowych. d) usuwania płytki nazębnej. 20. Zalecaną metodą szczotkowania zębów jest a) metoda szorowania. b) technika ruchów posuwisto-obrotowych Jonesa. c) modyfikacja metody Bassa. d) metoda szczotkowania zębów nie ma znaczenia. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 47 KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko............................................................................... Wykonywanie czynności związanych z asystowaniem podczas zabiegów stomatologicznych Zakreśl poprawną odpowiedz. Nr Odpowiedz Punkty adania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d Razem: Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 48 7. LITERATURA 1. Bladowski M. (red.): Techniki pracy na cztery ręce w stomatologii ogólnej. Wydawnictwo medyczne SANMEDICA, Warszawa 1999 2. Fejerskov O., Kidd E.: Próchnica zębów choroba próchnicowa i postępowanie kliniczne. Wydawnictwo Medyczne, Urban & Partner, Wrocław 2006 3. Hans H. Brandy, Kryst L.: Wprowadzenie do implantologii. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997 4. Jańczuk Z. (red.): Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005 5. Jańczuk Z.: Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. PZWL, Warszawa 2002 6. Leah Vern Barnett (red.): Asystowanie w stomatologii. Podręcznik dla asyst i higienistek stomatologicznych. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2006 7. Czasopisma specjalistyczne: Nowa stomatologia, Przegląd stomatologiczny Literatura metodyczna 1. Dretkiewicz Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 49