Osoby zajmujące się Terminy badań i pomiarów Zakres i dokumentowanie urządzeń i instalacji badań i pomiarów urządzeń eksploatacją urządzeń elektrycznych na terenie budowy i instalacji elektrycznych i instalacji elektroenergetycznych Okresową kon trolę sta nu sta cjonarnych Kontrola urządzeń i instalacji elek trycznych Prace przy urządzeniach i instalacjach elek- urządzeń elektrycznych pod względem bez- powinna obejmować: trycznych na terenie budowy związane z: pieczeństwa na leży przeprowadzić co naj - obsługą czynnościami wpływającymi na pomiar mniej jeden raz w miesiącu; zmiany pa rametrów pracy urządzeń i in - rezystancji izolacji instalacji elektrycznej, stalacji; Działanie urządzeń ochronnych różnicowo- ciągłości przewodów ochronnych, w tym konserwacją zabezpieczeniem i utrzyma- prądowych należy sprawdzić każdorazowo głównych i dodatkowych (miejscowych) niem na leżytego stanu technicznego urzą - przed przystąpieniem do pracy; połączeń wyrównawczych, dzeń i instalacji; rezystancji uziemienia, impedancji pę tli remontami usuwaniem usterek, uszko - zwarcia; dzeń oraz remontami urządzeń i instalacji, w celu doprowadzenia ich do wymaganego sprawdzenie dzia łania urzą dzeń ochron - stanu technicznego; nych różnicowoprądowych. Okresową kontrolę stanu montażem instalowaniem i przyłączaniem Dokonywane naprawy i przeglądy urzą - stacjonarnych urządzeń i instalacji; urządzeń dzeń elek trycznych powinny być odnotowa- kontrolą i pomiarami dokonaniem oceny elektrycznych ne w książce konserwacji urządzeń. stanu technicznego i pa rametrów eksplo- należy przeprowadzić atacyjnych urządzeń instalacji i sieci, co najmniej mogą wykonywać osoby, które spełniają wyma- jeden raz gania kwalifikacyjne. Dotyczy to rodzajów prac w miesiącu i stanowisk pracy: eksploatacji tj. osób wykonujących prace w zakresie kon trolno-pomiarowym, obsługi, konserwacji, remontów i montażu; dozoru tj. osób kierujących czynnościami Okresową kon trolę stanu i oporności izo - w zakresie eksploatacji oraz na stanowi- lacji urządzeń elek trycznych na leży prze - skach pracowników technicznych sprawują- prowadzić co najmniej dwa razy w roku, cych nadzór nad eksploatacją urządzeń, in- a ponadto: stalacji i sieci. przed uruchomieniem urządzenia po do - Znowelizowana w 2005 ro ku ustawa Prawo konaniu zmian i napraw części elektrycz- Kopie zapisu pomiarów energetyczne nakłada obowiązek sprawdzania nych i mechanicznych, skuteczności zabezpieczenia co 5 lat spełniania wymagań kwa lifikacyjnych przed uruchomieniem urządzenia, je żeli osób zajmujących się eksploatacją sieci oraz przed porażeniem prądem elektrycznym urządzenie by ło nieczynne przez ponad urządzeń i instalacji energetycznych. Świadec- powinny znajdować się miesiąc, twa wydane bezterminowo zachowują ważność u kierownika budowy. przed uruchomieniem urządzenia po jego do 3 maja 2010 roku. przemieszczeniu. elek trycz nych: n sta la cji i i nie pra wi dło wo ści urzą dzeń do ty czą ce stwier dza ne Naj czę ściej nie pra wi dło wo ści Pod sta wo we Zagospodarowanie System ochrony przeciwporażeniowej na terenie budowy elektroenergetyczne terenu budowy Ochrona przed dotykiem: Strefa Bezpośrednim Pośrednim Samoczynne wyłączenie zasilania Izolacja podstawowa. Bariery. Obudowy o stopniu ochrony co najmniej IP43. w czasie t 0,2 s. I Obsługa urządzeń tylko przez osoby uprawnione Samoczynne wyłączenie zasilania w czasie t 0,2 s (można realizować za pomocą wyłącznika Izolacja przewodów i kabli. ochronnego różnicowoprądowego selektywnego, II zainstalowanego w strefie I). Obsługa urządzeń tylko przez osoby uprawnione Izolacja podstawowa. Wyłącznik ochronny różnicowoprądowy selektywny, Obudowy o stopniu ochrony co najmniej zainstalowany w strefie I. III IP43 Izolacja podstawowa. Wyłącznik ochronny różnicowoprądowy o / n 30 mA. Obudowy o stopniu ochrony co najmniej Transformator separacyjny. IP44. Uzupełnieniem ochrony jest użycie Odbiorniki, narzędzia i urządzenia o II klasie IV wyłącznika ochronnego ochronności. różnicowoprądowego o / n 30 mA. Strefy ochronne winny być prowadzone moż liwie najkrótszymi Strefa I trasami, naj lepiej bez skrzyżowań z drogami transportowymi. Strefa zasilania te renu budowy i rozbiórki energią elek tryczną o napięciu do 1 kV prądu Strefa III przemiennego wraz z urządzeniami rozdzielczy- Oznaczenia: mi, pomiarowymi, zabezpieczającymi i ochron - Strefa obejmuje roz dzielnice bu dowlane, urządzenia zasilające stacje transformatorowe, nymi całego terenu budowy i rozbiórki (zasilacz zespoły prą dotwórcze, przy łącza, ta blice dzwigowe i przystawki pomiarowe. zasilające; centralny). Strefa IV S wyłącznik ochronny różnicowoprądowy se- lektywny; Strefa II Strefa obejmuje odbiorniki oświe tleniowe, RB rozdzielnica budowlana; Strefa obejmuje linie zasilające napowietrz- narzędzia ręczne (ru chome), urządzenia bu - RD rozdzielnica dzwigowa; ne, kablowe lub przewody oponowe. Linie po- dowlane. PP przystawka pomiarowa. Bezpieczna eksploatacja Usytuowanie stanowisk pracy Prace szczególnie i składowanie materiałów niebezpieczne Niedopuszczalne jest sytuowanie stanowisk Tereny budowy i rozbiórki zalicza się do śro- pracy, składowisk wyrobów i materiałów lub ma- dowisk o zwiększonym zagrożeniu po rażeniem szyn i urzą dzeń bu dowlanych bez pośrednio prądem elektrycznym. Warunki szczególnego zagrożenia dla zdro- pod napowietrznymi liniami elek troenergetycz- wia i życia ludzkiego występują w szczególno- nymi lub w od ległości, li czonej w po ziomie ści przy pracach: od skrajnych przewodów, mniejszej niż: 3 m dla linii o napięciu znamionowym nie- konserwacyjnych, modernizacyjnych i remon- przekraczającym 1 kV; towych przy urządzeniach elektroenergetycz- nych znajdujących się pod napięciem, 5 m dla linii o napięciu znamionowym po- wyżej 1 kV, lecz nieprzekraczającym 15 kV; wykonywanych w po bliżu nieosło niętych urządzeń elektroenergetycznych lub ich czę- 10 m dla linii o napięciu znamionowym po- 1. Prace przy urzą dzeniach i in stalacjach ści, znajdujących się pod napięciem, wyżej 15 kV, lecz nieprzekraczającym 30 kV; elektrycznych należy wykonywać po wyłączeniu 15 m dla linii o napięciu znamionowym po- ich spod na pięcia i za bezpieczeniu przed wyżej 30 kV, lecz nieprzekraczającym 110 kV; ich przypadkowym uruchomieniem m. in. przez 30 m dla linii o napięciu znamionowym po- oznakowanie. wyżej 110 kV. Prace konserwacyjne 2. Wyłączenie urzą dzeń i in stalacji spod W czasie wykonywania robót budowlanych przy urządzeniach napięcia na leży dokonać w sposób zapewnia- elektroenergetycznych z zastosowaniem żurawi lub urządzeń załadow- jący widoczną przerwę izolacyjną w obwodach znajdujących się czo-wyładowczych na leży zachować powyższe zasilania, np. przez wyjęcie wkładek bezpiecz- pod napięciem odległości mie rzone do naj wy suniętego dalej są szczególnie nikowych. punktu urządzenia wraz z ładunkiem. niebezpieczne 3. Prace w warunkach szczególnego zagro- Przy wykonywa niu robót bu dowlanych żenia dla zdrowia i życia ludzkiego należy wyko- z użyciem maszyn lub innych urządzeń tech - nywać na podstawie polecenia pisemnego. nicznych bezpośrednio pod linią wysokiego na- 4. Bez wyłączania napięcia mogą być wyko- pięcia, na leży uzgod nić bez pieczne wa runki nywane następujące prace: pracy z jej użytkownikiem. przy wyłączonych spod napięcia, lecz nie - wymiana w obwodach o napięciu do 1 kV uziemionych, urzą dzeniach elek troenerge- Rozładunek pod linią wkładek bezpiecznikowych i zródeł światła tycznych lub uziemionych w taki sposób, że napowietrzną 15 kV (np. żarówek, świetlówek) o nieuszkodzonej zakończył się żadne z uziemień uziemiaczy nie jest wi- obudowie i oprawie, śmiertelnym porażeniem doczne z miejsca pracy, pomia ry i prze prowadzanie prób zgod nie związanych z przeprowadzaniem prób i po- z zakładowymi instrukcjami eksploatacji, miarów, z wyłączeniem prac wykonywanych inne prace wyłącznie po zastosowaniu środ- stale przez upoważnionych pra cowników wustalonych miejscach, ków spe cjalnych za pewniających bezpie- czeństwo pracy, przewidzianych w instruk- związanych z iden tyfikacją i prze cinaniem cjach eksploatacji. kabli elektroenergetycznych. Najczęściej stwierdzane Podstawowe nieprawidłowości dotyczące urządzeń nieprawidłowości i instalacji elektrycznych: prowadzenie przewodów in stalacji elek - trycznych w sposób prowizoryczny, często bezpośrednio po gruncie, nawet na przej - na placu budowy instalacje i urządzenia elektryczne ściach i prze jazdach, bez zabezpieczenia ich przed uszkodzeniami mechanicznymi; stosowanie zbyt małej licz by obwodów środki ochrony indywidualnej odbiorczych oraz gniazd wtycz kowych i wypustów oświetleniowych, a nawet pod- łączanie odbiorników na krótko , tj. bez użycia gniazd i wtyczek; prace na wysokości powszechne sto sowanie bez pieczników topikowych, jako urządzeń samoczynnego wyłączenia; rusztowania niedopuszczalne naprawianie wkładek bez- piecznikowych (tzw. watowanie ); zbyt rzadkie stosowanie wyłączników ochron maszyny i urządzenia -nych różnicowoprądowych; brak pomiarów ochrony przeciwporażenio- wej oraz zaniedbania w konserwacji eks - szkolenia BHP ploatowanych urządzeń i in stalacji elek - trycznych. Zbyt częsty widok na budowie badania lekarskie zagospodarowanie placu budowy 0 10 20 30 40 50 60 70 Procent kontrolowanych budów, na których występowały nieprawidłowości Bezpieczeństwo pracy i instalacji elektroenergetycznych i instalacji elektrycznych bu do wy te re nie na elek trycz nych eksploatacją urządzeń badań i pomiarów urządzeń n sta la cji i i urzą dzeń Zakres i dokumentowanie o mia rów p i ba dań r mi ny e T Osoby zajmujące się