Jan Andrzej Morsztyn pochodziÂÅ‚ z rodziny zwiÂÄ…zanej z arianizmem, ale po przejÅ“ciu na katolicyzm zachowaÂÅ‚ tylko powierzchowne cechy dawnej ideologii. Dziêki zrêcznoÅ“ci dworaka i sprzyjajÂÄ…cym okolicznoÅ“ciom piÂÄ…ÂÅ‚ siê szybko po szczeblach kariery politycznej. "Dwór królewski Jana Kazimierza", z którym byÂÅ‚ zwiÂÄ…zany, stanowiÂÅ‚ oÅ“rodek nie tyle Âżycia
umysÂÅ‚owego, co towarzyskiego. W atmosferze salonów i flirtów mógÂÅ‚ powstaÃÅš tylko taki styl, który wyraÂżaÂÅ‚ bÂÅ‚yskotliwoÅ“ÃÅš, elegancjê i kunszt artystyczny, a pomijaÂÅ‚ waÂżne zagadnienia Âżycia. W twórczoÅ“ci Morsztyna przejawiÂÅ‚o siê to w bÂÅ‚ahoÅ“ci treÅ“ci, przy równoczesnym przeroÅ“cie nagromadzonych przenoÅ“ni, porównaÃÄ… i innych figur poetyckich (wyliczenia, stopniowania, powtórzenia, kontrasty i paradoksy). ZebraÂÅ‚ swe wiersze w zbiorach "KanikuÂÅ‚a albo psia gwiazda" i "Lutnia". Znaczna wiêkszoÅ“ÃÅš utworów byÂÅ‚a o tematyce miÂÅ‚osnej. Nie chodzi w nich jednakÂże o proste wypowiedzenie uczuÃÅš do ukochanej. SÂÄ… to wiersze bêdÂÄ…ce wyrazem flirtu, który odznacza siê dworskÂÄ… elegancjÂÄ… i salonowym dowcipem.
W "Bierzmowaniu" liczne, coraz ciekawsze wyliczenia wdziêków i czarów
piêknej Jagnieszki prowadzÂÄ… do konkluzji, Âże jest ona nie tyle dziewczynÂÄ…, co raczej ogniskiem, które spala swym Âżarem zakochanego w niej mêÂżczyznê. "Na kwiatki" - to urocze cacko poetyckie, gdzie autor zazdroÅ“ci zerwanym kwiatom, gdyÂż wplecione we wÂÅ‚osy jego ukochanej bêdÂÄ… mogÂÅ‚y byÃÅš bliÂżej z niÂÄ… niÂż on sam. "Do trupa" - najgÂÅ‚oÅ“niejszy sonet Morsztyna. Na zasadzie rozwiniêtego porównania ukazuje najpierw poeta podobieÃÄ…stwo zakochanego do trupa. Nastêpnie posÂÅ‚ugujÂÄ…c siê kontrastem zestawia spokój zmarÂÅ‚ego z cierpieniami zakochanego, by ostatecznie wyciÂÄ…gnÂÄ…ÃÅš zaskakujÂÄ…cy wniosek, Âże lepiej byÃÅš trupem niÂż kochaÃÅš bez wzajemnoÅ“ci.
W "Niedostatku" znajdziemy ironicznÂÄ… uwagê na temat rozsÂÄ…dku i powagi kobiet. Poeta wylicza szereg zjawisk, które nigdy nie miaÂÅ‚y miejsca, ale podejrzewa, Âże prêdzej staÃÅš siê one mogÂÄ… rzeczywistoÅ“ciÂÄ… "niŸli bêdzie stateczna która biaÂÅ‚ogÂÅ‚owa". Inny charakter ma "PieÅ“ÃÄ… w obozie pod ÂÅ»waÃÄ…cem". WidaÃÅš w niej pewien przebÂÅ‚ysk patriotyzmu, rzadko dochodzÂÄ…cy do gÂÅ‚osu pod piórem typowego poety dworskiego. Do ogóÂÅ‚u szlacheckiego odnosiÂÅ‚ siê poeta raczej z pogardÂÄ…, wyraŸnie dajÂÄ…cÂÄ… siê tu odczuÃÅš, bo do szlachty silniej
przemawia "natocz albo nalej" niÂż gÂÅ‚os wodza wzywajÂÄ…cego do walki z wrogiem.
Morsztyn tÂÅ‚umaczyÂÅ‚ takÂże tragedie francuskie Piotra Corneille'a. J. A. Morsztyn, choÃÅš nie wniósÂÅ‚ wielu wartoÅ“ci ideowych na miarê potrzeb ówczesnej Polski, dbaÂÅ‚ jednak o piêkno form poetyckich, wzbogacaÂÅ‚ je, podnosiÂÅ‚ na wysoki poziom artyzmu i stÂÄ…d jego wiersze sÂÄ… cennÂÄ… zdobyczÂÄ… literatury polskiej.