Maria Kiedrowska Badanie zagro\enia kontynuacji działania Jednostki prowadzą księgi rachunkowe i sporządzają sprawozdanie finansowe przy zało\eniu kontynuacji działalności w dającej się przewidzieć przyszłości, w nie zmniejszonym istotnie zakresie, bez postawienia ich w stan likwidacji czy upadłości (chyba, \e jest to niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym). Zdolność jednostki do kontynuowania działalności określa kierownik jednostki uwzględniając wszystkie dostępne informacje na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego, dotyczące dającej się przewidzieć przyszłości, obejmującej okres nie krótszy ni\ jeden rok od dnia bilansowego. Informacje o tym kierownictwo zamieszcza we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego. Biegły rewident w trakcie badania (planując, przeprowadzając badanie oraz oceniając wyniki badania) sprawdza czy zało\enie kontynuacji działania jest zasadne. Biegły rewident przeprowadzający badanie sprawozdania finansowego jednostki, której kontynuacja działalności nie jest ustawowo zapewniona, ma obowiązek ocenić wiarygodność deklaracji kierownika jednostki zawartej we wprowadzeniu do tego sprawozdania o zdolności kontynuowania przez jednostkę działalności w niezmniejszonym istotnie zakresie w dającej się przewidzieć przyszłości, tj. w okresie przynajmniej 12 miesięcy od dnia bilansowego. Biegły rewident powinien zapewnić wykonanie tego obowiązku odpowiednio planując i przeprowadzając badanie, w tym tak\e zdarzeń, jakie nastąpiły po dniu bilansowym, celem zebrania odpowiednich i wystarczających dowodów badania, przemawiających za tym, \e według stanu na dzień zakończenia badania zasadne jest przyjęte przez kierownika jednostki zało\enie kontynuacji działalności. W przypadku stwierdzenia zagro\eń dla kontynuacji działalności przez jednostkę, biegły rewident powinien wnikliwie rozpatrzyć uzasadnienie deklaracji kierownika jednostki o mo\liwości kontynuacji przez nią działalności, a zwłaszcza ocenić realność przesłanek i planów le\ących u podstaw tej deklaracji. W przypadku uznania, \e istnieje znaczna niepewność co do zdolności kontynuacji działalności, biegły rewident powinien rozwa\yć, czy i w jakim zakresie ujawnienie rodzaju i skutków niepewności jest konieczne, aby sprawozdanie finansowe nie wprowadzało czytelnika w błąd. O swych ustaleniach powinien odpowiednio poinformować w opinii i w raporcie. Biegły rewident musi mieć świadomość znaczenia i skutków, jakie ma treść i sposób wyra\enia przez niego w opinii zdania o zdolności jednostki do kontynuowania działalności i istniejących w tym zakresie powa\nych zagro\eniach. Obowiązek ujawnienia w opinii powa\nych zakłóceń w działalności dotyczy równie\ jednostek, których działalności jest ustawowo zapewniona. Nie zamieszczenie we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego jednoznacznego stwierdzenia kierownika jednostki o mo\liwości kontynuowania działalności przez jednostkę uniemo\liwia wyra\enie przez biegłego rewidenta opinii bez zastrze\eń. Objawy świadczące o zagro\eniu kontynuacji działania 1. Przykłady objawów operacyjnych - odejście kluczowego personelu, - utrata podstawowego rynku zbytu, umów, głównego odbiorcy - trudności z pozyskaniem podstawowych surowców, - konflikty z załogą - znacząca zale\ność od jednego dostawcy, odbiorcy - brak ubezpieczenia od skutków zdarzeń losowych 2. Przykłady objawów finansowych - wysokie zobowiązania netto i krótkoterminowe zobowiązania netto - zbli\ający termin spłat zobowiązań przy braku mo\liwości ich spłaty, - nadmierne uzale\nienia od po\yczek krótkoterminowych w finansowaniu aktywów trwałych - trudności finansowe dłu\ników, - ujemne przepływy pienię\ne - niekorzystne kluczowe wskazniki finansowe, - powa\ne straty z działalności operacyjnej, - znaczna utrata wartości aktywów - opóznione i nieregularne wypłaty dywidend - niemo\ność terminowego regulowania zobowiązań, - niemo\ność dotrzymania warunków umów kredytowych - zmiana trybu rozliczenia z dostawcami z kredytu kupieckiego na natychmiastowa płatność - niemo\ność finansowania prac rozwojowych 3. Przykłady innych objawów: - nieprzestrzeganie wymogów dotyczących wysokości kapitałów lub innych wymogów ustawowych, - toczące się postępowanie sądowe lub administracyjne, którego niekorzystne rozstrzygnięcie mo\e spowodować powstanie zobowiązania a jednostka nie ma mo\liwości ich zapłaty - zmiany w prawie, polityce , które mogą mieć negatywny wpływ na działalność jednostki - sytuacja makroekonomiczna kraju, - wielkość , wiek jednostki yródłami badania zało\enia kontynuacji działania są: - księgi rachunkowe, dowody księgowe, - plany jednostki, - protokoły z posiedzenia zarządu , rady nadzorczej, - oświadczenia radcy prawnego w zakresie np. oceny toczących się sporów , - oświadczenia właścicieli o udzieleniu pomocy finansowej, - niezrealizowane zamówienia jednostki, planowane przepływy pienię\ne itd. Procedury badania: - wstępny przegląd analityczny, - analiza zaistniałych zagro\eń w powiązaniu z przyczynami ich zaistnienia, - porównanie danych prognozowanych z danymi rzeczywistymi (rok badany i lata ubiegłe), - porównanie danych prognozowanych za bie\ący okres z rzeczywistym wykonaniem do dnia zakończenia badania,