Funny-Powerpoints.net POMIARY ANTROPOMETRYCZNE: " rozmiary i proporcje ciaÅ‚a " zmienność czasowa masy ciaÅ‚a " skÅ‚ad tkankowy ( beztÅ‚uszczowa, tÅ‚uszczowa masa ciaÅ‚a) " rozmieszczenie tkanki tÅ‚uszczowej w ciele " rozwój i dojrzewanie dzieci i mÅ‚odzieży ANTROPOMETRYCZNA OCENA STANU ODÅ»YWIENIA Agnieszka Ostachowska-GÄ…sior WZGLDNA MASA CIAAA [%] POMIARY ANTROPOMETRYCZNE: Zalety: m.c.rzeczywista Nieinwazyjne Wzgl.m.c. (%) =ð ´ð100% szczególnie wartoÅ›ciowe w monitorowaniu rozwoju oraz postÄ™pów m.c.nalezn a leczenia zaburzeÅ„ stanu odżywienia Wady: wymagany specjalistyczny sprzÄ™t Masa ciaÅ‚a należna [kg] wykwalifikowany personel wg Broca ocena stanu odżywienia biaÅ‚kowo-energetycznego bez oceny stanu odżywienia w zakresie pozostaÅ‚ych skÅ‚adników pokarmowych ( witamin, m.c.należna=wysokość ciaÅ‚a [cm]-100 minerałów) wg Broca- Brugscha OCENA STANU ODZYWIENIA TO ZAWSZE m.c.należna= wys.ciaÅ‚a[cm] -100 ( dla wys. 155-164 cm) ZESTAW KILKU m.c.należna= wys.ciaÅ‚a[cm] -105 ( dla wys. 165-174 cm) INDYWIDUALNIE DOBRANYCH METOD m.c.należna= wys.ciaÅ‚a[cm] -110 ( dla wys. 175-184 cm) 1 Funny-Powerpoints.net OCENA WZGLDNEJ MASY CIAAA wg Tatonia dla 40-60 roku życia dla mężczyzn wys.c[cm] -ð100 nalezna _ m.c. =ð wys.c.[cm] -ð100 -ð 20 dla kobiet wzglÄ™dna m.c. ocena wys.c[cm] -ð100 nalezna _ m.c. =ð wys.c.[cm] -ð100 -ð 10 < 90% niedobór m.c. ( niedożywienie) 90 -110 % prawidÅ‚owa m.c. wg Lorantza dla 20-40 roku życia 110 120 % nadwaga dla mężczyzn wys.c[cm] -ð150 nalezna _ m.c. =ð wys.c.[cm] -ð100 -ð > 120 % otyÅ‚ość 4 dla kobiet wys.c[cm] -ð150 nalezna _ m.c. =ð wys.c.[cm] -ð100 -ð 2 Badanie stanu odżywienia Badanie stanu odżywienia " Mastricht Index [MI] " Nutritional Risk Index [NRI] MI=20,68 - (0,24 x albumina,gL-1) (19,21 x prealbumina, gL-1) m.c. obecna ´ð100 NRI= (1,519) x albumina, gL-1) +(0,417) x (1,86 x TLC,109L-1) (0,04 x % wzgl.m.c.) m.c. zwyczajowa 0 punkt = niedożywienie " Nutritional Index [NI] NRI = 97,5 granica niedożywienia NI= (0,14 x albumina,gL-1) + (0,03 x % wzgl.m.c) + 0,73 x TLC,109L-1) NRI 83,5 -97,5 nieznaczne niedożywienie 8,90 NRI< 83,5 znaczne niedożywienie < 1,31 punktu = zÅ‚y stan odżywienia . . 2 Funny-Powerpoints.net BODY MASS INDEX (BMI) masa _ ciala kg éð Å‚ð BMI =ð 2 Ä™ðm2 Å›ð BMI jako wskaznik tÅ‚uszczowej masy ciaÅ‚a (ðwysokosc _ ciala)ð ëð ûð za wyjÄ…tkiem: - Kobiet w ciąży - Osób o rozwiniÄ™tej masie mięśniowej- sportowców - Dzieci <2 lat - DorosÅ‚ych >65 lat Ocena stanu odżywienia u osób dorosÅ‚ych na podstawie wskaznika BMI ( wg kryteriów WHO, 1998) Ocena stanu odżywienia u dzieci BMI a prawdopodobieÅ„stwo zaburzeÅ„ stanu zdrowia z zastosowaniem wskaznika BMI jest prowadzona na podstawie norm odpowiednich BMI < 16 kg/m2 niedożywienie (3stopieÅ„) dla danego wieku i pÅ‚ci (siatki centylowe) wg WHO BMI 16-16,9 kg/m2 niedożywienie (2stopieÅ„) BMI 17-18,4 kg/m2 niedożywienie (1stopieÅ„) BMI < 5 percentyla niedowaga (niedożywienie) BMI 5 -10 percentyl ryzyko niedożywienia BMI 18,5-24,9 kg/m2 masa ciaÅ‚a prawidÅ‚owa (zakres normy) BMI 10 -85 percentyl zakres normy BMI 85-95 percentyl nadwaga BMI >95 percentyla otyÅ‚ość BMI 25,0-29,9 kg/m 2 nadwaga BMI 30,0-39,9 kg/m 2 otyÅ‚ość ( 1 stopieÅ„) BMI > 40,0 kg/m 2 otyÅ‚ość ( 2 stopieÅ„) otyÅ‚ość olbrzymia 3 Funny-Powerpoints.net Wskaznik Cole a (LMS-Least Mean Square) BMI chÅ‚opcy 6-14lat MR _ x _WS LMS =ð x _100% WR _ x _ MS MR rzeczywista masa ciaÅ‚a badanego dziecka WS Å›rednia wysokość dla wieku i pÅ‚ci badanego dziecka (50centyl) WR rzeczywista wysokość badanego dziecka MS Å›rednia masa ciaÅ‚a dla wieku i pÅ‚ci badanego dziecka (50centyl) Interpretacja wartoÅ›ci LMS: 90-109% prawidÅ‚owe 110-119% nadwaga 120-139% - otyÅ‚ość >140% - otyÅ‚ość olbrzymia BMI chÅ‚opcy 13-19lat BMI dziewczÄ™ta 6-14lat 4 Funny-Powerpoints.net POMIAR GRUBOÅšCI FAADÓW BMI dziewczÄ™ta 13-19lat SKÓRNO-TAUSZCZOWYCH WYBRANE PUNKTY POMIAROWE: - nad mięśniem trójgÅ‚owym ramienia - nad mięśniem dwugÅ‚owym ramienia - pod dolnym kÄ…tem Å‚opatki - nad grzebieniem koÅ›ci biodrowej Wykonany dodatkowo pomiar obwodu ramienia pozwala na wstÄ™pne okreÅ›lenie masy mięśniowej i tkanki tÅ‚uszczowej ramienia LOKALIZACJA UZYSKANYCH WARTOÅšCI NA SIATKACH CENTYLOWYCH Punkty pomiaru gruboÅ›ci faÅ‚dów skórno-tÅ‚uszczowych Punkty pomiaru gruboÅ›ci faÅ‚dów skórno-tÅ‚uszczowych Nad mięśniem trójgÅ‚owym ramienia (Triceps) w poÅ‚owie odlegÅ‚oÅ›ci miÄ™dzy wyrostkiem PodÅ‚opatkowy (Subscapular) barkowym Å‚opatki, a wyrostkiem Å‚okciowym koÅ›ci na grzbiecie tuż poniżej dolnego kÄ…ta Å‚opatki, Å‚okciowej, pionowo skoÅ›nie, Suprailiac Diagonal fold - directly above iliac crest Nad mięśniem dwugÅ‚owym ramienia (Biceps) Nad grzebieniem k.biodrowej (Suprailiac) w poÅ‚owie odlegÅ‚oÅ›ci miÄ™dzy wyrostkiem w linii pachowej przedniej, skoÅ›nie, barkowym Å‚opatki a wyrostkiem Å‚okciowym koÅ›ci Å‚okciowej, pionowo 5 Funny-Powerpoints.net Punkty pomiaru gruboÅ›ci faÅ‚dów skórno-tÅ‚uszczowych Punkty pomiaru gruboÅ›ci faÅ‚dów skórno-tÅ‚uszczowych Na bocznej Å›cianie klp (Midaxillary) w linii Na brzuchu (Abdominal) w 1/4 odlegÅ‚oÅ›ci miÄ™dzy pachowej Å›rodkowej na poziomie X żebra, pÄ™pkiem a kolcem biodrowym przednim górnym, poziomo, skoÅ›nie, Nad pachowÄ… krawÄ™dziÄ… mięśnia piersiowego W dolnym odcinku pleców (Lower Back), wiÄ™kszego (Chest), skoÅ›nie, poziomo POWIERZCHNIA TKANKI TAUSZCZOWEJ RAMIENIA ( MAFA) OBWÓD MIÅšNI RAMIENIA (OMR= MAMC) 2 OMR =ð obwod ramienia -ð( ´ðfald sk.tl. triceps) obwod ramienia ´ðfald sk.tl. triceps sk.tl. triceps MAFA =ð -ð ´ðfald 2 4 Stan odżywienia kobiety mężczyzni biaÅ‚kowego (wg Jelliffe a) Dobry 20,9 23,2 22,8 25,3 Lekkie niedożywienie 18,6 20,8 20,2 22,7 sprawdzenie poÅ‚ożenia uzyskanych wartoÅ›ci na siatkach centylowych Umiarkowane niedożywienie 16,2 18,5 17,7 20,1 Å›rednie wartoÅ›ci: Ciężkie niedożywienie < 16,2 < 17,7 punkt pom. jednostka mężczyzni kobiety triceps mm 12,5 16,5 POWIERZCHNIA MIÅšNI RAMIENIA (MAMA) OMR cm 25,3 23,2 [ðobwod ramienia -ð(ð ´ðfald sk.tl. triceps )ð]ð2 MAMA cm2 50,9 42,8 MAMA =ð 4 MAFA cm 17,0 21,3 6 Funny-Powerpoints.net POMIAR GRUBOÅšCI FAADÓW POMIAR GRUBOÅšCI FAADÓW SKÓRNO-TAUSZCZOWYCH SKÓRNO-TAUSZCZOWYCH " procentowa zawartość tÅ‚uszczu a suma 4 faÅ‚dów " gÄ™stość ciaÅ‚a a suma faÅ‚dów skórno-tÅ‚uszczowych skórno-tÅ‚uszczowych (tabele Durnin a i Womersley a) 103d [kg/m3] = c-m´ðlogåðfaldow sk.tl [mm] 20-29 rż. mężczyzni = 1,1525 0,0687 *"log triceps, subscapular = 1,1631 0,0632 *"log biceps, triceps, subscap., iliac kobiety = 1,1582 0,0813 *"log triceps, subscapular = 1,1599 0,0717 *"log biceps, triceps, subscap., iliac RÓŻNICOWANIE TAUSZCZOWEJ I BEZTAUSZCZOWEJ WAÅ»ENIE HYDROSTATYCZNE MASY CIAAA 1. POMIARY ANTROPOMETRYCZNE ( waga lekarska, wzrostomierz, faÅ‚domierz, taÅ›ma krawiecka) 2. WAÅ»ENIE HYDROSTATYCZNE 3. METODY OBRAZOWE ( RTG, USG, TC, MNR ) 4. HYDROMETRIA 5. REJESTRACJA PROMIENIOWANIA 40K 6. POZIOM KREATYNINY W MOCZU DOBOWYM 7. METODA FOTOOPTYCZNA 8. METODA BIOIMPEDANCJI " po zważeniu osobnika w powietrzu, a nastÄ™pnie zanurzonego w wodzie, na podstawie różnicy ciężaru wylicza siÄ™ gÄ™stość ciaÅ‚a (ciężar wÅ‚aÅ›ciwy), która jest ujemnie skorelowana z zawartoÅ›ciÄ… tÅ‚uszczu. 7 Funny-Powerpoints.net Metody obrazowe WAÅ»ENIE HYDROSTATYCZNE DEXA (dual energy X-ray absorptiometry) " w DEXA ciaÅ‚o jest skanowane przy użyciu dwóch różnych niskich dawek promieniowania " Pomiar: " - iloÅ›ci tkanki tÅ‚uszczowej (podskórnej i okoÅ‚onarzÄ…dowej) " - gÄ™stoÅ›ci koÅ›ci " - beztÅ‚uszczowej masy Równanie Sirii: ciaÅ‚a % tÅ‚uszczu = (495 / GÄ™stość ciaÅ‚a) 450 Równanie Brożka: % tÅ‚uszczu = (4.57 / GÄ™stość ciaÅ‚a 4.142) x 100 HYDROMETRIA Body Composition Measurement TBW[kg] FFM[ðkg]ð =ð 0,73 40 REJESTRACJA PROMIENIOWANIA K Age 38 Wgt: 240 lbs Hgt: 5 6 BMI: 40.3 TBK[Mm] FFM[kg] =ð (dla mężczyzn) 66 TBK[Mm] FFM[kg] =ð ( dla kobiet) 60 POZIOM KREATYNINY W MOCZU DOBOWYM FFM[kg] =ð 29,08´ðkreat. w moczu dob. (g/dobe) +ð7,38 ( liniowa korelacja FFM i dobowego wydalania kreatyniny) Deuterated X-Ray Absorptiometry (DXA); National Geographics, August, 2004 8 Funny-Powerpoints.net METODA BIOIMPEDANCJI METODA FOTOOPTYCZNA (Bodystat, Maltron, Ormon, Tanita) ( pomiar tkanki tÅ‚uszczowej w bliskiej podczerwieni) Aparat Futrex TYPY OTYAOÅšCI Referencyjne wartoÅ›ci %BF " National Institutes of Health (NIH): - Mężczyzni BF% 5-25 - Kobiety BF% 15-30 " World Health Organization (WHO): - Mężczyzni BF% 5-25 - Kobiety BF% 15-35 OTYAOŚĆ TYPU GRUSZKA OTYAOŚĆ TYPU JABAKO 9 Funny-Powerpoints.net ANTROPOMETRYCZNY WSKAyNIK PRAWDOPODOBIECSTWA WSKAyNIK WHR WYSTPIENIA ZABURZEC METABOLICZNYCH obwod talii WHR =ð obwod bioder POMIAR OBWODU TALII otyÅ‚ość posladkowo-udowa (obwodowa, typu gruszka) WHR<0,94 u mężczyzn WHR<0,85 u kobiet otyÅ‚ość brzuszna (centralna, typu jabÅ‚ko) WHR>0,94 u mężczyzn WHR>0,85 u kobiet KONTROLA UBYTKÓW MASY CIAAA W TRAKCIE ODCHUDZANIA WSKAyNIKI ZMIANY MASY CIAAA W CZASIE: Wysokie prawdopodobieÅ„stwo zaburzeÅ„ metabolicznych przy wartoÅ›ciach pomiarowych: spadek masy ciala (ð%)ð Tempo spadku Mciala =ð liczba dni kobiety mężczyzni e" 88 cm e" 102 cm éð Å‚ð M -ð M Ä™ð Å›ð wyjsciowa aktualna ëð ûð Spadek masy ciala =ð Mwyjsciowa Wg International Diabetes Federation 2005 kobiety mężczyzni PrawidÅ‚owe wyniki dotyczÄ…ce utraty masy ciaÅ‚a w czasie: e" 80 cm e" 94cm 1 - 2 % w ciÄ…gu tygodnia 5% w ciÄ…gu miesiÄ…ca 7,5% w ciÄ…gu 3 miesiÄ™cy 10% w ciÄ…gu 6 miesiÄ™cy 10