Rachunkowość podatkowa dr Piotr Gut Katedra Rachunkowości piotr.gut@ue.poznan.pl pokój 117 C Wykład " Podatkowa księga przychodów i rozchodów 1 PIT zasady ogólne, przedmiot opodatkowania " Dochód = nadwyżka sumy przychodów z danego zródła przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. " Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze zródła przychodów. " O wysokość straty ze zródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego zródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty. PIT prowadzenie ksiąg Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej księgą , z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a 22o. 2 PIT ewidencja a sposób ustalania dochodu (art.24 ust.2 PitU) Podatkowa księga przychodów i rozchodów U prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności gospodarczej jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14 a kosztami uzyskania: " powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub " pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa. Podatkowa księga przychodów i rozchodów dodatkowe ewidencje " Ewidencja środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych " Ewidencja wyposażenia " Ewidencja sprzedaży (m.in. przeds. wielozakładowe, sprzedaż obwozna, gdy księgę prowadzi biuro rachunkowe) " Rejestr pożyczek i rzeczy zastawionych w lombardach " Rejestr kupna i sprzedaży wartości dewizowych w kantorach " Karty przychodów pracowników " Ewidencja przebiegu pojazdów dla pojazdów niewprowadzonych do ewidencji ŚTiWNiP 3 Podatkowa księga przychodów i rozchodów zasady prowadzenia " Zakup materiałów i towarów handlowych " Terminy zapisów w ewidencji " Karty przychodów pracowników " Ujmowanie przychodów w księdze " Kasa fiskalna a KPiR " Rejestry (ewidencja) VAT a KPiR " Spis z natury, terminy, wycena " KPiR prowadzony komputerowo Podatkowa księga przychodów i rozchodów zasady prowadzenia " Księga w biurze rachunkowym " Miejsce przechowywania księgi oraz dowodów księgowych " Założenie księgi " Księga w spółce cywilnej, jawnej i partnerskiej " Rzetelność i niewadliwość księgi " Poprawianie błędów " Podstawa zapisów w księdze " Dowody księgowe 4 KPiR - przykład " Operacja 1 " Dnia 2 stycznia 2014 r. podatnikowi skradziono samochód osobowy wykorzystywany w działalności gospodarczej, który był objęty ubezpieczeniem dobrowolnym. Wartość początkowa samochodu wynosiła 45.000 zł, a dotychczasowe odpisy amortyzacyjne wyniosły 33.550 zł (uwzględnione oraz nieuwzględnione w podstawie opodatkowania podatkiem dochodowym). Niezamortyzowana wartość samochodu wyniosła zatem 11.450 zł. " Zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów " pod datą 2 stycznia podatnik wykazał na podstawie dowodu wewnętrznego poniesioną stratę w wysokości 11.450 zł w kolumnie 13 księgi - "Pozostałe wydatki". " art. 23 ust. 1 pkt 48 oraz 23 ust. 1 pkt 5 PitU KPiR - przykład " Operacja 2 " Dnia 4 stycznia 2014 r. podatnik gościł delegację zagranicznej firmy w celu podpisania kontraktu. Na rozmowy podatnik wynajął salę w centrum konferencyjnym wraz z cateringiem (cena netto 1000 zł + 230 zł VAT) faktura VAT nr 57/01/14; a następnie zaprosił na obiad (dla 6-ciu osób) do restauracji (cena netto 1000 zł + 230 zł VAT). " Kosztem uzyskania przychodów będzie zarówno wynajem sali z cateringiem, jak i gastronomia w restauracji (wg orzecznictwa aktualnego na grudzień 2014) " Zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów " pod datą 4 stycznia podatnik ujął fakturę 57/08/12 i zaliczył do kosztów 1000 zł w kolumnie 13 księgi - "Pozostałe wydatki". " Art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o PIT 5 KPiR - przykład " Operacja 3 " Podatnik, prowadzi działalność produkcyjno- handlową, w dniu 8 stycznia 2014 r. sprzedał Firmie "A" z Poznania towar o łącznej wartości 40.000 zł netto. Tego samego dnia wystawił fakturę VAT nr 218/14 z terminem płatności przypadającym na dzień 8 lutego 20124 r. " Zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów: " pod datą 8 stycznia podatnik wykazał przychód ze sprzedaży towarów w kolumnie 7 - "Wartość sprzedanych towarów i usług" w kwocie 40.000 zł. " art. 14 ust. 1, ust. 1 c PitU KPiR - przykład " Operacja 4 lista płac, " Podatnik w dniu 9 stycznia 2014 r. wypłacił wynagrodzenia pracownikom za grudzień 2013 r. wypłata nastąpiła po terminie wynikającym z umów o pracę. " Kwota brutto wynagrodzeń wyniosła 6.000 zł. " Zapis w podatkowej księdze przychodów i rozchodów: " pod datą 9 stycznia podatnik wykazał na podstawie listy płac w kolumnie 12 księgi - "Wynagrodzenia w gotówce i w naturze" wynagrodzenie brutto w wysokości 6.000 zł. " Zaliczka miesięczna na podatek od wynagrodzeń w wysokości płatna do urzędu skarbowego do 20 lutego art. 31, 32 oraz 38 PitU 6 KPiR - przykład " Operacja 5 " Podatnik wynajął aktualnie niewykorzystywany samochód ciężarowy - stanowiący środek trwały firmy - firmie "B". Zgodnie z umową najemca będzie opłacał czynsz w kwocie 800 zł netto w terminie do 10 dnia następnego miesiąca. Podatnik wystawił w dniu 10 stycznia 2014 r. fakturę VAT o numerze 235/14. " Zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów " pod datą 10 stycznia podatnik wpisze przychód w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w kolumnie 8 - "Pozostałe przychody", o wartości 800 zł. " Gdyby przedmiotem działalności podatnika był wynajem samochodów, przychód zostałby wykazany w kolumnie 7 Wartość sprzedanych towarów i usług KPiR - przykład " Operacja 6 " Podatnik nabył towary od podatnika podatku od wartości dodanej z Niemiec - firmy "C" - towary w dniu 20 stycznia 2014 r. (nabycie wewnątrzwspólnotowe). Firma niemiecka wystawiła fakturę o numerze 59/N/14 z datą 20 stycznia 2014 r. na kwotę 5.000 euro faktura wewnętrzna dla WNT nr 01/01/2014/WNT " Zakładając przykładowo, że średni kurs NBP na dzień 19.01.2014 wynosił 3,90 zł za 1 euro, oznacza to równowartość transakcji w złotych 19.500 zł. " Zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów " pod datą 20 stycznia podatnik wykaże w kolumnie 10 księgi podatkowej - "Zakup towarów handlowych i materiałów według cen zakupu" wartość zakupionego towaru w wysokości 19.500 zł. " Kurs do PIT- z 19.01.2014 (art.22 ust.1 PitU), 7 KPiR - przykład " Operacja 7 " Podatnik zlecił rozładunek otrzymanych od kontrahenta niemieckiego towarów firmie "D" z siedzibą w Luboniu. Firma obciążyła podatnika kosztami rozładunku - na podstawie faktury VAT nr 42/2014 wystawionej dnia 21 stycznia 2014 r. - w wysokości 1.260 zł netto. " Zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów " pod datą 21 stycznia podatnik wykaże w kolumnie 11 księgi - "Koszty uboczne zakupu" - wartość poniesionych kosztów rozładunku o wartości 1.260 zł. KPiR - przykład " Operacja 8 " Podatnik w dniu 24 stycznia 2014 r. przekazał zakupiony od niemieckiego kontrahenta towar o łącznej wartości 1.500 zł na cele kultu religijnego. " Zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów " pod datą 24 stycznia podatnik zmniejszy w kolumnie 10 księgi - "Wartość towarów handlowych i materiałów według cen zakupu" - wartość kosztów uzyskania przychodów o kwotę 1.500 zł - stanowiącą równowartość dokonanej darowizny ze znakiem minus " Nkup art. 23 ust. pkt 11 ustawy o PIT " w kolumnie 16 - "Uwagi" podatnik może zamieścić informację, iż wyksięgowana kwota stanowi darowiznę na cele kultu religijnego " Można odliczyć od dochodu art.26 ust.1 pkt 9 lit.b -6% dochodu 8 KPiR - przykład " Operacja 9 " W związku z kradzieżą samochodu wykorzystywanego w działalności gospodarczej - objętego dobrowolnym ubezpieczeniem AC - zakład ubezpieczeń Warta S.A. przyznał podatnikowi odszkodowanie. Kwota odszkodowania w wysokości 7.900 zł wpłynęła na rachunek bankowy podatnika w dniu 24 stycznia 2014 r. " Zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów " pod datą 24 stycznia podatnik wykaże w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w kolumnie 8 - "Pozostałe przychody" - przychód z tytułu otrzymanego odszkodowania w kwocie 7.900 zł. " art. 14 ust. 2 pkt 12, art. 21 ust. 1 pkt 3 lit.e - PitU KPiR - przykład " Operacja 10 " Podatnik uregulował zobowiązanie wobec firmy C z Berlina (5.000 euro po 3,90 zł/euro) dniu 28 stycznia 2014 r. według kursu sprzedaży - obowiązującego w obsługującym jednostkę banku, który przykładowo wyniósł 3,95 zł za 1 euro. Wartość zapłaty w złotych wyniosła 19.750 zł. Podatnik rozliczył ujemną różnicę kursową w kwocie 5.000 euro x (3,95 zł - 3,90 zł) = 250 zł. " pod datą 28 stycznia - na podstawie sporządzonego dowodu księgowego - podatnik wpisze wartość zrealizowanej różnicy kursowej o wartości 250 zł podwyższającej koszty zakupionych towarów w kolumnie 10 księgi podatkowej. 9 KPiR - przykład " Operacja 12 - amortyzacja " Podatnik wykorzystuje w prowadzonej działalności handlowej samochody ciężarowe. " Z ewidencji środków trwałych wynikają następujące dane: " wartość początkowa - 98.000 zł, " roczna stawka amortyzacyjna - 20%, " okres amortyzacji - 5 lat, " Obliczenie odpisów amortyzacyjnych: " 1) obliczenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych 98.000 zł x 20% = 19.600 zł, " 2) obliczenie miesięcznej kwoty odpisów amortyzacyjnych 19.600 zł : 12 miesięcy = 1.633,33 zł. " Zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów " pod datą 31 stycznia podatnik na podstawie ewidencji środków trwałych dokona wpisu w kolumnie 14 - "Pozostałe wydatki" amortyzacji samochodów ciężarowych w wysokości 1.633,33 zł. Podatek dochodowy od osób fizycznych zaliczki Miesięczne " Kwartalne tylko dla małych podatników " Uproszczone 1/12 podatku obliczonego od dochodu sprzed dwóch lat " Wysokość podatku " Wg skali zachowanie prawa do odliczeń i wspólnego rozliczenia " Liniowa 19% - bez odliczeń 10 KPiR podsumowanie miesiąca Obliczenie zaliczki miesięcznej Podatek wg skali Stawka liniowa 19% Przychód KUP Dochód Odliczenia od dochodu ZUS przedsiębiorcy Fundusz Pracy Darowizna do 6% dochodu Podstawa opodatkowania Podatek wg skali Zdrowotne Zapłacone 9 % Odliczone 7,75% Zaliczka do zapłaty 11