> Metoda gospodarowania rolniczego
Konwencjonalne metody w rolnictwie, oparte na stosowaniu chemizacji, mogą wpływać na skażenie płodów rolnych: nawozy fosforowe bywają skażone kadmem; ziarno do siewu było przez wiele lat zaprawiane związkami rtęci; arsen wchodzi w skład niektórych pestycydów; węglowodory aromatyczne, np. rakotwórczy benzopiren można znaleźć w nieprawidłowo suszonym ziarnie zbóż i niewłaściwie wędzonych przetworach mięsnych.
Poza tym, konwencjonalne metody rolnicze, z założenia, wprowadzają do gleby i - co za tym idzie - do łańcucha troficznego - azotany, pestycydy, zaprawy nasienne, stymulatory wzrostu, antybiotyki i hormony zwierzęce. Następnie z azotanów powstają wskutek redukcji w przewodzie pokarmowym szkodliwe azotyny i nitrozo aminy.
3.2. Jakość zdrowotna surowców ekologicznych
• Azotany i azotyny
Wiele danych świadczy o wyraźnie większej zawartości azotanów i azotynów w ziemiopłodach uprawianych konwencjonalnie w porównaniu z ekologicznymi (Tab.5). Najczęściej stwierdza się około dwukrotnie więcej azotanów w ziemiopłodach konwencjonalnych.
Same azotany nie są trucizną, jednak ulegają łatwo (już w jamie ustnej człowieka) redukcji do azotynów (4), które zaliczane są do trucizn, ponieważ powodują methemoglobinemię, czyli upośledzenie przenoszenia tlenu przez krew. Jest to szczególnie niebezpieczne dla noworodków, małych dzieci i osób chorych oraz w podeszłym wieku. Azotyny reagują też z drugo- i trzeciorzędowymi aminami tworząc nitrozoaminy, które mają udowodnione działanie rakotwórcze i mutagenne.
4(V - |
-► N02“- 1 |
► nh4+ | |
1 nitrozaminy |
i toksyczne azotyny | ||
methemoglobina | |||
(nie przenoszony 02) |
rakotwórcze zatrucie (uduszenie)
Rys. 4. Skutki nawożenia wysokimi dawkami nawozów azotowych
Tab.5. Zawartość azotanów w ziemiopłodach ekologicznych konwencjonalnych wg badań krajowych
Gatunek rośliny |
Ziemiopłody konwencjonalne średnia zawartość mg NaN03/ kg św. masy |
Ziemiopłody ekologiczne - średnia zawartość mg NaN03/ kg św. masy |
Burak ćwikłowy |
2690 |
1871 |
Pory |
499 |
370 |
17