Każda jednostka gospodarcza posiada na swoim stanie różne środki gospodarcze. Mogą to być: komputery, samochody, licencje, programy komputerowe, akcje, pieniądze w banku i wiele innych składników. Wszystkie te elementy stanowią majątek jednostki gospodarczej, nazywany w rachunkowości aktywami. Wykorzystując zasoby majątkowe (środki gospodarcze), jednostka gospodarcza może realizować swoją działalność, tzn. działalność handlową, produkcyjną lub usługową.
Majątek przedsiębiorstwa powinien w przyszłości zagwarantować uzyskanie korzyści ekonomicznych. Korzyści te mogą być osiągnięte przez jednostkę między innymi w wyniku:
a) transakcji handlowych (sprzedaż składnika majątku lub wykorzystanie składnika majątku do realizacji działalności gospodarczej),
b) uzyskania przychodów w formie odsetek (np. odsetki z lokat terminowych),
c) uzyskania przychodów w formie dywidend (udział w zyskach innego przedsiębiorstwa).
Zatem majątek przedsiębiorstwa (aktywa) można zdefiniować jako kontrolowane przez
jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.
Majątek przedsiębiorstwa może mieć postać:
- niematerialną, np. koncesja, licencja,
- rzeczową, np. samochód ciężarowy, towary w sklepie (mąka, mleko, słodycze itd.),
- pieniężną np. środki pieniężne na rachunku bankowym.
Majątek przedsiębiorstwa dzieli się na dwie zasadnicze części (rysunek 1): majątek trwały (aktywa trwałe) oraz majątek obrotowy (aktywa obrotowe).
Majątek jednostki gospodarczej (aktywa)
Majątek trwały |
Majątek obrotowy | |
(aktywa trwałe) |
(aktywa obrotowe) |
Rys. 1. Podział majątku (aktywów) jednostek gospodarczych Źródło: opracowanie własne.
Do aktywów trwałych zalicza się te środki gospodarcze, które będą wykorzystywane w przedsiębiorstwie powyżej jednego roku licząc od dnia bilansowego, gdyż zużywają się stopniowo. Natomiast do aktywów obrotowych będą zakwalifikowane składniki, które zużywają się jednorazowo lub mogą być wykorzystywane do jednego roku licząc od dnia bilansowego.
Zakwalifikowanie danego składnika majątku do aktywów trwałych lub aktywów obrotowych zależy od:
przewidywanego czasu użytkowania (jak długo ma być wykorzystywany w jednostce),
- przeznaczenia (w jakim celu został nabyty do jednostki),
- charakteru podmiotu gospodarczego (zakres działalności jednostki).
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
7