3184152947

Biomolekularne podstawy interakcji hormon — komórka

Pod redakcją naukową Doc. dra mcd. Aleksandra Dawidowicza Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. Nakład Tarchomińskich Zakładów Farmaceutycznych „Polfa", Warszawa 1975, (stron 162, 5.000 egz.)

W listopadzie 1973 r. odbyło się z inicjatywy doc. dr med. A. Dawidowicza i Zarządu Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego sympozjum na temat biomolekularnych podstaw interakcji hormon — komórka. Owocem tego sympozjum jest tom materiałów wydany w postaci książki, opracowanych w formie prac przeglądowych lub doświadczalnych, z obszerną bibliografią doprowadzoną do 1974 roku. W części ogólnej książki wydrukowano trzy świetne referaty omawiające ogólne aspekty czynności hormonów, ze szczególnym uwzględnieniem badań nad rolą receptorów hormonalnych i ich przekształcaniem się w efektory (prof. dr med. K. Zakrzewski), omówieniem zastosowania wyników tych badań w patofizjologii klinicznej (doc. dr med. J. Tatoń, dr E. Kowalik) oraz ich interpretacji biocybernetycznej (doc. dr med. T. Bogdanik).

Część szczegółowa zawiera 11 prac omawiających różne aspekty mechanizmów działania hormonów u człowieka lub w organizmach zwierzęcych oraz 1 praca poświęcona hormonom roślinnym. Obszerne — na ogół — wprowadzenia do tych prac pozwalają czytelnikowi poznać szersze tło zagadnień, nad którymi pracuje się w polskich ośrodkach, a także w Instytucie Endokrynologii w Pradze (dr L. Starka).

Wartość omawianego tomu podnosi staranne opracowanie redakcyjne, z drobnymi tylko potknięciami nomenklaturowymi, wspomniana już aktualna bibliografia oraz streszczenia w języku angielskim.

Szybki rozwój biochemii białek, odkrycie receptorów tkankowych hormonów oraz wywołana „teorią drugiego przekaźnika" Sutherlanda eksplozja badań nad rolą cAMP spowodowały, że postęp w badaniach mechanizmów działania hormonów jest ostatnio bardzo szybki. Znajduje to oczywiście odbicie w literaturze z tego zakresu, jednakże jest to w znakomitej większości literatura obcojęzyczna i z tego względu trudno dostępna dla licznej grupy biologów, lekarzy i studentów wydziałów medycznych i przyrodniczych. „Biomolekularne podstawy interakcji hormon — komórka” są pozycją wypełniającą lukę w piśmiennictwie polskim, pozycją która jeszcze nie straciła aktualności. Żywot książki naukowej jest jednak coraz krótszy i każdy tydzień jej przetrzymywania w magazynach jest marnotrawstwem, którego nie da się odrobić. Należy zatem wyrazić ubolewanie, że omawiana książka została udostępniona tylko członkom Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego i Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, a nie ma jej w sprzedaży, pomimo niewyczerpania nakładu.

Irena Szumiel