Zgodnie z kodeksem pracy 1 każda firma zatrudniająca 20 pracowników musi posiadać regulamin wynagradzania. Regulamin wynagradzania musi być tak zaprojektowany, aby zabezpieczał realizację funkcji płacowych, jak też realizację zadań, które stawiane są przed systemem motywowania każdej firmy. Tworzenie regulaminu wynagradzania wymaga:
1. doboru składników płacowych ,
2. ustalenia zasad kształtowania składników płacowych,
3. doboru form płac.
Dobór składników płacowych dokonany powinien być z uwzględnieniem zadań stawianych systemowi motywacyjnemu organizacji. W tabeli 1 zaprezentowano wykaz zadań, jakie w aktualnych uwarunkowaniach stawia się systemowi motywowania wraz z podaniem składników płacowych gwarantujących ich realizację.
Tabela 1 Zadania systemu motywowania i składniki płacowe zabezpieczające ich realizację__
Zadania systemu motywowania organizacji |
Składnik płacowy, który daje gwarancję realizacji tego zadania |
1) Pozyskanie i utrzymanie wartościowych pracowników w organizacji, |
Płaca zasadnicza |
2) Zapewnienie efektywnej pracy na stanowisku |
Premia |
3) Motywowanie do kreatywności i innowacyjności, |
Premia |
4) Motywowanie do aktywności, przedsiębiorczości i działań ponadnormatywnych, |
Premia |
5) Zachęcanie do podejmowania większej odpowiedzialności (decyduję i odpowiadam), |
Płaca zasadnicza, ruchoma część wynagrodzenia |
6) Zachęcanie do pracy grupowej, zespołowej, |
Premia grupowa, zespołowa |
7) Zachęcanie do rozwoju kompetencji, awansowania, |
Płaca zasadnicza |
8) Zachęcanie do uczciwości i lojalności wobec pracodawcy. |
Płaca zasadnicza |
9) Realizacja celów (strategicznych) firmy |
Premia |
Źródło: opracowanie własne
Jak wynika z tabeli zamieszczonej wyżej, wśród składników wynagrodzenia, które powinny występować w regulaminie wynagradzania, to płaca zasadnicza i premia . Ponadto realizacja społecznej funkcji płacy nakłada na pracodawcę obowiązek umieszczenia w regulaminie wynagradzania składników gwarantowanych kodeksem pracy do których zalicza się:
1) dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych2,
2) dodatkowe wynagrodzenie za pracę w porze nocnej3,
Nie mniej istotnym zagadnieniem z punktu widzenia realizacji zadań systemu motywacyjnego firmy i funkcji płacowych jest ustalenie zasad kształtowania składników płacowych. Poprzez właściwe ustalenie składników płacowych można mobilizować bądź nie pracowników do efektywnej pracy, określonych postaw i zachowań, realizacji wyznaczonych zadań i celów. Przykładowo ustalenie regulaminowej premii należnej wszystkim pracownikom w określonej wysokości, nie wymusi ani zachowań pożądanych z punktu widzenia pracodawcy, ani też skutecznej realizacji zadań/celów. Dla pracodawcy będzie to koszt, który nie zagwarantuje odzysku wyłożonego pieniądza na tą premię.
Płaca zasadnicza jest podstawowym składnikiem wynagrodzenia. Zróżnicowanie płac zasadniczych dokonane powinno być w oparciu o wartościowanie pracy na stanowisku10.
Art. 772 § 1 Kodeksu Pracy
Art. 1511 § 1 Kodeksu Pracy
Art. 1512 § l Kodeksu Pracy