3329133452

Analiza numeryczna do oceny naprężeń w protezach stałych 659

gicznych [9-12]. We wcześniejszych badaniach stosowano modele uzyskiwane z tomografu komputerowego o małej rozdzielczości i dużej szerokości wiązki skanowania, co spowodowało niedokładne odgraniczenie poszczególnych struktur [13]. Ryniewicz et al. [14] natomiast dokonali analizy wytrzymałościowej zębów przednich odbudowanych wkładami koronowo-korzeniowy-mi opartej na wirtualnych modelach obiektu anatomicznego z wykorzystaniem spiralnej tomografii komputerowej o grubości wiązki 0,5 mm. Autorzy przetworzyli analogowe dane z rekonstrukcji protetycznych wykonanych na podstawie TK na cyfrową postać współrzędnych przestrzennych, co umożliwiło stworzenie geometrii bryłowej zęba o anatomicznych kształtach. Analiza modelu zęba przedniego wzmocnionego wkładem koronowo--korzeniowym pozwoliła na określenie rozkładu naprężeń i przemieszczeń dla różnych rozwiązań konstrukcyjnych wkładów. Największe spiętrzenie naprężeń na obrzeżach górnej powierzchni nośnej stwierdzono w zębie odbudowanym wkładem standardowym, a nieco mniejsze we wkładzie indywidualnym bez schodka. Najkorzystniejsze rozwiązanie konstrukcyjne stwierdzono w zębach wzmocnionych wkładem koronowo-korzeniowym ze schodkiem w kanale wewnętrznym i pokrywających się powierzchni nośnych - wkładu i korzenia [14].

Badania metodą MES wykazały, że wytrzymałość korzeni zębów przednich wzmocnionych wkładem koronowo-korzeniowym zależy także od kształtu i wielkości części korzeniowej oraz materiału użytego do wykonania wkładu. Wykazano, że optymalny rozkład naprężeń w modelach zębów przednich występuje w obecności stożkowatego kształtu części korzeniowej wkładu [15]. Na wytrzymałość korzenia zęba ma także wpływ wielkość części korzeniowej wkładu. Największe naprężenia powstają w zębinie wokół wkładu długiego o cienkiej części korzeniowej [16]. Na zmniejszenie naprężeń w twardych tkankach zrębu zęba wpływa także rodzaj materiału użytego do wykonania wkładu koronowo-korzeniowego. Niektórzy autorzy twierdzą, że materiały o wytrzymałości większej niż zębina (o dużym module Youn-ga) wpływają korzystnie na biomechanikę struktur korzeniowych. Z tego powodu najkorzystniejszym materiałem do wykonywania wkładów koronowo--korzeniowych wydają się stopy chromowo-ko-baltowe lub stal chromowo-niklowa [17]. Inni autorzy natomiast wskazują na dużą sztywność wkładów wykonanych ze stali nierdzewnej pod wpływem symulowanych obciążeń okluzyjnych, zwłaszcza w obrębie szyjki zęba. Najbardziej zbliżony charakter rozkładu wytężeń do zęba zdrowego stwierdzono w przypadku wkładów koronowo--korzeniowych wykonanych z tytanu [4]. Optymalne pod względem wytrzymałościowym jest wykorzystanie do odbudowy zębów martwych, stopów złota i srebro-palladu. Kontrowersyjne natomiast w świetle badań jest stosowanie wkładów z akrylu lub kompozytu ze względu na dużą kumulację naprężeń w zębinie korzeniowej i możliwości pęknięcia korzenia. Na ogół jednak autorzy są zgodni co do konieczności odbudowywania zębów martwych wkładami koronowo-korzeniowy-mi. Wszystkie parametry wytrzymałościowe, tj. praca zniszczenia, obciążenie niszczące oraz obciążenie do pierwszych mikropęknięć, są 2-3 razy większe niż w zębach martwych bez zastosowania elementu wzmacniającego. Zastosowanie wkładów koronowo-korzeniowych do odbudowy uszkodzonych zębów w istotny sposób wpływa także na odciążenie twardych tkanek zęba.

Badania MES zębów z wkładami koronowo-korzeniowymi i koronami

Część koronowa martwych zębów odbudowanych wkładem koronowo-korzeniowym jest zwykle zrekonstruowana za pomocą korony protetycznej. Na wytrzymałość zębów podbudowanych wkładem koronowo-korzeniowym wpływają: rodzaj preparacji stopnia pod koronę, ilość zachowanych struktur naddziąsłowych zęba oraz materiał, z którego jest wykonane uzupełnienie ostateczne. W badaniach metodą MES wykazano zmniejszoną koncentrację naprężeń w zębinie modelu zęba trzonowego z głęboko opracowanym stopniem przydziąsłowym. Najlepiej rozłożone naprężenia występowały w metalu korony opierającej się na stopniu opracowanym pod kątem prostym [18].

Badania MES zębów żywych z nakładami i wkładami koronowymi

Trwała odbudowa części koronowej znacznie uszkodzonego zęba żywego może być obecnie wykonana za pomocą wkładów koronowych i nakładów wykonanych ze złota, kompozytu i ceramiki. Wymagana do takiej odbudowy szerokość międzyguzkowa ubytku wynosi od 1/3 do 1/4 [19] .W badaniach nie stwierdzono istotnych różnic w wytrzymałości na złamania zębów odbudowanych wkładami i zębów zdrowych. Najczęstsze