a)
3 3
Rys. 5. Transformator jednofazowy: a) płaszczowy, b) rdzeniowy 1 - kolumny, 2 - jarzmo dolne, 3 - jarzmo górne
Rys. 6. Zasada składania rdzenia kolumnowego z blach: a) zaplatanego, b) na styk
Transformatory ze względu na sposób odprowadzania ciepła dzielą się na:
- transformatory suche - chłodzone powietrzem,
- transformatory olejowe.
Dla zwiększenia intensywności oddawania ciepła zwiększa się powierzchnię chłodzącą kadzi przez nadanie kadzi kształtu falistego, zastosowanie radiatorów lub kadzi rurowych.
Zasada działania
Działanie transformatora oparte jest na zjawisku indukcji elektromagnetycznej, które matematycznie zapisujemy:
e = -N-^
A t
gdzie: N - liczba zwojów szeregowych skojarzonych ze strumieniem <PW
Jeśli wymuszeniem jest napięcie sinusoidalnie zmienne, to strumień jest również
sinusoidalnie zmienny
= <Pm sin ca
gdzie: - amplituda strumienia; co= 2nf- pulsacja strumienia.
Funkcja czasowa indukowanej siły elektromotorycznej transformacji ma postać: e = coN<Pm cos ca = 2nfN<Pm cos ca gdzie: 2nfN<Pm = Em - amplituda siły elektromotorycznej
Uzwojenie transformatora, do którego podłączone jest źródło napięcia, nazywane jest uzwojeniem pierwotnym, a wielkości dotyczące tego uzwojenia oznaczane są indeksem 1. Uzwojenie, do którego podłączamy odbiornik, nazywa się uzwojeniem wtórnym, a wielkości dotyczące tego uzwojenia oznacza są indeksem 2.
Sinusoidalnie zmienny strumień indukuje w uzwojeniu pierwotnym transformatora siłę elektromotoryczną indukcji własnej e\
ex =2nfNx<Pm cos ca
oraz w uzwojeniu wtórnym sprzężonym magnetycznie z uzwojeniem pierwotnym siłę elektromotoryczną indukcji wzajemnej ej, zwaną siłą elektromotoryczną transformacji „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
17