3576901616

Stężenie TBA, [% mas]

Rys. 4. Diagram fazowy układu tolbutamid-PEG 6000

2.4. Polimorfizm

Polimorfizm to zdolność substancji do występowania w więcej niż jednej postaci krystalicznej. Występowanie substancji farmakologicznych w postaci różnych form polimorficznych ma istotny wpływ na ich właściwości fizykochemiczne i działanie lecznicze. Zmiany w strukturze krystalicznej substancji leczniczej wpływają bezpośrednio na jej rozpuszczalność, zachowanie podczas topnienia, właściwości chemiczne oraz stabilność termiczną. Dla wielu substancji farmakologicznych ze względu na rozpuszczalność pożądana jest postać amorficzna, która z punktu widzenia termodynamicznego jest postacią niestabilną, a układ wykazuje naturalną tendencję do przechodzenia w formę krystaliczną. Z kolei proces krystalizacji substancji może prowadzić do powstawania różnych form polimorficznych, znacznie różniących się właściwościami fizykochemicznymi, które mogą jednocześnie współistnieć w badanym układzie. W konsekwencji prowadzić to może do otrzymywania produktów o różnej jakości. Dla niektórych leków szybkość rozkładu form semikrystalicznych może być nawet 30 razy większa niż w przypadku form krystalicznych. Podobnie w przypadku absorpcji - przy zastosowaniu substancji w formie semikrystalicznej stężenie substancji aktywnej we krwi jest wyższe.

Dogodną metodą służącą do badania zjawiska polimorfizmu jest metoda DSC. Rysunek 5 przedstawia krzywe DSC sulfotiazolu.

6