3623316757

Stan opracowań problemów restrukturyzacji hutnictwa

Konsekwencją stanu zarządzania (brakiem) przemysłem hutniczym jest jego obecna struktura własnościowa i organizacyjna, która doprowadziła m.in. do takich zjawisk jak:

•    brak możliwości skoordynowania działań rozwojowych,

•    brak możliwości akumulowania kapitału (szczególnie przy obecnej polityce fiskalnej państwa),

•    niezdrowa konkurencja na rynku polskim i rynkach zagranicznych, brak koordynacji działań,

•    partykularyzm interesów każdej z hut i ograniczenie strategii do przetrwania w skali miesięcy.

Brak wyraźnej strategii gospodarczej państwa powoduje, że ponosimy skutki błędów sprzed co-najmniej kilku lat. Sprawą bardzo ważną jest konieczność połączenia organizacyjnego i kapitałowego hut.

Praktyka krajów UE wskazuje, że w tamtejszym hutnictwie występuje w dalszym ciągu koncentracja kapitałowa. Trzon stanowią duże koncerny wytwarzające większość wyrobów hutniczych (70 - 90%) otoczone pewną ilością hut o uzupełniającym charakterze produkcji.

Gdyby założyć, że 70 - 90% wartości sprzedaży obecnego hutnictwa stalowego w Polsce znajduje się w ramach jednej organizacji gospodarczej, można przyjąć, że procedura i kolejność technologicznej restrukturyzacji branży uległaby zmianie — bowiem kryterium wyłączania produkcji, zamrożenia czy likwidacji poszczególnych ciągów produkcyjnych w ramach jednego przedsiębiorstwa byłaby podporządkowana rachunkowi ekonomicznemu i dopuszczała dużo większą elastyczność rynkową. Sytuacją bardzo niekorzystną jest sytuacja obecna, kiedy właściciel (Skarb Państwa) nie jest w stanie na skutek stanu budżetu przeprowadzić postępowań likwidacyjnych lub podjąć na szerszą skalę postępowań modernizacyjnych.

Sprawą o podstawowym znaczeniu staje się stworzenie ścieżki decyzyjnej do restrukturyzacji hutnictwa co wymaga działań interwencyjnych ze strony państwa. Konieczne jest przede wszystkim działanie decyzyjne, a powinno ono dążyć do stworzenia zwartej struktury kapitałowej w hutnictwie, której inicjatorem a przede wszystkim wspierającym powinien być Rząd RP.

Aktualny stan prac organizacyjno - programowych procesów restrukturyzacji hutnictwa, żelaza i stali jest następujący:

•    XII.1992 r. przyjęcie przez Rząd RP, wykonanego przez Konsorcjum kanadyjskie — studium restrukturyzacji (strategia kierunkowa),

•    VIII.1993 r. — powołanie przez Premiera Rządu RP Międzyresortowego Zespołu ds. Restrukturyzacji i Prywatyzacji Hutnictwa Żelaza i Stali,

•    1.1994 r. — powołanie Zespołu ds. Restrukturyzacji Hutnictwa Żelaza i Stali przy Agencji Rozwoju Przemysłu SA w Warszawie,

•    organizacyjne propozycje Hutniczej Izby Przemysłowo - Handlowej nie zostały uwzględnione przez V Premiera Rządu i zainteresowanych Ministrów (Rada Programowa, system zarządzania procesami restrukturyzacji hutnictwa mieś. 1-VII.1993 r.),

•    Hutnicza Izba Przemysłowo - Handlowa opracowała propozycję programu realizacyjnego restrukturyzacji hutnictwa (w części techniczno - produkcyjnej) i w grudniu 1993r. przekazała Międzyresortowemu Zespołowi ds. Restrukturyzacji i Prywatyzacji Hutnictwa. Opracowanie HIPH uzupełniono syntetycznymi opiniami 15 hut oraz 2 biur projektowych,

•    podobne (zbliżone) programy opracował Instytut Metalurgii Żelaza w Gliwicach oraz (anonimowy) zespół autorów dla grupy posłów do Sejmu RP,

•    huty opracowały i przekazały Ministerstwu Przemysłu i Handlu „business” plany,

•    Komitet Badań Naukowych na wniosek MPiH ogłosił konkurs otwarty na opracowanie optymalizacji procesów restrukturyzacji hutnictwa.

Zmiany zatrudnienia i majątek nieprodukcyjny hut

Aktualne prognozy wg których przyjęto ok. 2000 r. produkcję krajową w wysokości ok. 10 min t stali płynnej zakładają, że spadek zatrudnienia z ok. 110 tys. osób wynieść może ok. 70 tys. osób. Spadek ten nastąpi zarówno w wyniku likwidacji obiektów, jak też koncentracji produkcji i modernizacji oraz zmian organizacyjnych.

Sytuacja jaka będzie miała miejsce w hutnictwie, w sposób istotny wpłynie na rozmiary bezrobocia, zwłaszcza na lokalnych rynkach pracy a jej rozmiary ulegną zwiększeniu o zwalnianych pracowników infrastruktury wokół hutniczej.

Obecny stan organizacyjny i prawny jedynie teoretycznie umożliwia podjęcie szeregu działań łagodzących skutki zwolnień grupowych, takich jak:

zasiłki dla bezrobotnych, przekwalifikowania, prace interwencyjne,

pożyczki dla zakładów na utworzenie dodatkowych miejsc pracy,

roboty publiczne.

Problemem bardzo istotnym dla hut (celem generalnego odciążenia działalności produkcyjnej) jest likwidacja lub ograniczenie działalności nieprodukcyjnej a zwłaszcza socjalno-bytowej, mieszkaniowej, ochrony zdrowia itp.

. Jednak podejmowane przez huty próby przekazania infrastruktury socjalno-bytowej na rzecz innych użytkowników w obecnych uwarunkowaniach prawnych nie dają pożądanych efektów.

141

„Materiały Ogniotrwałe” Nr 4/94